زبان پارسی شعر معروف

ترکان در قدیم زیبارویان بوده‌اند

خال هندو هم استعاره از خالی است که هندوها بین دو ابرو میذ

ای ترک ماه چهره چه گردد که صبح تو

آیی به حجرهٔ من و گویی که گَل برو

تو ماه تُرکی و من اگر تُرک نیستم

دانم من این قدر که به تُرکی است آب سو

آب حیات تو گر ازین بنده تیره شد

ترکی مکن به کشتنم ای ترک ترک‌خو

رزق مرا فراخی از آنْ چشمِ تنگِ توست

ای تو هزار دولت و اقبال توبه‌تو

ای ارسلان قِلِج مَکِش از بهر خون من

عشقت گرفت جملهٔ اجزام موبه‌مو

زخم قلج مبادا بر عشق تو رسد

از بخل جان نمی‌کنم ای ترک گفت و گو

بر ما فسون بخواند ککجک ای قشلرن

ای سزدش تو سیرک سزدش قنی بجو

نام تو تَرک گفتم از بهر مغلطه

زیرا که عشق دارد صد حاسد و عدو

دَک تور شنیدم از تو و خاموش ماندم

غماز من بس است در این عشق رنگ و بو

👈

ترک در اشعار بزرگان و سالکان ایرانی  ، 

منظور همان بازتاب کننده نورِ جان در دل هست  که با نامهای ؛ جان ، قمر ، مه ، نگار ، طره طرار ، یار ، لب شکر ، صنم و .... نیز آورده شده .

شیرازی بخاطر   خود حافظ هست که در شیراز بوده و به نوری که رویت کرده ، لقب شیرازی داده . 

 در زمان رویت نور جان ، در آن ، روی آن یا درون آن   هیچ نقطه سیاهی نیست .

پس خال در این بیت ، منظور  دلفریبی و دلبری است . 

بخاطر ناپایدار بودن نور در زمان  مشاهده گری و مراقبه و عدم جذب شدن به نور ، 

تمامی این اشعار سروده شده . 

اما خال هندو   ، یعنی همچو دختران هندی که خال بر بالای لب نقاشی می کردند تا دلبری کنند . 

در شعر حضرت مولانا ، به وضوح مشخص هست که ترک ، منظور همان ماه یا بازتاب کننده نور جان در دل هست .  

نام تو ترک گفتم از بهر مغلطه ....

تمامی کدواژگان در ادبیات عرفانی و سالکان ، بطور یک شکل و یکدست     آمده و   تمامی اشعار چیزی بجز آموزش و تجربیات مشاهده این سالکان نیست . 

اگر داستانی به آن نسبت داده شده یا در کنار اشعار حافظ ، درخت و زن و جام شراب و رود و ... نقاشی شده و یا فال گرفتن و تفسیر شعر به فال ، همگی نادانی و کج فهمی و تخریب نمودن و انحرافِ  پیام این بزرگان هست .   

در شعر حافظ، «ترک شیرازی» یعنی دلبری زیبارو و دل‌ربا که اهل شیرازه یا به زیبایی‌های شیراز نسبت داده شده.

«ترک» در شعر فارسی معمولاً به معنای معشوقی چابک، خیره‌کننده و جذابه، نه لزوماً فردی ترک‌زبان.

یعنی: دلبری شیرازی که با یه نگاه دل از آدم می‌بره!

«خال هندو» هم یعنی اون نقطه‌ی سیاهِ دلربایی که روی چهره‌ی معشوقه، دل عاشق رو می‌بره!

در فرهنگ فارسی، «هندو» گاهی نماد معشوق زیبای چشم‌سیاه و افسونگره.

پس «خال هندوی معشوق» یعنی خال خوش‌عطری که از هزار شهر و گنج باارزش‌تره!

اگر آن ترک شیرازی به دست آرد دل ما را

به خال هندویش بخشم سمرقند و بخارا را

(یعنی اگر اون دلبری که اهل شیرازه دل منو به دست بیاره، به‌خاطر فقط خال صورتش حاضرم دو شهر بزرگ و ثروتمند رو بهش ببخشم!

این شعر، هم اغراق عاشقانه داره، هم طنز شیرین، هم نشون می‌ده زیبایی معشوق توی چشم عاشق، از دنیا و دارایی مهم‌تره.