تشخیص شیوه ی بلاغی چگونه است ؟توضیح بدید

برای تشخیص شیوه‌ی بلاغی به کار رفته در این ابیات، ابتدا باید به صنایع ادبی و آرایه‌های به کار رفته در آن‌ها توجه کنیم. در این ابیات، شاعر از **تشبیه**، **استعاره**، **کنایه** و **تضاد** استفاده کرده است. اما به نظر می‌رسد که **تضاد** (Antithesis) بیشترین نقش را در انتقال معنا و زیبایی این ابیات دارد.

### تحلیل ابیات:

1. **اوج عزت فروتنی دارد/قطره پستی گزید، گوهر گشت**:

   - **تضاد**: بین "عزت" و "فروتنی"، و همچنین بین "قطره پستی" و "گوهر".

   - شاعر از تضاد برای نشان دادن این مفهوم استفاده کرده که فروتنی می‌تواند باعث عزت شود و حتی چیزهای کوچک و بی‌ارزش (مانند قطره) می‌توانند به چیزهای باارزش (گوهر) تبدیل شوند.

2. **نقطه از سیر خط نمایان شد/اشک ما تا چکید لاغر گشت**:

   - **تضاد**: بین "نقطه" و "خط"، و همچنین بین "اشک" و "لاغر شدن".

   - شاعر از تضاد برای بیان این مفهوم استفاده کرده که گاهی چیزهای کوچک (نقطه) می‌توانند تأثیر بزرگی (خط) داشته باشند، و اشک ریختن می‌تواند باعث کاهش و ضعف شود.

3. **نرک اخلاق مشق ادبار است/سرو کم سایه شد که بی بر گشت**:

   - **تضاد**: بین "اخلاق" و "ادبار"، و همچنین بین "سرو" و "بی بر شدن".

   - شاعر از تضاد برای بیان این مفهوم استفاده کرده که رفتارهای ناپسند (ادبار) می‌توانند باعث سقوط و از دست دادن جایگاه (بی بر شدن سرو) شوند.

4. **دل تنگ آخر از جهان بردیم/عقده ای داشتیم و کس نگشاد**:

   - **تضاد**: بین "دل تنگ" و "عقده"، و همچنین بین "بردیم" و "کس نگشاد".

   - شاعر از تضاد برای بیان این مفهوم استفاده کرده که گاهی مشکلات و ناراحتی‌ها (عقده) حل‌نشده باقی می‌مانند و کسی برای کمک حاضر نیست.

### نتیجه:

شاعر در این ابیات از **تضاد** به عنوان شیوه‌ی بلاغی اصلی بهره گرفته است. تضاد به او کمک کرده تا مفاهیم عمیق و متناقض را به زیبایی بیان کند و تأثیر کلام خود را افزایش دهد.

در میان این چهار بیت، بیت اول بیشترین بهره را از شیوه‌های بلاغی برده و این تکنیک‌ها در آن پررنگ‌تر هستند.

1. بیت اول:
   • "اوج عزت فروتنی دارد" → تضاد (طباق) بین "اوج" و "فروتنی".
   • "قطره پستی گزید، گوهر گشت" → استعاره‌ای عمیق که فروتنی و پذیرش سختی (قطره شدن) را به دستیابی به گوهر (ارزش والاتر) تشبیه می‌کند.
     این بیت از نظر بلاغی با استفاده از تضاد، استعاره و مفهوم‌سازی فلسفی، پررنگ‌ترین پیام را منتقل می‌کند.
2. بیت دوم:
   • "نقطه از سیر خط نمایان شد" → استعاره و تصویرسازی.
   • "اشک ما تا چکید، لاغر گشت" → استعاره‌ای لطیف اما کمتر پیچیده.
     این بیت از نظر بلاغی ضعیف‌تر از بیت اول است.
3. بیت سوم:
   • "نرک اخلاق مشق ادبار است" → استعاره و کنایه‌ای معمولی.
   • "سرو کم سایه شد که بی‌بر گشت" → تشبیهی که کمتر به مخاطب احساس عمق بلاغی می‌دهد.
4. بیت چهارم:
   • "دل تنگ آخر از جهان بردیم" → استعاره‌ای احساسی اما ساده.
   • "عقده‌ای داشتیم و کس نگشاد" → کنایه که نسبت به بیت اول کمتر برجسته است.

بیت اول با ترکیب تضاد، استعاره و مفاهیم عمیق اخلاقی، از نظر شیوه بلاغی قوی‌ترین و پررنگ‌ترین بیت در میان چهار بیت ارائه شده است.

