ژنتیک و اصلیت ترکان قشقایی فارس
سلایجا تو اینترنت میگه قشقایی ها از ترکمنستان و ازبکستان اومدند یکجا هم میگه از آناتولی اومدند؟
نژاد این قوم چیست و جرا بیشتریاشون قد بلند و استخوان بندی درشتی دارند و بیشتر بور وچشم رنگی هستند تا مشکی؟
و اینکه چر ترکان فشقایی ا انقدر جنجال برانگیز بودن در تاریخ ایران از زمان تجاوز پرتغالی ها باهاشون جنگیدند تا جدال با قاجار و پهلوی و...
٧ پاسخ
فقط کافیه بیطرفانه تاریخ بخونید در مورد دوره کریم خان و قاجار و کشتار لرها و پیوستن لرها به اتحادیه قشقایی مطالعه بفرمایید. تورکهای چهارمحال و بختیاری در زمان صفویه به استان بختیاری و اصفهان وارد شدند و هیچکدوم این فرهنگ و رسوم قشقایی و لر را ندارن و حتی کوچ نشینی نکردند و بکجا ساکن شدند چون ریشه انها اذری هست و جزو قزلباش یا همون لشکر صفویه بودن و قیافه انها کاملا متفاوت هست با بومیان این استانها . در اینکه در زمان کریم خان تعدادی از ترکهای خراسان از دست ستمهای اقوام نادر شاه به کریمخان پناهنده شدند شکی نیست ولی تعداد انها خیلی زیاد نبوده و با لرهای ممسنی و استان فارس اذغام شدن در زمان تسلط قاجار و کشتن لطفعلی خان قتل عام لرها بطور گسترده انجام شد و لرهای منطقه فارس برای نجات از دست قاجار به زبان ترکی صحبت می کردند تا شناخته نشوند حتی بعدها قاجار به قشقایی هم مدام حمله ور میشده بنظر شما به چه دلیلی حکومت ترک بخواد با ترک بجنگد؟؟؟ . الان بسیاری از لرهای قشقایی از هویت اصلی خود اگاه نیستن و برخی هم هویت لری خود را بیاد دارن . شما خودتون اگاهید که زندها از لکهای لر هستن این فقط یه نمونش یا چهرازی مال منطقه چهراز بختیاریه. قیافه و تمام آداب و رسوم و رسم عشایری و کوچنشینی انها و حتی رسوم عروسی و عزای اتحادیه قشقایی کاملا با لرها یکیه حتی قیافه ها هم بسیار مشابه لرهاست و تشخیص اونها از هم بسیار سخت هست . بنظر شما دلیل اینهمه شباهت چیست. . ضمنا بختیاری هرگز با ترکها وصلت میکردند و فقط با لر وصلت نمیکردند ولی با قشقاییها وصلت بسیاری داشتند . بدلیل اینکه از هویت لری انها اگاه بودن. بسیاری از بختباریها هم در زمان کریمخان به فسا و استان فارس بزوز کوچانده شدند و بعدها جذب قشقایی شدند و اکنون بسیاری از فامیلهای قشقایی با بختیاری یکی هست . برو طوایف لر و بختیاری وفامیلهای انها را با قشقایی مقایسه کن ببین این همه شباهت ایا بی دلیله؟؟؟ قول میدم اگر ازمایش ژنتیک بگیرن قشقابی و لر یکی هستن و این دعواها سر لباسه دعوای خنده داره و قشقایی ریشه در همین خاک داره .لفظ کیخا و بسیاری از اصطلاحات بین قشقایی و لر یکسانه . کلاه قشقایی هم بدستور رضاخان دو گوش انتخاب شد تا بتونن قشقایی و لر را برای اهداف خودشون از هم تشخیص بدن و گر نه کلاهشونم یکی بوده. بنظرت عحیب نیست تورک که از خراسان یا هر جای دیگه اومده لباسش شبیه مردم زاگرس باشه واینهمه شباهت لباس با بختیاری داشته باشه سرپوش زنان مسن بختیاری با بویر احمد و قشقایی یکیه فقط جوانها می نا می پوشن و بقیه اجزا لباس یکیه. ضمن اینکه. قشمتی از قشقایی و لرها در زمان قاجار به سمت تهران و زنجان تبعید شدن که همون شاهسونها باشن .
