معنی لغوی واژه تشعیر
١ پاسخ
کلمه "تشعیر" در زبان فارسی به معنای "زینتسازی" یا "تزیین" میباشد اما در زمینه کاربردی و محدودتر آن روشی در تذهیب و نقاشی ایرانی یا نگارگری است که در آرایش کتاب یا قطعات خط و مینیاتور و مرقعات استفاده میشود. در تشعیرسازی یا تشعیراندازی، حاشیه صفحهها را با نقشمایههایی از حیوان، مرغ، گل و گیاه میآرایند. رنگها در تشعیر محدود و اغلب از رنگ طلا استفاده فراوان میشود.
در واقع تشعیر نوعی تزئین نسخ خطی است که در حاشیه نسخ یا مرقعات، معمولاً با یک یا دو و حتی با سه رنگ طلا انجام میگیرد. تشعیر، نقوشی از یک یا دو رنگ است که در حاشیه و سرفصلهای برخی کتابها و در و دیوار و پردهها و فضاهای موجود در مجلسسازیها و پردههای نقاشی ایرانی کشیده میشود و در جلدسازی و قلمدانسازی و قلمزنی بر روی فلز و نیز خطاطی دیده شدهاست.
تشعیر از شَعْر (مو) گرفته شدهاست و به نقوش بسیار ریز از گیاه و پرنده و درخت گفته میشود. از آنجا که طراحی تشعیر که در اصل طراحی حیوانات و منظره و اقسام آن است، اغلب با طلا و به وسیله قلم موهای بسیار ظریف انجام میگرفتهاست، ظرافت خطوط را به مو تشبیه کردهاند.
طرحها و نگارههای غالب در ساختن تشعیر، بیشتر صخره سنگها، حرکات ابر و باد، درختان متنوع، حیوانات خیالی و افسانهای مانند سیمرغ و اژدها، حیوانات وحشی در حال جست و خیز، پرندگان و حیوانات کوچک با قلم اندازیهای استادان و استفاده بیدریغ از طلای ناب است.
* باز نشر از سایت ویکیپدیا 👇