سیاحت نامه ی ابراهیم بیک

سیاحت‌نامهٔ ابراهیم‌بیگ (انتشار ۱۳۲۱ ق ۱۹۰۳م استانبول) سفرنامه‌ای از زین‌العابدین مراغه‌ای است.

دائرةالمعارف جامع اوضاع ایران در اواخر قرن سیزدهم هجری است که با قلمی تند و بی پروا و بی گذشت تحریر شده‌ است.

سیاحت‌نامه ابراهیم‌بیک اثر زین‌العابدین مراغه‌ای، از آزادی‌خواهان دوره مشروطه ایران است. این کتاب در قالب رمان و در دو جلد نوشته شده است.

جلد اول کتاب با نام «بلای تعصب او» در سال ۱۲۸۵ ه‍. ق در استانبول منتشر شد. جلد دوم کتاب با نام «عصمت و عصیان او» در سال ۱۲۸۸ ه‍. ق در تهران منتشر شد.

شخصیت اصلی کتاب، ابراهیم‌بیک است که یک تاجر زاده ایرانی است که در مصر بزرگ شده و ثروتی اندوخته‌است. او در عالم خیال وطن را بی‌نقص‌ترین و منزه‌ترین جاهای دنیا می‌داند، تا حدی که حاضر نیست هیچ خبر ناگواری راجع به ایران بپذیرد یا حتی بشنود. در برابر هر سخن واهی اما امید بخشی دربارهٔ ایران را با دادن پاداش به گوینده اش استقبال می‌کند. سرانجام بهمراه یوسف عمو، مربیش برای زیارت مرقد امام هشتم و نخستین دیدار از وطن از راه عثمانی رهسپار می‌شود. سر راهش، در استانبول، نویسنده داستان (یعنی زین‌العابدین مراغه‌ای) را ملاقات می‌کند و در خانه او نسخه‌ای از کتاب احمد را می‌بیند و می‌خواند.

کتاب سیاحت‌نامه ابراهیم‌بیک از جمله مهم‌ترین آثار دوره مشروطه ایران است. این کتاب به دلیل انتقادات صریح و طنزآمیزش به اوضاع ایران در زمان قاجار، نقش مهمی در آگاهی‌بخشی به مردم و ایجاد زمینه‌های انقلاب مشروطه داشت.

کتاب سیاحت‌نامه ابراهیم‌بیک در سال‌های اخیر بارها تجدید چاپ شده و به زبان‌های مختلف ترجمه شده است. این کتاب یکی از آثار ماندگار ادبیات فارسی است که همواره مورد توجه خوانندگان قرار گرفته است.