#اتحاد_لر_قشقایی
وصلت خوانین قشقایی و مردم عادی قشقایی با لرها از قدیم بوده و ثبت شده، مادر اسماعیل خان لر بختیاری و خواهر حسن آقا بوده، نمونه دیگهاش محمد علی خان پ د رسر جانی، خان، همسرش بی بی لر بوده و خواهر اسدخان بختیاروند بوده و نمونههای بسیار دیگهای هست که بجز طوایف لر که وارد قشقایی شدند اونم به جبر، (تاریخ وصلتهای زیادی بین تورکها و لرها هست، مثل بی بی سکینه کیانی دختر ارغوان خان کیانی که ممسنی همسر استاد بهمن بیگی هستند، یا خجسته بهمن بیگی همسر کوروش خان ایلامی دشمنزیاری از ایل ممسنی) پس لطفا توهین و تعصب کورکورانه رو کنار بذارید، این لباس به واسطه ورود لرها به قشقایی و زندگی قشقایی در فارس بین اونها رایج شد و اصلی ترین دلیل پوشیدن لباس لُرها توسط قشقاییها این بود که تورکهای خراسان بدنبال بازگشت قشقاییها از تبعید خراسان در تعقیب قشقایی بودند ناچارا قشقاییها این لباس رو پوشیدند که به نوعی خودشون رو همرنگ جماعت پر کنند تا از گزند تورکان خراسان در امان باشند در هر حال عزیزان تیرههای از لر زبانان هستند که از زمان قاجار وارد قشقایی شدند کم هم نیستند، عبارتند از: از طایفه دره شوری (طیبی، علیمردانلو، لک، نفر کایید کوربکش وندا از طایفه عمله چگینلو، کورش، سارویی، کھوا، طیبلو کلاه سیاه عمله و فارسی مدان، بور بور شول لو نفر بهلول لو در تمامی طوایف قشقایی، اولاد، آردکپان کرانلو نمدی از طایفه فارسی مدان (بهلول لو در تمامی طوایف قشقایی توابع توللی شبانکاره، لر لک شیبانلو (زرگر از طایفه شش بلوکی کله لو بهلول لو ها در تمامی طوایف، قشقایی چهارمحال لوکرایی از طایفه کشکولی بزرگ گنجه)، ای غوری، لک، زندی لک گشتاسب، لک، نیازی کهوا بیگدلی لر، طیب لو، مال احمدی، بوگر، حسن آقایی توجه شود که حسن آقای بختیاری برادر زن داراب خان و دایی اسماعیل خان بوده، بدین ترتیب مادر اسماعیل خان صوله الدوله لر بختیاری بودند، کوروش وندا محمد (صالح از طایفه کشکولی کوچک اوریاد، عالیوند فیلوند، لُر، لک، نفر کهواده، بھی، کرمانلو از قراچه مال) احمدی، اولاد قاسم، کله لو، کریملو)
(((((طایفه بزرگی به اسم بهلولی از نژاد عیلامی ها لرها وجود داشتند که با گذر تاریخ پخش شدند و هم اکنون در میان لرهای سوریه تا لرهای ایران کردها و حتی بلوچستان پراکنده شده و هنوز هم هستند و میتونید تحقیق کنید در حال حاضر بین لرهای کهگیلویه بویراحمد ممسنی ( بخصوص کلاه سیاه دشمن زباری مادر تمام تورکهای کلاه سیاه و بهلول لو قشقایی) و عده ای هم به جبر تاریخ وارد ایل قشقایی شدند. عده ای از بهلولی ها هم که در سپاه نادر بودند در خراسان و سیستان ساکن هستند
لرهای قشقایی
لرهای فارسی(ایالت فارس ) قدیم مشتمل بوده اند بر: لرهای غربی ، متشکل از ایلات نیمه کوچر و بویر احمد و طایفه های چهارگانه یا «چهاربلوک» ممسنی متشکل از جاویدی و دشمن زیاری و بکش و رستم که بخشی کوچرو و بخشی یکجانشین اند؛ و لرهای شرقی که قرن هاست در روستاهای کامفیروز و بیضا و سرحدات چهاردانگه و شش ناحیه و سمیرم و دزکُرد و لَشَنی و آباده طَشک سکونت گزیده اند.