در شیوه بلاغی  شاعر جای اجزای جمله(نهاد،مفعول،متمم،فعل،مسند)مخصوصا فعل و نهاد رو جابه جا میکنه به این صورت که گاهی نهاد در انتها و فعل در ابتدای جمله قرار میگیره 

در گزینه یک یعنی:

اوج عزت فروتنی دارد

قطره پستی گزید ،گوهر گشت

فروتنی نهاد است

 یعنی [فروتنی  اوج عزت را به همراه دارد]

اوج عزت گروه مفعولی هست بنابراین جای مفعول و نهاد عوض شده در شیوه عادی باید ابتدا نهاد بیاد بعد مفعول که اینجا برعکس شده پس بلاغی است

در واقع در شیوه عادی نهاد ابتدای جمله و فعل انتهای جمله و مابین این دو (مفعول،متمم،مسند )میاد

و اما درمورد اینکه چطور تشخیص بدید شیوه عادی است یا شیوه بلاغی باید بگم که :

۱_با نقش های دستوری اشنایی داشته باشید و جایگاه قرارگیری هرکدوم رو بدونید

۲_این نکته رو در نظر بگیرید:گاهی بعضی قید ها قبل نهاد میان که شیوه بلاغی ایجاد نمی کنن

۳_معنا و مفهوم شعر رو باید بدونید تا بتونید تشخیص بدید هر کلمه چه نقشی در جمله داره

۴_اگر سوال چالشی باشه دونستن انواع حذف (را،نهاد و..)کمک شایانی میکنه

در کل ساده ترین راه اینه که ببینید چه کلمه ای در جایگاه خودش قرار نگرفته و جابه جا شده...

برای یافتن گزینه ای که شاعر در آن از شیوه بلاغی بهره گرفته است، باید به دنبال عباراتی باشیم که معنای ظاهری و باطنی متفاوتی داشته باشند یا از ساختار زبانی غیر معمول استفاده کرده باشند.

• اوج عزت فروتنی دارد: در این بیت، از تضاد یا طباق استفاده شده است. "اوج" و "فروتنی" دو مقوله متضاد هستند که در کنار هم قرار گرفته اند تا تأکید کنند که بالاترین مرتبه عزت، در فروتنی نهفته است. این تضاد، عمق معنایی بیت را افزایش داده و آن را به یادماندنی می کند.
• قطره پستی گزید ،گوهر گشت: در این بیت نیز از استعاره استفاده شده است. قطره به عنوان نمادی از چیز کوچک و بی ارزش معرفی شده است که با گزیدن پستی، به گوهر تبدیل می شود. این استعاره، معنای عمیق تری را به بیت می بخشد و نشان می دهد که حتی چیزهای کوچک نیز با تلاش و تغییر می توانند به چیزی ارزشمند تبدیل شوند.
• نقطه از سیر خط نمایان شد /اشک ما تا چکید لاغر گشت: در این بیت، از تشبیه استفاده شده است. نقطه به عنوان آغاز یک خط طولانی و اشک به عنوان چیزی که با چکید، باعث لاغر شدن می شود، تشبیه شده اند. این تشبیهات، تصویری ذهنی زیبا و تأثیرگذار را ایجاد می کنند.
• نرک اخلاق مشق ادبار است/سرو کم سایه شد که بی بر گشت: در این بیت، از استعاره و کنایه استفاده شده است. "نرک اخلاق" به معنای چشمی که به بدی خو گرفته است و "سرو کم سایه" به معنای کسی که از بزرگی افتاده است، کنایه هایی هستند که برای توصیف شخصیتی با اخلاق بد به کار رفته اند.

در همه گزینه ها از شیوه های بلاغی مختلفی استفاده شده است. اما اگر بخواهیم یک گزینه را به عنوان بهترین مثال از استفاده از شیوه بلاغی انتخاب کنیم، می توانیم به گزینه اول "اوج عزت فروتنی دارد" اشاره کنیم. زیرا تضاد موجود در این بیت، معنایی عمیق و تأثیرگذار را ایجاد کرده و به خوبی نشان دهنده توانایی شاعر در استفاده از زبان برای بیان مفاهیم پیچیده است.

بنابراین، پاسخ صحیح گزینه اول است.

در این ابیات، شاعر از شیوه‌های بلاغی متنوعی بهره گرفته است که شامل تشبیه، استعاره، جناس، و تقابل می‌شود. این موارد را می‌توان چنین توضیح داد:

1. تشبیه و استعاره:
   • «اوج عزت فروتنی دارد» در اینجا نوعی استعاره دیده می‌شود که فروتنی را به عنوان مسیری برای رسیدن به عزت نشان می‌دهد.
   • «قطره پستی گزید، گوهر گشت» نیز از استعاره برای نمایش تغییر ارزش و مقام قطره به گوهر استفاده کرده است.
2. جناس:
3. در بیت «نقطه از سیر خط نمایان شد / اشک ما تا چکید، لاغر گشت»، واژه‌های «نقطه» و «خط» نوعی جناس دارند و هماهنگی صوتی کلمات زیبایی بیت را افزوده است.
4. تقابل (طباق):
5. «اوج عزت» و «فروتنی»، «قطره» و «گوهر»، «نرک اخلاق» و «مشق ادبار»، تضادها و تقابل‌هایی هستند که زیبایی و معنا را عمیق‌تر می‌کنند.
6. نمادگرایی و تصاویر شاعرانه:
7. «قطره» و «گوهر» یا «سرو کم سایه» به عنوان نمادهای عمیق‌تر برای زندگی اخلاقی و معنوی استفاده شده‌اند.

بنابراین، اگر پرسش به دنبال شیوه‌ی خاصی است، بهترین پاسخ استفاده از استعاره و تقابل است، زیرا این دو عنصر به صورت برجسته در ابیات دیده می‌شوند.