آیا «داشتن» میتونه گذرا به مسند باشه؟

سلام! 👋

سؤالت خیلی خوب و مهمه، چون دقیقاً می‌زنه تو هدف یه نقطه حساس از دستور زبان فارسی! 😄

بریم سراغش مرحله‌به‌مرحله:

🔹 اول از همه: آیا «داشتن» می‌تونه گذرا به مسند باشه؟

جواب کوتاه: نه، به اون شکلِ خاص نه.

تو فارسی «داشتن» معمولاً گذرا به مفعوله (مثل «من کتاب دارم») یا تو بعضی جمله‌ها به صورت کم‌کم به نقش فعلی تمایل پیدا می‌کنه (مثل «داشتم می‌رفتم» که نقشش تقریباً فعل کمکیه). اما گذرا به مسند، به اون معنایی که «بودن» هست، نیست.

مثال:

• «او معلم است» → «معلم» اینجا مسنده
• «او معلم دارد» → این جمله درست نیست، چون «داشتن» نمی‌تونه به «مسند» وصل شه. نمی‌گیم کسی «معلم دارد» به معنای این‌که خودش معلمه!

🔹 اما جمله‌ی «مردم او را گرامی داشتند» چی؟

تو این جمله:

• «گرامی» مفعول نیست
• «داشتند» هم به‌تنهایی معنی نداره
• بلکه «گرامی داشتن» یه فعل مرکبه، درست مثل «تمیز کردن»، «ترک گفتن»، «کمک کردن» و...

اینجا:

• «گرامی» = صفت (ولی در اینجا نقش بخش پیشوندی فعل مرکب رو داره)
• «داشتند» = بخش صرفی فعل مرکب

پس:

✅ «گرامی داشتن» یک فعل مرکبه، یعنی نباید «گرامی» رو جدا کنیم و بگیم «مسنده».

❌ «گرامی» تو این جمله «مسند» نیست.

• «من تو رو خیلی دوست دارم» ← فعل مرکب: «دوست داشتن»
• نمی‌تونیم بگیم «تو مسند جمله‌ای» چون «دوست» نیستی، «دوست داشتن» یعنی یه فعله، یه ترکیبِ جدا نشدنی!

اگه تو جمله‌ای، یه اسم یا صفت با یه فعل مثل «داشتن»، «کردن»، «نمودن» و... ترکیب شده باشه و بشه باهاش یه کار انجام داد، داریم با یه فعل مرکب طرفیم، نه مسند و فعل ساده جدا جدا.

امیدوارم واضح گفته باشم! 

حالا که این بحث دستور زبان داغه، بذار چایی‌مونم یخ نکنه 😌☕