پیر میخانه سحر جام جهان بینم داد /و اندر ان آینه از حسن تو کرد آگاهم

جام جهان بین چیست؟

چرا جام جهان بین ، آینه است؟ 

از حسن و نکوئی چه کسی آگاه شد ؟

- به خدا جمال خود  را چو در آینه ببینی

بت خویش هم تو باشی به کسی گذر  نداری

آیا حضرات سالک و شاعر ، دیوانه و خودپرست بودند؟ بت پرست بودند؟

-زیرا دل من چو آب صافی خوش است

آب صافی  آینه دار ماه است

آیا بت ، همان ماه است؟ آیا صوفی یعنی ، آب دل را صاف کردن؟ 

- ان صورت غیبی که جهان طالب اوست

در آینه فهم تو مفهوم شود

آن صورت غیبی ، همان بت و ماه است؟ و کیست؟ صورت غیبی را باید در کتب مقدس وصورت قدیسین پیدا کرد یا در دل؟

- بعد از این روی من و آینه وصف جمال

که در آنجا خبر از جلوه ذاتم دادند

آیا بت و ماه و صورت غیبی ، جلوه ذات من است ؟ ذات من چیست که جهان طالب اوست؟ 

چرا آدمی بیرون از خود و در انعکاس مفاهیم بیرونی و در انعکاس شخصیت و صورت قدیسین به دنبال حقیقت است؟  

چرا با اینکه تمام بزرگان و پیام آوران ، آدمی را دعوت کرده اند تا به درون خود برای یافتن حقیقت رجوع کند ، باز آدم نادان در بیرون به دنبال حقیقت خود می گردد؟ 

می ترسد؟ ناتوان است؟ یا بخاطر فهمِ حیوانیش است ؟

یا بخاطر اینکه در مدارس و دانشگاه یاد گرفته که" باید علمی ثابت شود؟ "

آیا علم و دانش ، همان میوه ای بود که آدم در بهشت خورد؟  تا بجای ارتباط گرفتن با هستی از طریق دل ، از طریق مغز ارتباط گیرد؟ 

آیا با این همه اختراع و پیشرفت ، درد و رنج آدمی کم شد؟ 

یا جنگهای اتمی ، داروهای شیمیائی ، از بین رفتن گونه های جانوری   و گیاهی ، فروپاشی خانواده و قوم ، گرمایش زمین ، آلوده کردن هوائی که تنفس می کنیم و انواع سرطان ، غذاهای مصنوعی ، هوش مصنوعی و آدمهای پلاستیکی  وبرده صفت و  ... را پدید آورد؟