السّلامُ علی أمی أوّل الأوطان وآخِر المنافی
٢ پاسخ
سلام بر مام وطن ( فلسطین ) ! که در میان وطن ها اولین و آخرین وطن من محسوب می شود . و آخرین جایگاهی است که از آن تبعید می شوم .
یعنی در میان جاهایی که به عنوان وطن در آن زندگی کرده ام فلسطین اولین رتبه را دارد زیرا فقط آنجا مام وطن محسوب می شود زیرا زادگاه من آنجاست . و دیگر غیر از آن جایی نمی تواند وطن من محسوب شود و از هر کجا که مرا تبعید کنند باز هم اولین جایی که مرا از آن تبعید کرده اند فلسطین است . ( ممکن است مرا از مکان های دیگر بار ها تبعید کنند ولی به هیچ کدام تبعید نمی گویم و فقط اولین جا یعنی فلسطین که مرا از آن دور کردند تبعید محسوب می شوند.
به طور خلاصه شاعر می گوید : سلام بر وطنم فلسطین که غیر از آنجا هیچ مکانی وطن من نیست و اولین جایی که مرا از آن جدا کردند اولین و آخرین حکم تبعید من بود
سلام بر مادرم اولین وطن و اخرین تبعیدگاه
محمود درویش