زبان فارسی شعر و ادب
معنی این بیت از خاقانی چیست ؟
در سیزده ساعت شب صد نافله کردستی
با چهارده مه فرضی بگذار به صبح اندر
٤ پاسخ
- صد نافله: نافله به نمازهای مستحبی گفته میشود که علاوه بر نمازهای واجب خوانده میشوند. شاعر میگوید تو در طول شب صد رکعت نماز نافله خواندهای.
- چهارده مه فرضی: «مه» در اینجا به معنای رکعت است. نمازهای واجب (فرض) در مجموع ۱۴ رکعت هستند (مثل نمازهای پنجگانه روزانه).
- بگذار به صبح اندر: یعنی این چهارده رکعت نماز واجب را هم به صبح برسان، یعنی نمازهای واجب را ترک نکن و در کنار نافلهها به موقع انجام بده.
شاعر به کسی میگوید که اگرچه عبادتهای مستحبی و نافلههای زیادی انجام دادهای، نباید نمازهای واجب را فراموش کنی. یعنی عبادتهای مستحبی ارزشمند است، اما انجام واجبات اهمیت بیشتری دارد.
در سیزده ساعت شب صد نافله کردستی
با چهارده مه فرضی بگذار به صبح اندر
سیزده ساعت شب یعنی( یک) نیمه شب
صد نافله یعنی صد نماز غیر واجب و مستحبی
چهارده مه یعنی چهارده معصوم (ع)
داره میگه تو که اینهمه نماز خوندی عبادت بی ولایت فایده ندارد چون ولایت واجب و فرض هست
ضمنا
خطاب به دوست عزیز
توجه داشته باشید
نماز فرض یومیه ۱۷ رکعت هست
نماز نافله یومیه هم ۳۴ رکعت هست
البته به غیر روز جمعه که فرق داره
که ۱۱ رکعتش نافله شب هست
یعنی ۸ رکعت نافله شب بهمراه ۲ رکعت شفع و یک رکعت وتر که مجموعش ۱۱ رکعت نماز شب گفته میشه.
خاقانی از شعرای آذری و ولایت مدار برجسته بوده.
سربلند باشی حسن آقا🙏🌹
درست میگید، عدد سیزده ساعت تو خود بیت نیست، من فقط برای توضیح بهتر فضای شب و عبادت طولانی، بهصورت تقریبی اضافهاش کردم. منظورم این بود که اون فرد، شب خیلی طولانیای رو با عبادت گذرونده… و حالا شاعر میگه وقتشه یه نماز عاشقانه هم کنار اون ماهچهره بخونه 😊
یعنی چی؟
داره یه آدم شبزندهدار و خیلی عابد رو توصیف میکنه که تو سیزده ساعت شب! صد تا نماز مستحبی خونده (نافله)... بعد میگه حالا که صبح شده، با چهاردهمه ( یعنی صورتِ معشوق مثل ماه شب چهارده) یه نماز واجب بخون!
🌀 خلاصه، میگه عبادتهات سر جای خودش، ولی از کنار عشق و زیبایی هم راحت نگذر... حالا که اون ماه روی زمین هست، فرصت وصال رو از دست نده.
خودم یه بار همچین چیزی خوندم و فکر کردم منظورش واقعاً ماه تو آسمونه 😅 ولی بعد دیدم نه... اینجا چهارده مه یعنی معشوق ماهچهرهست. خلاصه شاعر با یه جمله، هم به شبزندهداری اشاره کرده، هم به عشق، هم به عرفان و یهجور نقد ظریف به عبادت خشک.
📚 منبع خوب و مختصر واسه فهم این بیتا:
1. شرح قصاید خاقانی – دکتر سید محمد دبیرسیاقی
2. بلاغت و هنر شعر خاقانی – محمدرضا شفیعی کدکنی
اینم از ما... بریم شاید چهاردهمهای گیرمون اومد 😄✨
آخرش چی شد ؟ این اعداد چیه ؟ سیزده ساعت رو از کجا اورده