مشاهیر تاریخی، علمی، هنری استان خوزستان

در زمینه ادبیات

داستان:
احمد محمود: نویسنده برجسته چپ، سبک رئالیسم اجتماعی، اثر برجسته همسایه‌ها
مصطفی مستور: داستان‌نویس و مترجم
زویا پیرزاد: نویسنده ارمنی‌تبار، برنده جایزه کوریه انترناسیونال، عمده آثارش به فرانسوی ترجمه شده
عدنان غریفی: داستان‌نویس نو گرا، از حلقه داستان‌نویسی جنوب
فتح‌الله بی‌نیاز: نویسنده و منتقد ادبی از اعضای شورای سردبیری کتاب نقد نگره
نسیم خاکسار: نویسنده و نمایش‌نامه‌نویس چپ، آثارش به زبان هلندی ترجمه شده
عدنان غزی: نویسنده و روزنامه‌نگار
عبدالنبی قیم: نویسنده و پژوهشگر برجسته گردآورندهٔ فرهنگ معاصر عربی فارسی و کتاب فرهنگ لغت «قیم»
امیر حسین خان ایلخان ظفر: نویسنده و سیاست‌مدار
یوسف عزیزی بنی طرف: نویسنده و فعال سیاسی برجسته، اولین عضو عرب تبار در کانون نویسندگان ایران، جز ۵۰۰ شخصیت تأثیرگذار در جهان عرب از نگاه مجله «اربیان بیزنس»
آذر عالی‌پور: نویسنده و مترجم
فیروزه جزایری دوما: نویسنده ساکن آمریکا، نامزد جایزه‌های مطرح ترنر و پن
کورش اسدی: نویسنده و داستان‌نویس، برنده جایزه گلشیری
کاوه گوهرین کاندید جوایز گلشیری
مهدی ربی: داستان‌نویس
مرتضی محیط: نویسنده نویسنده و پژوهش‌گر چپ‌گرای ایرانی
قدمعلی سرامی: نویسنده و پژوهشگر برجسته، از اعضای بنیاد فردوسی، و از پنج استاد برتر شاهنامه‌پژوه ایران
محمد ایوبی: نویسنده از بنیانگذاران مکتب داستان‌نویسی جنوب و اعضای اولیه کانون نویسندگان
فرهاد حسن‌زاده: نویسنده و روزنامه‌نگار
حبیب احمدزاده: نویسنده
حسن بنی‌عامری: نویسنده
احمد بیگدلی: نویسنده برنده جایزه کتاب سال به خاطر رمان اندکی سایه
تریتا پارسی: نویسنده و تحلیل‌گر سیاسی
ابوهلال العسکری: نویسنده و شاعر
قاضی ربیحاوی: نویسنده
نصرالله امامی: مترجم و نویسنده
علی چنگیزی: نویسنده و منتقد
منصور خاکسار: نویسنده و فعال سیاسی
ارژنگ داوودی: نویسنده و زندانی سیاسی

شعر :
ابونواس اهوازی: شاعر قرن دوم هجری
قیصر امین‌پور: نویسنده و شاعر
تورج نگهبان: شاعر، ترانه‌سرا و نویسنده
سحابی استرآبادی: شاعر قرن دهم
عباس حزباوی: شاعر و نویسنده
مریم حیدری: شاعر
علیشاه مولوی: شاعر
ظهیرالدین رودراوری: شاعر سدهٔ پنجم هجری
سید علی صالحی: شاعر
ملا فاضل السکرانی: شاعر و نویسنده

ترجمه :
نجف دریابندری مترجم و نویسنده
تورج رهنما: مترجم و پژوهشگر زبان و ادبیات آلمانی
اسماعیل حاکمی والا: مترجم
سپیده جدیری: مترجم و روزنامه‌نگار
حمیدرضا آتش‌برآب: مترجم برجسته ادبیات روسی

ادیب :
یعقوب بن اسحاق اهوازی دانشمند علم نحو و زبان عربی قرن دوم از صحابی امام هادی
ابوهلال العسکری ادیبان و شاعران عرب
ابن خلاد رامهرمزی قاضی، حدیث‌شناس و سخنور
ابو احمد العسکری: نویسنده، شاعر و زبان‌شناس