شاید تنها این دو منطقه به جهت شمالی ایالت فارس توانستند هم هویت لری و هم استقلال خود را به زحمت حفظ کنند و دربرابر پیوستن به اتحادیه ایلی قشقایی تا آخرین نفس مقاومت کرده و قیمومیت و هویت تکی ایل قشقایی را نپذیرفتند .
با اینهمه اکثریت ایلات لرتبار و لرزبان ایالت فارس , طی مدت دوسه قرن مقاومت بالاخره به اتحادیه ایلی قشقایی پیوستند . برخی هنوز به لری و البته ترکی صحبت می کنند ولی تیره های کم جمعیت تر که در ایل قشقایی پراکنده شدند , زبان لری را از یاد برده و فقط منشا لری خودرا به خاطر می آورند .
جمعیتی بزرگ از جمعیت ایلی لرها به ایل قشقایی، خصوصاً طایفه های کشکولی و دره شوری و عمله، پیوسته اند.
هفت تیره از تیره های ۱۳ گانه کشلولی کوچک تبار لر(لرهای فیلی یعنی طوایف لک و غیر لک لرستانی و همچینی لرهای ممسنی , بویراحمدی , کهگیلویه ایی , بختیاری) دارند و در طایفه کشکولی بزرگ ۱۵ تیره از۳۱ تیره لراند.
دره شوریها دست کم ۶ گروه بزرگ از لرهای فارس و چند گروه لر بختیاری را جذب کرده اند.
در طایفه عمله دست کم ۹ تیره لر( لرهای فیلی یعنی طوایف لک و غیر لک لرستانی و همچینی لرهای ممسنی , بویراحمدی , کهگیلویه ایی , بختیاری ) شناخته شده است.
*دو ایل لرشول یا لرشولی .و لرشبانکاره که ازقدیمی ترین طوایف ایالت فارس , تقریبا تماما در ایل قشقایی و دیگر ایلات (ایل خمسه و ایل باصری , پراکنده و حل شده اند .
*تقریبا همگی طوایف لر کوهمره, بخش ایلی و نه یکجانشین ,به ایل ترک قشقایی پیوسته و قیمومیت آن را پذیرفتند و بخشی آن شده با این ایل کوچ می کردند و همگی دوزبانه( لری و ترکی) شده اند .منجمله : طوایف کهکی ( گلکی, مهرکی, گورکانی ” کرکونی -کرکانی” محلدینی, بهادنی(( موزیری و جلالی و گله زن موزیری و گله زن بهادنی و مزارعی و . . . )دهدارخواجه,امیرسالاری ( ماسالاری -ماه سالاری ), …
*دو طایفه کشکولی بزرگ و کشکولی کوچک که از بزرگترین طوایف قشقایی است قسمت اعظم تیره هایش منشا لری دارد .حتی ادعا می شود که هسته اصلی این دوطایفه از ایلات لر فیلی حامی پادشاه زند بوده که پس انتقام آقامحمدخان , گریخته به ایل قشقایی پیوستند . ازطرفی ریشه سران و کلانتران این ایل , به خاندان شاهی کریمخان زند می رسد .
*طایفه بزرگ غوری یا خفری از بزرگترین ایلات لرزبان و لرتبار که بخشی از ایل کشکولی بزرگ و زیر مجموعه اتحادیه قشقایی است که هنوز به زبان لری گپ می زنند . خود ایل غوری , مجموعه ای از همه لرهای ایالت فارس , بویراحمد , ممسنی و حتی لر فیلی است .
تقریبا درتمامی شاخه های ایل قشقایی(و همچنین ایل عرب ) مشخصا یا یک طایفه به اسم “لر ” یا “لری ” داریم, یا یک طایفه” هم نام” نام طوایف لر ممسنی و لر کهگیلویه و لر بویراحمد و لر بختیاری و لر فیلی , داریم که از ایل خود جداشده به ایل قشقایی پیوسته اند .
