با توجه به مصراع تحلیل زیر رو بررسی کنید و درستی و غلطی رو بادلیل مشخص کنید
"گفت :نزدیک است والی را سرای آنجا شویم "
نزدیک :"مسند "
والی: "مضاف الیه"
شویم: " فعل غیر ربطی "
را : " نشانه ی مفعول"
٨ پاسخ
برای تحلیل مصراع **"گفت: نزدیک است والی را سرای آنجا شویم"**، ابتدا باید به اجزای مختلف جمله توجه کنیم و سپس درستی یا نادرستی تحلیلهای هر بخش را بررسی کنیم.
۱. **تحلیل اجزای جمله**
**نزدیک:**
- **تحلیل:** معمولاً "نزدیک" در اینجا به عنوان قید زمان یا مکان استفاده شده و به معنی "به زودی" یا "در نزدیکی" است. بنابراین به عنوان **مسند** درنظر گرفته میشود که به فاعل (گفت) نسبت داده میشود.
- **درستی/غلطی:** **درست** است که "نزدیک" به عنوان **مسند** عمل میکند.
**والی:**
- **تحلیل:** "والی" به عنوان **مضاف الیه** تلقی نمیشود، بلکه به عنوان مفعول در این جمله عمل میکند، زیرا "را" که نشاندهنده مفعول است به "والی" متصل شده است.
- **درستی/غلطی:** **نادرست** است که "والی" **مضاف الیه** باشد. در واقع، "والی" مفعول است.
**شویم:**
- **تحلیل:** "شویم" به عنوان یک فعل در نظر گرفته میشود که در اینجا به معنای "میشویم" استفاده شده است و فعل "بودن" را میرساند.
- **درستی/غلطی:** **درست** است که "شویم" **فعل غیر ربطی** نامیده میشود، اما باید توجه داشت که به معنای "شویم" به عنوان فعل در جملات فعلمحور استفاده شده است.
**را:**
- **تحلیل:** "را" نشانه مفعول است و در این جمله نقش تعیین کننده برای "والی" دارد و آن را به عنوان مفعول مستقیم تعیین میکند.
- **درستی/غلطی:** **درست** است که "را" به عنوان **نشانه مفعول** عمل میکند.
۲. **جمعبندی تحلیل**
- **نزدیک:** **مسند** – **درست**
- **والی:** **مضاف الیه** – **نادرست** (مفعول است)
- **شویم:** **فعل غیر ربطی** – **درست**
- **را:** **نشانه مفعول** – **درست**
به طور کلی، تحلیل جمله نیاز به دقت در معنی و کاربرد واژهها دارد. در این شعر، اشتباه اصلی در تشخیص نقش "والی" است که باید به عنوان مفعول در نظر گرفته شود نه مضاف الیه.
برای تحلیل مصراع "گفت: نزدیک است والی را سرای آنجا شویم" به بررسی اجزای آن میپردازیم:
1. نزدیک: "مسند"- تحلیل: در اینجا "نزدیک" به عنوان یک صفت به کار رفته است و به نوعی به حالت یا موقعیت اشاره دارد. در این مورد، "نزدیک" میتواند به عنوان مسند در نظر گرفته شود، زیرا به توصیف وضعیت یا حالتی اشاره دارد که در آن "والی" قرار دارد.
- درستی: درست است. "نزدیک" به عنوان مسند عمل میکند.
- تحلیل: "والی" در اینجا به عنوان فاعل جمله به کار رفته است و به شخصی اشاره دارد که در حال صحبت درباره او است. در این مصراع، "والی" مضاف الیه نیست بلکه فاعل جمله است.
- درستی: غلط است. "والی" فاعل است و مضاف الیه نیست.
- تحلیل: "شویم" یک فعل است و به معنای تبدیل شدن به چیزی است. این فعل در اینجا به عنوان فعل اصلی جمله به کار رفته است و به نوعی به وضعیت آینده اشاره دارد.
- درستی: غلط است. "شویم" یک فعل ربطی نیست بلکه یک فعل حرکتی است.
- تحلیل: "را" در اینجا به عنوان نشانه مفعول به کار رفته است و نشاندهنده مفعول "والی" است که در این جمله به آن اشاره شده است.
- درستی: درست است. "را" نشانه مفعول است.
- نزدیک: درست (مسند)
- والی: غلط (فاعل)
- شویم: غلط (فعل حرکتی)
- را: درست (نشانه مفعول)
بنابراین، تحلیل اولیه دارای اشتباهاتی است که باید اصلاح شوند.
«والی را سرای» به این شکل بوده: سرای والی که (را) بینش فاصله انداخته
هرزمان را بین مضاف (سرا) و مضاف الیه(والی) فاصله ایجادکنه میگیم فک اضافه است
به جز گزینه (را) بقیه درستهنزدیک مسند هست چون میپرسیم چگونه است؟جواب نزدیکه
فعل غیرربطی یعنی غیراسنادی ،شویم اینجا به معنی شدن نیست بلکه به معنی رفتن هست پس غیراسنادیه و کاملا درسته
این سروده پروین اعتصامی یکی از زیباترین سروده هاست مست و هشیار.
