آیا بیت زیر آرایه پارادوکس داره؟؟

پارادوکس و تضاد نیست

چون تشبیه میکنه

غنچه  جمع و دل جمع از تنگی🌺

درود   این مصرع اگر این گونه سروده شده بود   آرایه پارادوکس داشت( چون غنچه تصویر، دلم« باز  »ز تنگی است ). ولی اکنون به هیچ عنوان آرایه  پارادوکس ندارد.

پارادوکس یعنی آوردن دو مفهوم ظاهراً متضاد کنار هم به طوری که در نگاه اول متناقض به نظر برسند، ولی با کمی دقت، معنا و حقیقتی عمیق‌تر آشکار شود.

حالا در این مصراع:

دل معمولاً نماد گشادی، وسعت و بزرگی است.

ولی اینجا شاعر می‌گوید دلش جمع از تنگی است؛ یعنی دلش مثل غنچه‌ای بسته و فشرده شده، دلش تنگ است.

ترکیب «دل» (وسیع و گسترده) و «تنگی» (بسته و محدود) در کنار هم، یک پارادوکس یا تناقض هنری ایجاد کرده است.

نتیجه:

بله، در مصراع اول آرایهٔ پارادوکس وجود دارد.

دلیل: چون «دل» که ذاتاً مفهوم وسعت دارد، با «تنگی» که مفهوم انقباض و محدودیت است، ترکیب شده و یک تضاد ظاهری پدید آورده است، که با دقت بیشتر، عمق اندوه شاعر را می‌رساند

توی مصرع «چون غنچه تصویر، دلم جمع ز تنگی است» آرایه‌ی پارادوکس وجود نداره. چون هم غنچه و هم دل جمع‌شده، هر دو یه معنی دارن: بسته بودن، فشردگی و تنگی. پارادوکس زمانی اتفاق می‌افته که بین دو واژه یا مفهوم، ظاهرشون با هم تضاد داشته باشه، ولی در معنا کنار هم معنی بده. اینجا هیچ تضاد ظاهری بین غنچه و دل وجود نداره. بنابراین از نظر آرایه‌های ادبی، این مصرع پارادوکس نداره.