ضرب المثل "سیلی نقد از عطاء نسیه به"

یعنی هرچیزی که در دست داشته باشیم و عینیت داشته باشد ولو که بد  و تلخ باشد  بهتر از وعده وعید شیرینی است که شاید هرگز به دست ما نرسد پس بی ارزش است.این ضرب‌المثل به این معناست که هر چیزی نقد به دست ما برسد، هرچند کم و ناچیز خیلی بهتر از چیزی است که با وعده و وعید زیاد به دست ما برسد، هرچه قدر هم که با ارزش باشد. اما نسیه چیزی است که در آینده داده می شود و پسادست خوانده می‌شود.در لغت‌نامه دهخدا آمده نقد یعنی آنچه که در حال داده شود؛ به عبارت دیگر یعنی پیشادست ،اما نسیه چیزی است که در آینده داده می شود و پسادست خوانده می‌شود.در این ضرب‌المثل طبیعتا حلوا از سرکه بسیار خوشمزه‌تر و بهتر است. اما شاید در مواقعی گرفتن آنی و در لحظه سرکه ترش خیلی بهتر از منتظر ماندن برای دریافت حلوای شیرین باشدشاید در نگاه اول این نقدی که به دست می‌آید ارزشش به اندازه آن نسیه نباشد، اما همین که آدمی از بودنش اطمینان حاصل می‌کند خود دلیل بر برتری نسبی آن هست. چرا که شما در لحظه این نقد کم ارزش را داری اما هیچ جای اطمینانی وجود ندارد که آن نسیه با ارزش را در آینده داشته باشی.شاید بشود ضرب‌المثل «کاچی بهتر از هیچی» را به نوعی معادل با این ضرب‌المثل دانست. یا این عبارت تمثیلی که می‌گوید: «گنجشکی که به دست است بهتر از باز پریده است».

داستان پیدایش ضرب‌المثل سیلی نقد به از حلوای نسیه

مردی برای گذراندن زندگی هر روز سینی حلوایی آماده می کرد و در سطح شهر بزرگ محل زندگیش می چرخاند تا مردم لقمه ای از او نان و حلوا بخرند تا او امورات زندگی اش را بچرخاند و خرج اهل و عیالش را در آورد.

مرد با این که از این کار پول زیادی را به دست نمی آورد و عایدی هنگفتی نصیبش نمی شود اما شغل آبرومندی داشت و نان حلالی در می آورد و دلخوش به آن بود.از قضا یک روز در محله ای از بالای شهر بساطش را پهن کرده بود و حلواها را می فروخت. مردی که به خساست معروف و شهره شهر بود آمد و از او طلب یک کیلو حلوای نسیه کرد. مرد که نه می خواست مشتری از دست بدهد و نه امید به باز پس گرفتن پولش داشت دنبال بهانه ای بود تا او را دست به سر کند و از دستش خلاص شود.

بنابراین گفت: «بیا اول مزه کن شاید مزه اش را دوست نداشتی و نپسندیدی. اگر پسندیدی با هم سر تحویل پول به توافق می رسیم».

مرد خسیس گفت: «روزه ام. از سال پیش روزه قضا داشته ام و امروز به جای آوردم». حلوا فروش که منتظر بهانه ای بود تا مرد را دست به سر کند جواب داد: «من با تو معامله ام نمی شود. تو طلب پروردگار را با یک سال تاخیر به جا آوردی آن وقت با من و طلبم چه خواهی کرد. اگر الان از تو سیلی به نقد بخورم بهتر از آن است تا با تو معامله کنم و به دنبال پولم بدوم».

امروزه این ضرب المثل در شرایطی استفاده می شود که فردی دارایی اندکی دارد و برای به دست آوردن دارایی بیشتر پی آنچه به نظر غیر قابل دسترس می آید نمی رود.(منبع بولتن  کتابخانه توحید تهران)