مولانا در بیت " نورهای چرخ ببریده پی است ** آن چو لا شرقی و لا غربی کی است"
مولانا در بیت
نورهای چرخ ببریده پی است ** آن چو لا شرقی و لا غربی کی است
به چه مفهومی از نور حقیقی و ناپایدار اشاره میکند و چگونه نورهای آسمانی را با نور باقی مقایسه میکند؟
١ پاسخ
سلام، مولوی در این بیت از مثنوی معنوی به تفاوت بین نورهای ناپایدار و نور حقیقی اشاره میکند.
"نورهای چرخ ببریده پی است" به این معناست که نورهای چرخ و فلک (مانند نور خورشید و ستارگان) ناپایدار و گذرا هستند. این نورها در نهایت از بین میروند و پایدار نیستند.
"آن چو لا شرقی و لا غربی کی است" به نور حقیقی اشاره دارد که نه شرقی است و نه غربی، بلکه نوری است که از ذات الهی سرچشمه میگیرد و پایدار و ابدی است. (اشاره به عبارذت لا شرقیه و لا غربیه در آیه نور دارد: اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ مَثَلُ نُورِهِ کمِشْکاةٍ فِیهَا مِصْبَاحٌ ۖ الْمِصْبَاحُ فِی زُجَاجَةٍ ۖ الزُّجَاجَةُ کأَنَّهَا کوْکبٌ دُرِّی یوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُّبَارَکةٍ زَیتُونَةٍ لَّا شَرْقِیةٍ وَلَا غَرْبِیةٍ ...)
مولوی با این مقایسه میخواهد بگوید که نورهای آسمانی، هرچند زیبا و درخشان، در مقایسه با نور الهی که جاودانه و بینهایت است، ناپایدار و گذرا هستند. این نور الهی همان نوری است که در دل عارفان و عاشقان حقیقی میتابد و آنها را به سوی حقیقت و معرفت الهی هدایت میکند.