آرایه ی اصلی این بیت چیه؟

با سلام

- تضاد: "هیچ" و "سایه" در تضاد با هم قرار دارند. "هیچ" به عدم و نیستی اشاره دارد و "سایه" به وجود و حضور.
- استعاره: "سایه ی هیچ" می‌تواند به معنای عدم وجود یا بی‌هویتی باشد، به این معنی که شاعر خود را در وضعیت عدم و بی‌هویتی می‌بیند.
- کنایه: "که مرا نام نه در دفتر اشیا شنوند" به این معناست که وجود شاعر به قدری کم‌رنگ است که حتّی در دفتر اشیا هم نامش ثبت نمی‌شود.
- تکرار: استفاده از "هیچ" و "نام" به تکرار احساس عدم وجود و بی‌اهمیتی اشاره دارد.

این بیت از مولانا جلال‌الدین بلخی است و آرایه‌های ادبی مختلفی در آن به کار رفته است. آرایه‌ی اصلی این بیت “پارادوکس” یا “تناقض‌نما” است. در این بیت، مولانا از ترکیب کلمات “هیچ” و “سایه” استفاده کرده که هر دو به نوعی به عدم و نیستی اشاره دارند، اما در عین حال، سایه چیزی است که وجود دارد و دیده می‌شود. این ترکیب باعث ایجاد تناقض و پارادوکس در بیت می‌شود.

همچنین، آرایه‌ی “تشبیه” نیز در این بیت به کار رفته است، جایی که شاعر خود را به سایه‌ی هیچ تشبیه می‌کند.