پاسخ‌های دکتر احمد. ع. معینی (٣٦٢)

بزرگان مقامات روسای ایل و  گروه و حکومت و دولت  مه+تر+ان مه به معنای بزرگ  تر صفت تفضیلی ان علامت جمع

بوضوح دیدن ثابت شدن مطمئمن شدن اطمینان حاصل کردن

کار  سخت و دشواری انجام دادن را  شق القمر کردن  می گویند

راهرو مناسب تر است  یا دالان 

یعنی یک دسته گل فکر پرور یا  روح و روان پرور یا شادی آفرین 

یک تاج بر تارک یعنی یک تاج بر روی سر یا بر فرق سر  کسی قرار گرفتن

هم خانواده نفس انفاس نفوس تنفس متنفس

انسانهای فانی انسانهای رفتنی کل من علیها فان

این پسوند ک برای تصغیر است

پاکان نیکان درست کاران انسانهای نیک سرشت

از واژه بدیع به معنی نو و جدید. مشتق شده است و در  معنی رسم یا آداب یا رفتار  نو یا جدید  باب کردن است

اگر عشق و عاشقی را می شناسی

تنبیه جزیی نمودن خطاکار  برای محافاظت کردن از  زیانی کلی

خداوند رب العالمین  خالق باری اول و آخر

تندی نمودن ستیز کلامی کردن

خوش اخلاق و صبور

چاق شده وضعش بهتر شده پولدار شده اوضاعش روبراه شده

ساده لوح ابله نادان غافل گول مشنگ

بصورت اول درست است

این بیت یعنی  شب شد و یا شرایط  بسیار بد و ناگوار شد

قطره دریاست اگر با دریاست ورنه او قطره و دریا دریاست

واضح آشکار مبرهن روشن

بی گناه و گناهکار با هم مجازات میشوند

بخشیدن از مال غیر خرج  چون از کیسه مهمان بود حاتم طایی شدن آسان بود

در وقت مناسب در جای مناسب  برای افراد مناسب به میزان مناسب

سخن کم گوی تا در  کار گیرند که در  بسیار  بد بسیار  گیرند

یعنی پیامد هر کاری که از ما سر بزند اجتناب ناپذیر است و  کاری برلی رفع عوارض سؤ آن نمی توان کرد و لذا‌‌؛  کسی که باد بکارد طوفان درو می کند

باد در قفس کردن یعنی: کار بیهوده کردن نقش بر آب زدن گره بر باد زدن کاه کهنه باد  دادن برای کر ساز زدن و برای کور  رقصیدن کار بی حاصل کردن

سر به بیابان گذاشتن یعنی: عرصه را خالی کردن میدان را ترک کردن کم آوردن رد دادن دیوانه شدن مجنون شدن از مشکلات فرار کردن

تیری در تاریکی انداختیم یعنی: با تکیه بر شانس و اقبال  و بدون  حساب و کتاب کاری کردیم الله بختکی کاری انجام دادیم سنگ مفت گنجشک مفت

این ضرب المثل در ترجیح سود اندک ولی نقد بر سود  بسیار ولی  نسیه  است چون نسیه ممکن است وصول نشود  سرکه نقد به از حلوای نسیه نقد را بچسب نسیه را  بی خیال

یار  وفادار یار  همراه رفیق صدیق

نشنیده گرفتن ندیده گرفتن به روی خود نیاوردن

یعنی  با صبر و حوصله حتی میتوان از غوره ترش مزه حلوای شیرین درست کرد این ضرب للمثل در تحسین و ترغیب به صبر کردن گفته شده که باعث نتایج بسیار خوبی میشود    گویند سنگ لَعل شود در مقامِ صبر آری شود، ولیک به خونِ جگر شود

یعنی انتظار بیهوده ای داشتم ویا چشم امید داشتن  بی حاصل یا  بسیار منتظر بودن و  نتیجه نگرفتن یا انتظار بی فرجام و بی حاصل

عمرش رو به اتمام است دوره اش در حال تمام شدن است عمرش منقضی شده است

ظلم ظالم مظلوم ظالمین مظلومین ظلمه ظلوم

مختار مخیر خیار اختیارات

بخشنده بودن کریم بودن سخی بودن

رشک به معنی حسادت و تنگ چشمی است