پاسخ:برای وزن شعر ردیف فاعل ،مسند،مسند الیه و... پس و پیش شده و اشتباه گرامری با وزن شعری ،جداست.
نزدیک است والی را سرا(ی) آنجا شویم(رویم) واژه شویم زیباتر کرده
به هرروی پرسش هم بجا و نکته سنجی بود
درود
گفت سرای والی نزدیک است آنجا شویم.
را در اینجا بر جایگاه کسره اضافه نشسته و سبب پیشی گرفتن مضاف الیه از مضاف شده پس فک اضافه است.
با توجه به مصراع «گفت: نزدیک است والی را سرای آنجا شویم» تحلیل اجزای جمله به شرح زیر است:
بررسی اجزای جمله و تحلیل ارائه شده
1. «نزدیک» به عنوان مسند
- درستی تحلیل: درست
- دلیل: در این جمله «نزدیک» صفتی است که به «والی» نسبت داده شده و در ساختار «والی نزدیک است» نقش مسند (خبر) را دارد. بنابراین «نزدیک» مسند است.
2. «والی» به عنوان مضاف الیه
- درستی تحلیل: نادرست
- دلیل: در عبارت «والی را» حرف «را» نشاندهنده مفعول است، پس «والی» مفعول جمله است. مضاف الیه ترکیبی است که در ساختار «مضاف + مضاف الیه» به کار میرود و معمولاً بدون «را» است. بنابراین «والی» مضاف الیه نیست بلکه مفعول است.
3. «شویم» به عنوان فعل غیر ربطی
- درستی تحلیل: درست
- دلیل: «شویم» از مصدر «شدن» و فعل مضارع اخباری است که حالت ربطی ندارد بلکه فعل اصلی جمله است. پس «شویم» فعل غیر ربطی است.
4. «را» به عنوان نشانه مفعول
- درستی تحلیل: درست
- دلیل: حرف «را» در زبان فارسی معمولاً نشانه مفعول مستقیم است و در این جمله نیز «والی را» مفعول فعل «شویم» است.
جزء جمله | تحلیل ارائه شده | درستی / نادرستی | دلیل خلاصه |
---|---|---|---|
نزدیک | مسند | درست | خبر جمله است |
والی | مضاف الیه | نادرست | مفعول است، نه مضاف الیه |
شویم | فعل غیر ربطی | درست | فعل اصلی و غیر ربطی است |
را | نشانه مفعول | درست | علامت مفعول مستقیم است |
اگر بخواهیم به طور دقیقتر ساختار جمله را بررسی کنیم:
- «گفت» فعل اصلی جمله است.
- «نزدیک است والی را سرای آنجا شویم» جملهای است که به عنوان مفعول «گفت» آمده (یعنی جمله مفعولی).
- «والی را» مفعول فعل «شویم» است.
- «نزدیک» صفت یا مسند است که به «والی» نسبت داده شده.
- «شویم» فعل غیر ربطی است.
بنابراین تنها اشتباه تحلیل اولیه، نسبت دادن «والی» به عنوان مضاف الیه است که باید اصلاح شود.
برای بررسی این تحلیل از نظر دستوری، ابتدا باید مصراع را با دقت بخوانیم:
"گفت: نزدیک است والی را سرای، آنجا شویم."ابتدا کمی سادهترش میکنیم و اجزای جمله را تفکیک میکنیم تا بهتر تحلیل شود:
۱. بررسی واژه به واژه:
نزدیک است:
این ترکیب یک جمله فعلی است. "نزدیک" در اینجا خبر است برای فعل اسنادی "است".
پس:
- نزدیک → خبر
- است → فعل ربطی (اسنادی)
⛔ بنابراین، تحلیل "نزدیک: مسند" نادرست است.
✅ باید گفته میشد: "نزدیک: خبر برای فعل اسنادی است".
والی را:
"را" نشانه مفعول است. پس باید دید که آیا "والی" واقعا مفعول است یا خیر.
اما جمله این است: "نزدیک است که سرای والی را آنجا شویم" (با حذف و جابهجایی به نثر)
یعنی: به خانهی والی نزدیک میشویم / نزدیک است که وارد خانه والی شویم.
در اینجا، "سرای والی" یعنی "خانه والی" و "را" به "سرای" برمیگردد، نه به "والی".
پس:
- والی → مضافالیه (برای سرای)
- را → نشانه مفعول برای "سرای"
✅ بنابراین:
- والی: مضافالیه → درست است
- را: نشانه مفعول → درست است، اما برای "سرای" نه برای "والی"
شویم:
فعل "شدن" میتواند هم ربطی باشد (مثل: او معلم شد)، و هم غیر ربطی، بسته به بافت.
اینجا اگر بگوییم "خانه والی را شویم" یا "وارد خانه والی شویم"، یعنی "داخل شویم"
→ این کاربرد غیر ربطی است (مانند "برویم، وارد شویم")، نه به معنی "شدن" اسنادی.
✅ پس: "شویم: فعل غیر ربطی" → درست است.
**"نزدیک"** به تنهایی مسند نیست، بلکه **"نزدیک است"** یک جمله فعلیه است.
**"والی"** مضافالیه نیست، بلکه **مفعول** است.
**"شویم"** در این ساختار **فعل ربطی** است، نه غیر ربطی.