نظامی :
محسن رضایی: سیاست‌مدار، نظامی و دبیر شورای مصلحت نظام
علی شمخانی: سیاستمدار، نظامی و دبیر شورای عالی امنیت ملی
محمد جهان آرا: فرمانده پاسدار تکاوران دریایی
سید حسین علم‌الهدی: فرمانده پاسدار سپاه هویزه
عبدالمجید بقایی فرمانده پاسدار قرارگاه کربلا
اسماعیل دقایقی فرمانده پاسدار لشکر ۹ بدر
علی هاشمی فرمانده پاسدار قرارگاه سری نصرت
حسن دانایی‌فر: نظامی و سیاست‌مدار
حسین همدانی: نظامی و سیاست‌مدار

سیاسی :
علی هاشمی، از فرماندهان (عرب) ایرانی در جنگ ایران-عراق
عیسی سحرخیز: فعال سیاسی و روزنامه‌نگار
محمدجواد حق‌شناس: سیاست‌مدار و روزنامه‌نگار
غلامحسین الهام: حقوقدان و سیاستمدار
علی هاشمی: نظامی و از فرماندهان جنگ ایران و عراق.
محمدعلی رامین: سیاستمدار و روزنامه‌نگار
حمید بهبهانی: سیاستمدار
بیژن عالی‌پور: کارشناس نفتی و مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب (بزرگترین تولیدکننده نفت کشور)
رامین حاتمی: مدیرعامل شرکت نفت مناطق مرکزی ایران
کمال دانشیار: نماینده مجلس هفتم و رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در دورهٔ هفتم.
بهمن حسین‌پور: دیپلمات، سیاست‌مدار و رئیس تشریفات نهاد ریاست جمهوری
محمدرضا مخبر سیاستمدار
وحید یامین‌پور: مجری تلویزیون و فعال سیاسی
فرید خزعل: از فرماندهان ارشد نیروی دریایی شاهنشاهی
شیخ خزعل: رئیس قبیله بنی‌کعب و فرمانروای محمره
عبدالحسین راجی: سیاستمدار
ابراهیم رضایی بابادی: سیاست‌مدار
صادق خلیلیان: سیاستمدار

در زمینه ورزشی :

فوتبال :
احمدرضا عابدزاده: دروازه‌بان سابق تیم ملی فوتبال
ایمان مبعلی بازیکن
بهنام برزای بازیکن
میلاد میداوودی بازیکن پیشین استقلال تهران و تیم ملی
علی کریمی بازیکن سابق سپاهان و دیناموزاگرب کرواسی و حال حاضر استقلال تهران
عبدالصمد مرفاوی بازیکن پیشین و مربی فوتبال
حسین کعبی بازیکن
صفر ایرانپاک از بازیکنان سابق تیم ملی و باشگاه پرسپولیس
آرش افشین بازیکن
مجتبی حق‌دوست بازیکن
مربی فوتبال
پرویز دهداری: فوتبالیست و مربی‌فوتبال

داور :
هدایت ممبینی داور فوتبال
هوشنگ نصیرزاده داور سابق، کارشناس داوری عبدالرزاق خادم پیر
کشتی
سعید عبدولی: کشتی‌گیر فرنگی‌کار و مدال برنز المپیک ۲۰۱۶ ریو
حبیب‌الله اخلاقی: کشتی‌گیر فرنگی‌کار
پرویز زیدوند: کشتی‌گیر فرنگی‌کار

بوکس :
واردگس پارسامیان: بوکسور
وازیک قازاریان
پاتریک بابومیان
شطرنج
پویا ایدنی: استاد بزرگ شطرنج
ووشو
فرشاد عربی

هنری :
نعمت آغاسی خواننده لاله زاری
علی رشداوی، خواننده عرب خوزستانی، که از وی به عنوان ادامه دهنده و احیا کنندهٔ موسیقی علوانیه و از شاگردان علوان الشویع یاد می شود

در زمینه موسیقی :

خواننده :
سیاوش قمیشی: خواننده، تنظیم‌کننده و آهنگساز
سیاوش شمس: خواننده
نعمت‌الله آغاسی خواننده
محمد یاوری: خواننده
محسن چاوشی: خواننده
مارتیک: خواننده و آهنگساز
یاس: خواننده رپ
ابوسعد زرگانی: خواننده
شهرام آذر: آهنگ‌ساز و خواننده
احمدرضا نبی‌زاده خواننده، نوازنده و آهنگساز
فرامرز آصف: خواننده
علی رشداوی: خواننده
عاصی زنبوری: خواننده
عبدالامیر ادریس: خواننده
علوان الشویع: خواننده
ساسی مانکن: خواننده
نوشین طافی: خواننده و مدرس آواز
عبدالمحمد برجسته: نوازنده
سید محمد موسوی: نوازندهٔ نی
محمد شهابی: نوازندهٔ سنتور
مسعود بختیاری: خواننده
محمود جهان: خواننده
مسعود بختیاری
نکیسا: چنگ‌نواز و خوانندهٔ عهد ساسانی
مانده: خواننده
علی نظری: خواننده
مهدی یراحی: خواننده
حسان اگزار: نوازنده ربابه و خواننده
سعید سیاحی: خواننده
علی رشداوی: خواننده
حسن شجاعی خواننده کوچه بازاری

