قش دستوري واژههاي بولد شده در بیت زیر، به ترتیب کدام است؟
نقش دستوري واژههاي بولد شده در بیت زیر، به ترتیب کدام است؟
«سرو را در چمن آواز قیامت بنشست چون سهی سرو من آن قامت رعنا بنمود»
١ پاسخ
این بیت زیبا از مولانا، در حقیقت از آن دسته ابیات عمیق و نمادین است که در آن، مفاهیم مختلف به صورت استعاری بیان شدهاند. در اینجا، مولانا از سرو به عنوان نمادی از کمال، زیبایی، استقامت و بلندی استفاده کرده است، و این استعارهها از زیباییهای طبیعی به مفاهیم معنوی و روحانی منتقل میشود.
تجزیه و تحلیل:
نقش سرو اول (آواز قیامت):
آواز قیامت اشاره به صدای درونی یا الهی دارد که در لحظاتِ انقلاب درونی و بیداری روحی، انسان میشنود. قیامت در اینجا نماد دگرگونی و بیداری روحانی است.
سرو اول، یعنی در ابتدا، سرو که نماد کمال و زیبایی معنوی است، میآید و در گوش دلِ انسان آوای قیامت میزند؛ یعنی آن لحظهای که حقیقت به گوش دل میرسد و فرد از خواب غفلت بیدار میشود.
آواز سرو دوم (رعنا):
سرو دوم در اینجا شاید نمادی از خود انسان باشد، که پس از شنیدن آواز قیامت، به زیبایی درونی و روحانی خودش پی میبرد.
رعنا به معنای زیبایی و لطافت است. در اینجا، رعنا به صورت قامت رعنا آمده است و به صورت استعاری به شخصیتی بلندمرتبه اشاره دارد که از همان سرو، یعنی زیبایی روحی و معنوی، نشأت گرفته است.
بنابراین:
سرو اول (آواز قیامت) در اینجا صدای بیداری و ندای حقیقت است که از سوی خدا یا از درون انسان شنیده میشود. این صدا در قلب انسان پیچیده و او را به تغییر و تحول فرا میخواند.
سرو دوم (رعنا) نمادی از ظهور زیبایی و کمال در وجود انسان است که بعد از بیداری روحی به حقیقت میرسد. این سرو معنوی، زیبایی و کمال خود را در رعنا (نماد زیبایی و کمال انسانی) نشان میدهد.
---
اگر بخواهم سادهتر بگویم:
در این بیت، آواز قیامت نماد صدای بیداری و حقیقت است که در دل انسان طنین میاندازد، و پس از آن، انسان در قامت رعنا زیبایی و کمال معنویاش را نشان میدهد.
---
این شعر به طور کلی در تلاش است تا نشان دهد که بیداری روحی و رشد معنوی انسان به مرور باعث میشود که او به کمال حقیقی دست یابد، مثل سروهای بلند و زیبا که در آسمان چمن میدرخشند.
در اینجا قامت به معنی قد و قامت یا شکل بدن است، ولی در شعر مولانا، این واژه معمولاً به صورت استعاری استفاده میشود و به معنای شکل و شمایل درونی انسان یا استحکام و بلندی معنوی اشاره دارد.
در این بیت، وقتی مولانا میگوید:
"سهی سرو من آن قامت رعنا بنمود"
به این معناست که پس از بیداری و آوای قیامت که در دل انسان طنینانداز میشود، انسان به جمال و کمال درونی خود پی میبرد و شکل و قامت معنوی خود را میبیند.
قامت رعنا اشاره به زیبایی و جلال معنوی انسان دارد، که پس از رشد و تکامل روحانی به ظهور میآید. این عبارت، به نوعی نمایانگر بلندای روحانی و استقامت معنوی است که انسان پس از بیداری به آن دست مییابد.
پس قامت رعنا در این شعر، به معنای بلندی و زیبایی روحانی است که در نتیجهٔ بیداری و نزدیکی به حقیقت حاصل میشود.