معنی واژه ی پارسی " خون بس" چیه ؟
٢ پاسخ
با سلام
خونبس نوعی دیه عشایری برای رفع نزاعهای فردی و جنگهای طایفهای است که در حال حاضر اجرای آن نسبت به گذشته بسیار کم شده است.
رسمی است که در گذشته مردم بعضی از طایفه های استانهای جنوبی و بعضی از طایفه های لُر برای جلوگیری از ادامه جنگ و دعوا و پایاندادن به قتل، کشتار و اصلاح روابط خانوادهها به آن مبادرت میکردند. در این رسم حضور ریش سفید اقوام اجباری بود.
به این صورت که پس از نزاع منتهی به قتل میان دو طایفه، زنانی از طایفه قاتل به عقد مردانی از طایفه مقتول درمیآیند. به زنی که در این فرآیند، وسیله خونبس میشود، «فصیله» میگویند.
علّت اینکه نام این آیین را «خونبس» گذاشتهاند این است که به عقیده برخی، این آیین مانع از خونریزی و انتقامجوییهای بعدی میشود زیرا دو طایفه در واقع با هم فامیل میشوند. مشکل اصلی در این آیین، شکلگیری ازدواجهایی است که لزوما در آنها رضایت طرفینی وجود ندارد و گاهی «ازدواج اجباری» صورت میگیرد.
خون بَس (یا: خون صلح؛ در تداولِ عامه: خون بَست) ازدواج دختر و پسری از دو خانوادۀ متخاصم برای خواباندنِ انتقام کشیِ یکی از طرف های درگیر، به خاطر قتل فردی از طایفه یا عشیره شان، به دست طرفِ دیگر. این رسم، به ویژه در میان عشایر کُرد و لُر رایج بوده است. رسم چنان بود که چون فردی از عشیره ای به دستِ فردی از عشیره ای دیگر به قتل می رسید، قاتل به بازماندگانِ مقتول سپرده می شد تا قصاص شود. اگر عشیرۀ فرد قاتل از سپردنِ قاتل خودداری می کرد، افراد عشیرۀ مقتول می کوشیدند به خونخواهی، فردی را از آن عشیره به قتل رسانند و بدین سان بود که موجی از کشت و کشتار از نسلی به نسلی دیگر در زمانی دراز به راه می افتاد. در چنین مواقعی خون بس، یگانه راهِ متوقف کردنِ کشت وکشتار بود.