*طوایف شولی , شبانکاره , فیلی , لک , چگینی , تیره “لر”ابوابجمعی کشکولی کوچک (اولاد مرادحاصل ,علی همت , ایلون ) , تیره وندا , تیره طیبلو/ طیبی , تیره زیلایلو , تیره لک , تیره کهوا , تیره بوربور ,تیره صفی خانلو , تیره شولو(شالو ), تیره لک زندی ,تیره لک نیازی ,تیره بیگدلی لر (ابواب جمعی بیگدلی ترک )تیره مال احمدی , تیره فیل وند (فیلی وند ), تیره عالیوند , تیره گشتاسب ,تیره اوکوری ,تیره کائیدان ,تیره بوگر ,تیره اردکیان , تیره کرانی /کرانلو ., تیره جاوید ,تیره کربکش , تیره زنگنه ,تیره زرگر , تیره میش بسیار ,تیره قانبالو , کلانتران طایفه کشکولی ,کلانتران ایل دره شوری که تبار لرفیلی دارند
اینها جدا از آن طوایف و تیره هایی هستند که دیگر هویت لری خود را به خاطر نمی آورند .
اختلاط و آمیختگی طوایف لر و ترک , سبب شده که ما یک تیره و یک طایفه با دو هویت ترکی و لری , فراوان داشته باشیم مثلا :ترک بیگدلی داریم درکنارش لر بیگدلی داریم در قشقایی
یادربختیاری ایل چهرازی داریم که بخشی لر و بخشی ترک هستند یعنی چهرازی لر داریم و چهرازی ترک . همچنین باز در بختیاری ما ایل لرکی داریم که از پیوستن طوایف ترک به آن الان ما هم تیره های لر لرکی داریم و هم تیره های ترک لرکی داریم
*در جامعه ایلی لر , به ایلاتی که براثر تضعیف شدن شکست یافتن یا هجوم دشمن یا هرسبب دیگر, از شاخه تنومند ایلی خود , بریده و به ایل مجاوربپیوندد , اصطلاحا به این ایلاتدر لری بختیاری ” تفرقه ” یا “الوپر ” می گفته اند .
برای فهم بهتر از چرایی این قضیه درادامه در شرح کوتاهی از مقاله ام تحت نام ؛”تاریخچه کنفدراسیون ها یا اتحادیه های ایلی چند قومیتی در آسیای مرکزی و ایران و لرستانات در دیرباز تا دوره معاصر .(خلوص نژاد ایلیاتی ها , افسانه ایی بیش نیست ” به تاریخچه این گونه اتحادیه های ایلی بین القومی(بین قومیت ها ) بگوییم یا بین المللی (بین ملیت ها ) که در جوامع ایلی یا به جهت شکست خوردن و پراکنده شدن و تضعیف شدن برخی ایلات یا نه بلکه یک اتحاد سیاسی بوده و جنبه دفاعی یا تهاجمی در تقابل یک نیروی سوم بوده است ,
زبانشان طبق درخت زبانشناسی از ریشه فارسی است
درود بر شما. بعنوان کسی که یکی از میان مردم قشقایی هست براتون مینویسم.
ریشهی نام قشقایی ، هدف تشکیل ایل قشقایی و نیز ریشههای قومیتی طوائف قشقایی رو بصورت کلی براتون بازگو میکنم تا این کنجکاوی ذهنی زیباتون رو تا حدی که بنده دربارهی ایلم اطلاعات کسب کردم باهاتون در میان بذارم.
بنده سعی میکنم نظریاتی که بیشتر از بقیهی نظریهها منطقی و به واقعیت نزدیک تر هست رو بگم.
ریشهی نام:
از دو واژهی قش (قاش) و قایی (قای) تشکیل شده. قاش به معنی محافظ هستش و قای یک ریشهی قومی ترکان اغوزی از ۲۴ تای کلی هستش. قاش همچنین به معنی پیشقراول و پیشگامان هم هست، اگر بتونم که براتون یک تصویر ذهنی خوبی بدم اینجور بگم که قاش به معنی غار محافظت کننده در برابر سرما و باران و طوفان هم هست. قاشقای در کل به معنی مردمانی پیشگام و محافظت کنندهی دیگران از ایل قای هست. قای های دیگر سلجوقیان و وارثان آناتولی هستن.
