معنی و مفهوم شعر

این مصرع از نظر تصویری و بلاغی ترکیبی از تشبیه، استعاره، و ایهام دارد.

ممکن است اشاره به چشم‌هایی با رنگ سبز داشته باشد (تشبیه چشم به چشمه، که رایج است در شعر فارسی).

یعنی چشمانِ سبزرنگ و زلالی که مانند چشمه می‌درخشند.

شمشاد در شعر فارسی نماد قامت زیباست.

«خرمایی بی‌رنگ» ترکیب متضاد و مبهمی است. خرمایی معمولاً رنگی میان قهوه‌ای و طلایی‌ست، اما «بی‌رنگ» بودن آن، می‌تواند به ظرافت یا لطافت رنگ یا حالتی از بی‌حسی یا رنگ‌پریدگی اشاره داشته باشد.

شاید منظور موهایی به رنگ خرمایی اما کم‌رنگ یا لطیف است که به صورت آشفته یا موج‌دار بر «سرو» پیچیده.

سرو استعاره‌ای از قامت بلند و کشیده معشوق است.

یعنی این موها یا این شمشادها، بر قامت بلند و دل‌فریب معشوق پیچیده‌اند.

این بیت تصویری از زیبایی معشوق را به تصویر می‌کشد:

چشمانی چون چشمه‌های سبز،

موهایی خرمایی و لطیف،

که چون شاخه‌های شمشاد بر قامت بلند و راستش (سرو) پیچیده‌اند.

یک تصویر لطیف و شاعرانه از معشوق، با زبان نمادین.

شاعر تصویری از **طبیعتِ پاییزی** یا **آمیختگی زندگی (سبزی چشمه) و پژمردگی (شمشادهای بی‌رنگ)** را نشان می‌دهد.  
احتمالاً اشاره به **گذر زمان** یا **تضاد زیبایی و زوال** دارد.