ضرب المثل "گنه کرد در بلخ آهنگری به شوشتر زدند گردن مسگری
ضرب المثل:
"گنه کرد در بلخ آهنگری
به شوشتر زدند گردن مسگری"
در چه مواردی بکار می رود؟
٣ پاسخ
سلام و درود بر شما🙏🌺
ضرب المثل گنه کرد در بلخ آهنگری. به شوشتر زدند گردن مسگری. موقعی ازش استفاده میشه که گناه کسی را بر گردن دیگری انداختن. و همینطور زمانی که شخص بیگناهی را با بی عدالتی مجازات میکنند.
این مثل از یک حکایت قدیمی است.
آهنگری در بلخ زندگی میکرد که مثل بعضی آهنگران داستان های ایرانی تنش می خارید و هی بینی در کار حاکم وقت می کرد !
حاکم محلی ، که از دست او به تنگ آمده بود نامه ای به مرکز می نویسد و شرح حال می گوید و درخواست حکم حکومتی برای کشیدن گوشش می خواهد و طبق معمول داستان را یک کلاغ چهل کلاغ می کند !
پادشاه که نه وقت تحقیق داشت و نه حال بررسی ، نخوانده و ندانسته یک خط فرمان می نویسد مبنی بر اینکه به محض دریافت حکم گردن آهنگر را بزنید تا درس عبرتی برای همه باشد و بدانند جریمه ی تمرد و سرکشی چیست ! حکم صادره را به پای کبوتری بسته روانه می کنند ، کبوتر نامه بر بجای اینکه به بلخ پرواز بکند بطرف شوشتر حرکت می کند!
حاکم شوشتر نامه را می خواند و اطرافش را خوب نگاه می کند و می بیند در شهرشان آهنگری نیست و از طرفی حکم حاکم است . پس تنها مسگر شهر را احضار و حکم حاکم را در مورد او اجرا می کنند !
زمانی که بخواهیم عواقب یک کار را گوشزد کنیم
یا تاثیر گسترده کاری را نشان دهیم
شخص بیگناهی بهجای گناهکار واقعی مجازات شود.
---
کاربرد رایج:
وقتی در یک ماجرا، اشتباه یا خطایی از کسی سر زده، اما فرد دیگری (که یا بیتقصیر است یا اصلاً ربطی به ماجرا ندارد) مجازات، سرزنش یا قربانی میشود، این ضربالمثل را برای اعتراض یا انتقاد به بیعدالتی استفاده میکنند.
---
مثال:
فرض کن در یک اداره، کارمندی خطایی میکند، ولی مدیر بهجای پیگیری درست، یک کارمند دیگر را که فقط در صحنه بوده تنبیه میکند. در اینجا میگویند:
«گنه کرد در بلخ آهنگری، به شوشتر زدند گردن مسگری.»
درود
بسیار عالی