هدف از تشکیل ایل قشقایی:
در ابتدای حکومت صفویان ، نوهی دختری اوزون حسن آع قویونلو ها به نام اسماعیل به قدرت رسیده بود و به کمک ایل های مختلفی از جمله قزلباش ها مشاوره میشد. پس از اعلام دین رسمی و مذهب رسمی که اسلام شیعی بود، تمامی حکومت های همسایه که سنی مذهب بودن به خشم اومدن و اسماعیل صفوی هم برای تحکیم حکومت به مشاورهی قزلباش ها متوجه شد که خودش که قدرت و ذهن کشور هست در شمال بمونه و اداره و محافظت از جنوب کشور رو به کسی از رگ و ریشهی خودش که شیعه باشه و همچنین ریاست بلد باشه بسپاره. پسرخالهای داشت که اون هم نوهی اوزون حسن آغقویونلو بود، شخصی به نام امیرغازی شاهیلو. به درخواست شاه اسماعیل ، امیرغازی شاهیلو که از سمت پدر از قبیلهی قای بود، به جنوب اومد و مرکزیت جنوب رو شهر شیراز در نظر گرفت و از آنجا که محافظ جنوب سرزمین ایران بودن پیشوند قاش رو در ابتدای ایل خودش نهاد و نام ایل به قاشقای (قشقایی امروزی) در اومد. حال فراخوانی زدند که تمامی افرادی که ۱) به ایران وفادار هستن ۲) به دنبال کار های کشاورزی و باغداری و دامداری در منطقهی زاگرس و غیره هستن ۳) زبان ترکی اغوزی رو به رسمیت میشناسن ۴) مذهب شیعه رو به رسمیت میشناسن ۵) جوابگوییشون به ایل قشقایی و حکومت صفویه است، میتونن بیان و به نسبت کار و قوم وارد یکی از طوائف شوند و شروع به زندگی کنن. بعد از این فراخوان اکثریت ترکان افشار و عد ترکان قفقازی یعنی آذری ها و چچن ها و غیره، و کرد ها و عرب ها و لر ها و بلوچ ها و ... به ایل پیوستن. امیرغازی شاهیلو پسوند قشقایی رو برای نام خودش نهاد و اولین طائفه تشکیل شده رو با نام (عمله که یعنی کارگر) رو طایفهی خوانین خوند.
هدف ایل هم مشخص بود، بازرگانی و اقتصاد و امنیت جنوب ایران.
ریشههای قومیتی:
از روی ژنتیک هیچ پژوهش متمرکز و درستی تاحالا انجام نشده. اما از روی ساختار زبانی، ساختار واژگان و ظاهر آدم های ایل و نیز اشعار میشه تشخیص داد که این ایل از لحاظ تاریخی و فرهنگی تا حدود خیلی زیادی تُرک هستن. زبان ترکی، اشعار ترکی، داستان های ترکی (مثل کورواغلو و ایوز، اصلی و کرم، غریب و صنم و ...) . اما طوائف ایل از لحاظ ظاهری و از نظر گویش و لهجه و نیز باور های مذهبی و باورهای کلی با هم تفاوت هایی دارن.
ولی در کل، میشه ایل قشقایی رو ترکیبی از قومیت های مختلف دونست، توی این ایل شما چشم بادامی های کاشغری، سبزههای عراقی، زرد های ازبکی، سفید های قفقازی و سرخ ها و دیگر نژاد های ژنتیکی رو میتونین ببینین. به حتم نمیشه گفت قشقایی ها از کدوم قسمت این گیتای پهناور اومدن ولی مشخصه که بیشترین قومیت های ایل رو ترکان قفقازی و آناتولی و بعدش اعراب و آسیایمیانهای ها تشکیل دادن. بله شاید جالب باشه توی طوائف ما اعراب بسیاری هستن که زبانشون ترکی هست اما ژنتیکشون به عراقی ها و شامی ها و حجازی ها برمیگرده.
از نظر زبانی هم گویشها اکثراً ترکیبی هستن، یعنی دستور زبانی به چیزی شبیه به ترکیبی از ازبکی-خلجی-قفقازی-استانبولی شبیه هست و لهجه چیزی شبیه به کاشغری-ترکمنی-خلجی-فارسی شبیه هست.
پس میتونید متوجه بشید که اکثریت ایل رو در کل ترکان تشکیل میدن، از نظر قومیتی چیز مشخصی که وجود داره از اسناد تاریخی اینه که ایل قشقایی اکثریت ترکن و کدوم ترکا؟ ترکای افشار. همون ایلی که نادرشاه بعداً ازش برخاست و قشقایی ها هم هم رکابش ایران رو پس گرفتن و بعد به جنگ هندوستان رفتن.
پیروز باشید.
خیر، از ریشه ترکی اغوزی ( جنوبی ) هست.