"شمس تبریزی توی سلطان من / بازگشتم باز سلطان را مکش"

بیت "شمس تبریزی توی سلطان من / بازگشتم باز سلطان را مکش" در واقع یکی از اشعار معروف مولانا جلال‌الدین بلخی است که در آن به رابطه معنوی و روحانی میان او و شمس تبریزی اشاره دارد.

مفهوم بیت:

در این بیت، مولانا با زبان استعاری و عرفانی به بیان تجربه‌ای عمیق از اتحاد روحانی و وصل معنوی خود با شمس تبریزی می‌پردازد. عبارت "شمس تبریزی توی سلطان من" نشان‌دهنده این است که شمس برای مولانا به‌عنوان سلطان دل و جان او در آمده است، کسی که مولانا را از سطح ظاهری زندگی به عمق معنویات برده است. به عبارت دیگر، شمس در دل مولانا جایی دارد که در آن، به‌عنوان مرشد و راهنما، قدرتی مطلق و سلطنتی به شمار می‌آید.

عبارت "بازگشتم باز سلطان را مکش" نیز به معنای بازگشت مولانا به حقیقت و مسیر معنوی است. در اینجا، مولانا از شک و تردیدهایی که ممکن است در طول مسیر معنوی پیش بیاید، صحبت می‌کند و به نوعی به شمس تبریزی اعلام می‌کند که در صورت بازگشت و دوری از شمس، همچنان او از سلطان دل خود جدا نخواهد شد.

ارتباط معنوی مولانا با شمس تبریزی:

این بیت و بسیاری از اشعار دیگر مولانا نشان‌دهنده رابطه عمیق و معنوی میان او و شمس تبریزی است. مولانا که در ابتدا یک عالم دینی سنتی بود، با حضور شمس تبریزی دچار یک تحول روحی عظیم شد که او را به سمت عرفان و سلوک معنوی سوق داد. شمس تبریزی برای مولانا چیزی بیشتر از یک استاد بود؛ او به نوعی سلطان معنوی بود که مولانا را از قید و بندهای دنیا و عقلانیت خشک رها کرد.

این رابطه در آثار مولانا به‌ویژه در دیوان شمس تبریزی تجلی یافته است، جایی که مولانا به‌شدت از شمس تبریزی ستایش می‌کند و او را به‌عنوان واسطه‌ای برای ارتباط با حقیقت الهی می‌شناسد.

در نتیجه، این بیت نشان‌دهنده اتحاد روحانی و دلبستگی شدید معنوی مولانا به شمس تبریزی است که در آن شمس به‌عنوان یک رهبر روحانی و سلطان معنوی برای مولانا مطرح می‌شود.