آهنگساز : 
فرید عمران آهنگساز خوزستانی
لوریس هویان: رهبر اپرا، پیانیست و مدرس صداسازی و آواز
فرید عمران: موسیقی‌دان و آهنگساز
سیاوش زندگانی: آهنگساز و ویولون‌زن
علی صمدپور: آهنگساز

در زمینه سینما : 
کارگردان :
کیانوش عیاری: کارگردان
ناصر تقوایی: کارگردان و فیلمنامه‌نویس
امیر نادری: کارگردان و فیلمنامه‌نویس
روح‌الله حجازی: کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس
سیروس مقدم: کارگردان سینما و تلویزیون
سیف‌الله داد: کارگردان
حمید لبخنده: کارگردان و فیلمنامه‌نویس
مجید جوانمرد: کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس
عبدالحسن برزیده: کارگردان سینما
محسن امیریوسفی: نویسنده و کارگردان
خسرو پرویزی: نویسنده، کارگردان و خبرنگار
مهران کاشانی: کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس
داریوش فرهنگ: کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس و بازیگر
حمیدرضا صلاحمند: نویسنده و کارگردان
علی سجادی حسینی: نویسنده و کارگردان
فرید سجادی حسینی: کارگردان و بازیگر
حسین سهیلی‌زاده: کارگردان تلویزیونی
عبدالجبار دلدار: کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس
پیمان ماندگار: کارگردان، عکاس و فیلمنامه‌نویس
بابکن آویدیسیان: تهیه‌کننده
منوچهر محمدی: تهیه‌کننده
بهرام کاظمی: کارگردان
محمدعلی باشه آهنگر: فیلمنامه‌نویس و کارگردان
رضا قهرمانی: نویسنده، کارگردان و بازیگر
سیامک شایقی: کارگردان و نویسنده
عباس رزیجی: کارگردان، تهیه‌کننده و نویسنده
اسکندر عامری‌پور: بازیگر و کارگردان
اصغر عبداللهی: فیلمنامه‌نویس
علی اصغر شادروان: کارگردان
محمود رحمانی، کارگردان و مستندساز

بازیگر :
حمید فرخ‌نژاد: بازیگر
رضا فیاضی: بازیگر تلویزیون
بیژن امکانیان: بازیگر
نصرالله رادش: بازیگر
علی اوسیوند: بازیگر
علی الهیاری: فیلم‌بردار و بازیگر
فرامزر شهنی: بازیگر
نادر سلیمانی: بازیگر
احمد نجفی: بازیگر
مریم کاویانی: بازیگر
مهشید افشارزاده :بازیگر و کارگردان
رضا خندان: بازیگر
پریدخت اقبال‌پور: بازیگر
علی مردانه: بازیگر
عزت‌الله مهرآوران: بازیگر
صفر کشکولی: بازیگر
لیندا کیانی: بازیگر
سوگل طهماسبی: بازیگر
هوشنگ قنواتی‌زاده: بازیگر
صدیقه کیانفر: بازیگر
عطیه غبیشاوی: بازیگر
زهرا سعیدی: بازیگر
سلیمه رنگزن: بازیگر
سیامک احصایی: بازیگر و طراح صحنه و لباس

مجری :
مجید قناد: مجری تلویزیون
جمشید چالنگی: مجری تلویزیون
پاتریک مونهان: کمدین
فریبا رمضان‌پور: دوبلور و مجری
لادن رضاجویی: بازیگر و مجری برنامه‌های کودک
محمدرضا حیاتی: مجری و گوینده خبر
سعید رابعی: گوینده رادیو
محمدرضا حیاتی: گوینده خبر
عوامل :
جهانگیر میرشکاری: صدابردار
پرویز آبنار: صدابردار
سیما ضرغامی: مدیر تلویزیونی

