زکات یک تخم مرغ یک پنبه دانه است نه یک هندوانه

می تواند اشاره به میزان زکات باشد که در دین اسلام برای دارایی های ویژه تعیین شده است که نباید اندازه زکاتی که پرداخت می شود از میزان اصل مال بیشتر باشد چون در روابط اقتصادی  باید تعادل باشد . 

اصل مال در واقع برای ادامه زندگی انسان است و آدمی نباید حتی در امور مالی دینی به زبان خود عمل کند که اگر چنین باشد باید در  خرد او شک کرد . 

این ضرب المثل به این معنی است که بخشش و کمک باید به اندازه توان و وسع شخص باشد و نباید از حد توان خود فراتر رود.

• اگر کسی فقیر است، لازم نیست برای کمک به دیگران، خود را به سختی و مشقت بیندازد.
• او می‌تواند به اندازه توان خود، مثلاً با دادن یک پنبه دانه (به عنوان نمادی از چیز کم ارزش) به جای یک هندوانه (به عنوان نمادی از چیز با ارزش)، به دیگران کمک کند.

این ضرب المثل در مواقعی به کار می‌رود که کسی از دیگری توقعی بیش از توان و وسع او دارد و یا کسی بیش از حد توان خود به دیگران کمک می‌کند.

• بخشش و کمک کردن یک عمل نیکو و پسندیده است.
• اما باید به این نکته توجه داشت که بخشش باید به اندازه توان و وسع شخص باشد و نباید از حد توان خود فراتر رود.
زیرا اگر کسی بیش از حد توان خود به دیگران کمک کند، ممکن است خود و خانواده‌اش را به خطر بیندازد.

از تو حرکت، از خدا برکتقطره قطره جمع گردد وانگهی بحر شودتوانا بود هر که دانا بود