«اگر برای من آب نداره، برای تو که نان داره.»

در روزگاران گذشته آب آشامیدنی و آب کشاورزی ایران از قنات به دست می آمد . یکی از کارهای خیر نیکوکاران هم کندن چاه آب و کندن قنات بود تا به مردم آب برسانند .

روزی نیکوکاری تصمیم گرفت با کندن چند حلقه چاه ، قناتی درست کند و آب به مردم برساند . او یک چاه کن ماهر را استخدام کرد و تپه ای در اختیار او گذاشت تا کارش را انجام دهد .

چاه کن چند نفر را به کار گرفت و همه مشغول کندن چاه های قنات شدند . روزها و هفته ها کار کردند و چاه کندند ، اما به آب نرسیدند . هر روز عصر ، مرد نیکوکار به چاه کن و همکارانش سر می زد ، حقوق روزانه آنها را می داد و از این که چاه ها به آب رسیده اند یا نه پرس و جو نمی کرد .

روزها و هفته های آغاز کار ، چاه کن جوابهای امیدوارانه می داد و می گفت : ” انشاء ا… به زودی به آب می رسیم ” ، اما با گذشت زمان ، امید او به ناامیدی تبدیل شد . دیگر دست و دلش به کار نمی رفت .

هیچ کدام از چاه هایی که کنده بودند ، به آن نرسیده بود ، با وجود این که چاه های کنده شده عمیق تر از چاه های قنات های دیگر شده بودند ، اما هیچ کدام به سفره های آب های زیر زمینی راه پیدا نکرده بودند .کم کم چاه کن بنای غر زدن را گذاشت و از نامناسب بودن تپه و زمینی که مرد نیکوکار برای حفر قنات انتخاب کرده بود ، سخن به میان آورد .

با این که مرد نیکوکار باید زودتر از چاه کن ناامید می شد ، این طور نشد . او هر شب بعد از دادن اجرت چاه کن و همکارانش می گفت : ” به خدا توکل کنید و کارتان را ادامه بدهید . حتما ً به آب می رسید . ”

کار کندن چاه ها ادامه پیدا کرد تا اینکه یک روز چاه کن به صاحب کار گفت : ” من که فکر نمی کنم این چاه ها به آب برسد .

هم ما داریم آهن سرد می کوبیم و عمر خودمان را هدر می دهیم ، هم تو داری بیهوده پول خرج می کنی . بهتر است تا بیشتر از این ضرر نکرده ای ، دست از این کار برداری و جای بهتری را برای درست کردن قنات انتخاب کنی . ”

مرد نیکوکار گفت : ” این جا تپه خوبی است . در این نزدیکی ، آبادیهای بسیاری است که مردم آن به آب نیاز دارند . بهتر است کارمان را ادامه بدهیم و به لطف خدا امیدوار باشیم . ”

چاه کن گفت : ” من تا حالا ده قنات درست کرده ام . هیچ کدامشان این همه کار نبرده و به این دیری به آب نرسیده است . من که دیگر دست و دلم به کار نمی رود . ” مرد نیکوکار گفت : ” هرچه چاه های قنات دیرتر به آب برسد ، بهتر است چون به سفره های آبی که در عمق بیشتر زمین است ، راه پیدا می کند و آب بیشتر و بهتری به مردم می رسد ، ناامید نشو و به کارت ادامه بده . ”چاه کن گفت : ” قربان ، من کارم کندن چاه است و می دانم که از چاه های روی این تپه آبی در نمی آید . بگذار کارمان را تعطیل کنیم و برویم ، ما دیگر خسته شده ایم . ”

مرد نیکوکار گفت : ” به حق چیزهای ندیده ! من که هر روز پول می دهم و به نتیجه نمی رسم ، باید خسته و ناامید شده باشم نه شما .

این چاه ها چه به آب برسد و چه نرسد ، کارتان را می کنید و پولتان را می گیرید ؟ چرا بی خودی نق می زنید ؟ ” اگر از این چاه ها برای من آب در نمی آید ، برای شما که نان در می آید . سرتان را بیندازید پایین و کارتان را بکنید . دیگر هم از این حرف های ناامید کننده نزنید . ”

چاه کن و همکارانش چاره ای نداشتند . مرد نیکوکار راست می گفت . در هر صورت آنها ضرر نمی کردند و هر روز اجرتشان را می گرفتند . آن ها باز هم مشغول کندن چاه شدند . آن قدر کندند و کندند تا به آب رسیدند . آبی بسیار زیاد ، شیرین و گوارا .

از آن به بعد به کسی که در انجام کاری که برایش سود دارد ، بهانه تراشی کند ، می گویند چرا این کار را نمی کنی ؟ ” اگر برای من آب نداشت برای تو که نان داشت . “ضرب المثل اگر برای من آب نداره برای تو که نون داره در مورد افرادی به کار می رود که می دانند این کار برای صاحبکار سودی ندارد برای خودشان دستمزد دارد.

با سلام و احترام

 تا جایی که من شنیدم این ضرب المثل یه داستانی پشتش هست به این مضمون که 

یکی کسی را آورد  که براش یه چاهی بکنه چاه کن  همینطور که چاه ر رو می‌کند هی می‌گفت که من می‌دونم این چاه به آب نمی‌رسه و اینجا آب نداره و از این حرفها.

انقدر گفت و گفت تا اینکه صاحب چاه عصبانی شد و گفت اگر برای من آب ندارد برای تو که نان دارد یعنی تو چیکار داری که به آب می‌رسه  یا نه ،در هر صورت تو مزدتو می‌گیری  و  به اصطلاح به نان می‌رسی.