منتقد :
مازیار اسلامی: منتقد سینما و مترجم
عباس بهارلو: منتقد سینمای

نقاش :
نورین معتمد
حسین ماهر
مسعود ضیایی زردخشویی: کاریکاتوریست
علیرضا ظریف

عکاس :
شهاب‌الدین عادل: عکاس و مستندساز
جاسم غضبان‌پور عکاس ایرانی

در زمینه علمی :
ابوالحسن اهوازی ریاضیدان و منجم برجسته قرن پنجم صاحب کتاب شرح المقاله العاشره
علی بن عباس مجوسی اهوازی پزشک و روانشناس برجستهٔ ایرانی سده چهارم هجری صاحب کتاب طب ملکی
ایرج بشیری: تاریخ‌دان و استاد دانشگاه مینه‌سوتا
محمدعلی جزایری: استاد زبان فارسی در آمریکا، کسروی‌شناس برجسته
پروین پاسالار: بیوشیمیست
یدالله داج: دانشمند حوزه ریاضیات و آمار
مسعود پدرام: دانشمند حوزه برق
مسعود صباغان: ریاضی‌دان
امیدعلی شهنی کرم‌زاده: ریاضی‌دان و از چهره‌های ماندگار
عبدالکریم بهنیا: آب‌شناس و پدر علم قنات
عزت‌الله نگهبان: پدر باستان‌شناسی ایران
بهرام عکاشه: پدر زلزله‌شناسی ایران

در زمینه مذهبی :
حرم علی بن مهزیار اهوازی، از فقها، محدثان و دانشمندان معروف شیعی که از اصحاب امامان شیعه بوده است.
سلمان فارسی از صحابی پیامبر اسلام
علی بن مهزیار اهوازی از صحابی امام رضا و عالم شیعی
شیخ مرتضی انصاری از بزرگترین فقها و مراجع تقلید شیعه
سهل تستری از عارفان نامی قرن سوم قمری
محمد علی امام شوشتری: تاریخ‌دان و دین‌شناس
جبار چحیلی: روحانی و رهبر صابئین مندائی
قاضی نورالله شوشتری عالم شیعه عهد صفویه
سید نعمت‌الله جزایری اعلام بزرگ شیعه در اواخر قرن یازدهم
سید محمدعلی موسوی جزایری نماینده ولی فقیه و عضو مجلس خبرگان رهبری

مداحان :
صادق آهنگران، مداح خوزستانی)
غلام کویتی‌پور
حسین فخری
اجتماعی
مهرانگیز کار: حقوقدان و فعال حقوق بشر
سید هاشم آقاجری: استاد دانشگاه و تاریخ‌نگار
غلامحسین دوانی: نویسنده و مدرس حقوق تجاری
حمید رشیدی: حقوقدان و نویسنده
بهروز کریمی: هنرمند و شعبده‌باز

استان خوزستان، با تاریخی غنی و فرهنگی متنوع، مهد بسیاری از مشاهیر در حوزههای مختلف بوده است. در اینجا به چند نمونه از این شخصیتهای برجسته اشاره میکنم:  

قیصر امین پور: شاعر معاصر ایرانی که در گتوند شوشتر به دنیا آمد. او تحصیلات خود را در رشته زبان و ادبیات فارسی ادامه داد و با پایاننامه دکترای خود تحت عنوان "سنت و نوآوری در شعر معاصر" شناخته شد.

ابونواس حسن بن هانی اهوازی : از شاعران بزرگ عرب و از ارکان شعر عربی، که در اهواز میزیست .

نوبخت اهوازی: منجم معروف و فرزندانش که در علم نجوم شهرت داشتند .

دعبل خزائی: شاعر شیعی که با اشعار خود به ولایت و امامت پرداخت و زبان به مقاومت گشود.  

حمید فرخ نژاد: بازیگر مطرح سینما و تلویزیون ایران که در آبادان متولد شده است .

  محسن چاووشی: خواننده و آهنگساز ایرانی که در خرمشهر به دنیا آمده است.  

اینها تنها چند نمونه از مشاهیر خوزستان هستند و این استان زادگاه بسیاری از چهرههای مهم دیگر در عرصههای مختلف فرهنگی و علمی است.

یکی از مشاهیر معروف وصاحب نام بی بی مریم بختیاری از توابع چهارمحال (از ایل های بختیاری در خوزستان و چهارمحال)(دربرخی منابع او را چهارمحال یا خوزستانی و یا اصفهانی می‌نامند.)  که از زنان با نفوذ و فعال در انقلاب مشروطه در دوره قاجار بوده که زندگی نامه بسیار مفصلی داره پیشنهاد میکنم مطالعه ای در این باره انجام دهید که حیرت زده خواهید شد.