پرسش خود را بپرسید

این بیت دلکش از دفتر خسرو و شیرین را معنی کنید و آرایه های آنرا شرح دهید

تاریخ
١ روز پیش
بازدید
٨٠

شکر خواهی و شیرین نیز خواهی
شکار ماه کن یا صید ماهی

✏ «نظامی»
 

١٥,٤٤٦
طلایی
٣
نقره‌ای
٣٠٥
برنزی
٨٣٠

٢ پاسخ

مرتب سازی بر اساس:
معنی بیت:

اگر هم شکر می‌خواهی و هم شیرینی (یعنی معشوقی مثل "شیرین")،

باید کار بزرگی کنی؛ مثلاً ماه را شکار کنی یا ماهی را صید.

یعنی:

رسیدن به کسی مثل "شیرین"، آسان نیست. باید کار خارق‌العاده‌ای انجام بدهی.


آرایه‌های ادبی:1. جناس:

بین شکر و شیرین، نوعی جناس معنایی و تداعی وجود دارد.

همچنین بین "شکار ماه" و "صید ماهی" هم نوعی هماهنگی آوایی و معنایی هست.

2. تلمیح:

اشاره دارد به دشواری وصال شیرین، که در سراسر داستان "خسرو و شیرین" همواره تکرار می‌شود. مخاطب برای رسیدن به شیرین باید مثل خسرو رنج‌های بزرگ را تحمل کند.

3. ایهام:
  • «شیرین» هم اسم معشوق است، هم صفتی برای چیز خوش‌مزه.
  • «شکر» هم می‌تواند معنی مادی (قند) داشته باشد، هم کنایه از لذت یا سخن شیرین.
4. تشبیه و اغراق:

"شکار ماه" و "صید ماهی" دو کار غیرممکن‌اند؛ این اغراق برای نشان دادن دشواری رسیدن به معشوق به کار رفته.

مفهوم کلی:

برای رسیدن به معشوق ایده‌آل، فقط آرزو کافی نیست؛ باید سخت تلاش کرد، حتی کارهایی که به نظر ناممکن می‌رسند.


ارتباط این بیت با فضای کلی داستان خسرو و شیرین بسیار ظریف و مهمه:

در تمام داستان، خسرو برای رسیدن به شیرین بارها امتحان می‌شه؛ از سختی‌های عاشقی، دوری، رقابت با فرهاد، تا مشکلات سیاسی و اخلاقی. این بیت مثل یک جمع‌بندی شاعرانه‌ست از فضای کلی اثر:

 اگر کسی شیرینی عشق رو می‌خواد، باید مثل خسرو، کارهایی بکنه که انگار شکار ماهه یا صید ماهی در آسمونه.

این بیت به‌نوعی فشرده‌ی پیام کل داستانه:

وصال شیرین، بی رنج و تلاشِ قهرمان‌گونه ممکن نیست.

در واقع، این بیت هم به نام معشوق (شیرین) اشاره داره، هم به طعم عشق (شکر)، و هم به راه سخت رسیدن به اون (شکار ماه یا صید ماهی = کار غیرممکن).


خلاصه؟

عشق آسون نیست، مخصوصاً اگه طرفت شیرین باشه!

٢,٨٣٤
طلایی
٢
نقره‌ای
٢٥٦
برنزی
٤٦
تاریخ
١ روز پیش

درود بر شما
بسیار عالی

تشکر از محبت همیشگی تون، دکتر عزیز.

-
١ روز پیش

شیرین عشق خسرو به شکر را با شکار ماهی و عشق خسرو به خودش را با شکار ماه قیاس کرده که بسیار بالاتر و والاتر است و به خسرو اندرز میدهد که باید دل در گرو یک دلبر داشته باشد
یا عاشق شکر باشد که مانند صید ماهی است و یا عاشق شیرین باشد که مانند صید ماه است

بسیار ممنونم استاد، چه تعبیر دقیق و زیبایی!
مخصوصاً قیاسی که بین صید ماه و ماهی آوردید خیلی لطیف بود و کمک کرد نگاه عمیق تری به بیت پیدا کنم.
در واقع شیرین انگار داره خط کشی می کنه بین عشقی که فقط لذت طلبانه ست، و عشقی که ریشه در وفاداری و انتخاب آگاهانه داره.
بسیار بهره بردم!

-
١٥ ساعت پیش

سپاس گذارم

مجدانه خواهش میکنم مرا استاد خطاب نکنید
من یک دوست دار متون ادبی. از بین میلیونها علاقمندم و باید سالها و سالها شاگردی کنم و بیاموزم

چشم، حتماً.
این فروتنی تون واقعاً ستودنیه.
آدم وقتی با چنین نگاهی وارد دنیای ادبیات می شه، خودش بهترین الگو برای یاد گرفتن و یاد دادن می شه.
خوشحالم که از شما یاد می گیرم.

-
٦ ساعت پیش

در ود شکر و شیرین هر دو ایهام دارد و ماه و ماهی و شکر و شکار  جناس ناقص افزایشی است.

٢٩,٩٧٧
طلایی
٢١
نقره‌ای
٥٦٣
برنزی
٢٩٢
تاریخ
١ روز پیش

درود بر شما
بسیار عالی

پاسخ شما