زبان فارسی شعر و ادب
حاجت به جو آبست و جرم نیست ولکن
دل هست بنفشه صفت و اشک چو عناب
معنی این بیت چیست ؟ سپاسگزارم
٢ پاسخ
معنای کلی:
«نیاز به آش جو (یا ماءالشعیر) است و جو در دسترس نیست، اما دل هنوز وجود دارد که مانند بنفشه لطیف است و اشک‌هایی همچون عناب، تلخ و دردناک، از آن جاری می‌شود.»
بله. در برخی نسخه ها، به جای جوآب، «جوال» و نیز «خرانسانست» ذکر شده است که دست کم معنای روانی ندارد.
تصویر نسخه های مختلف را نیز بارگذاری کردم که به زودی توسط آبادیس منتشر خواهد شد.
ممنونم از توجه و لطف جنابعالی ، هر کس کلمه ای به من بیاموزد مرا بنده خود کرده است ، هیچ چیزی با ارزش تر از تابش آگاهی نیست ،
سلام.
بیت خاقانی به این صورت صحیح است:
حاجت به جو آب است و جوم نیست ولیکن
دل هست بنفشه صفت و اشک چو عناب
در توضیح جوآب در دهخدا آمده است که:
جوآب . [ ج َ /جُو ] (اِ مرکب ) (از: جو + آب ) آبی که جو در آن جوشانیده به بیماران دهند، و آنرا آش جو نیز گویند. (غیاث ) (آنندراج ). || ماءالشعیر :
حاجت به جوآب است و جوم نیست ولیکن
دل هست بنفشه صفت و اشک چو عناب .
خاقانی.
در پیوست تصویر بیت مربوطه در نسخه های مختلف دیوان خاقانی قابل مشاهده است. (نسخه نسخه بدیع الزمان فروزانفر، نسخه ضیاءالدین سجادی و نسخه میرجلال الدین کزازی)
پاسخ شما
سلام و درود بر شما ، بسیار سپاسگزارم عالی ست ، پس بجای جرم هم جوم به معنای دانه های جو است ؟