منظور از " تازیک " در بیت زیر چیست ؟
منظور از " تازیک " در بیت زیر چیست ؟
به آتش های ترک وخون تازیک به رود سند تا جیحون نشنید .
٦ پاسخ
تازیک/تاجیک/تازی هرسه یک واژه اند چون پارسیک / پارسی یا تاریک/ تاری
از انجا که مسلمانی دین عربی بود از سده چهار به بعد ترکان انرا به پارسیان و مسلمانان گفتند
واژه تاجیک/تازیک /تازی هر سه به چم یک واژه اند و کسی نیست که نداند تازی یعنی چه
تازیک، یعنی همان تاجیک، یا ایرانی.
یک دسته بندی برای قومیت ها هست که مردم را به عرب و عجم تقسیم می کند. عجم در اینجا به معنای غیر عرب است. و حتی معنای زننده تری هم دارد. یعنی فرد نفهم، یعنی کسی که عربی نمی فهمد. در واقع وقتی به کسی می گفتند فلانی عجم است، منظورش این بود که زبان نفهم است . به اشتباه، خیلی ها واژۀ زنندۀ عجم را به ایرانی، نسبت می دهند.
دسته بندی دیگری هم هست که مردم را به دو گروه تُرک و تازیک/تاجیک تقسیم می کند. ترک ها مردمانی بودند که خاستگاه اصلی آنها استپ های مغلوستان و چین بود و کم کم به آسیای میانه وارد شدند و با ایرانی ها در آمیختند، این دسته بندی نشان می دهد که ایرانی ها از تُرک ها جدا هستند. حالا چرا به مغول ها تُرک گفته می شود، خود جای بحث دارد. تُرک ها و مغول ها هر دو از اقوام اورال هستند و زبانهایشان از شاخۀ زبان های آلتایی و دارای خانوادۀ زبانیِ مشترک هست. همینطور فرهنگ و روش زندگی کوچ نشینی و صحراگردی و قتل و غارت این دو قوم نیز به شدت شبیه به یکدیگر بود. بنابراین شاعر، اینجا تفاوتی میان این دو قوم قائل نشده است. گاهی حتی می بینیم که قوم تاتار هم به خاطر شباهتش، به این دسته بندی اضافه می کنند.
درست مانند واژۀ تاجیک که یک جُز از کُل است. یعنی یک قومیت بخصوص از اقوام ایرانی است. درست مانند فارس و گیلک و مازنی و بلوچ و کُرد و لُر و آذربایجانی و تات و کرمانج و.... . تاجیک به معنای همۀ ایرانی ها نیست، بلکه صرفا یک قومیت از اقوام ایرانی است، ولی چون این عبارت در شعر آمده، می توان دلایل ادبی برای آن ذکر کرد. و می توان آن را استعارۀ جز به کل در نظر گرفت و به همۀ مردم ایران تعمیم داد.
پاسخ شما
