"Trade Facilitation" چیست

"تسهیل تجارت یا بازرگانی" به ساده سازی و تسریع فرآیندهای تجارت بین المللی، کاهش زمان، هزینه و پیچیدگی جابجایی کالا از مرزها اشاره دارد. این شامل ساده سازی و هماهنگ کردن رویه های مختلف مانند ترخیص گمرکی، حمل و نقل و تدارکات است تا تجارت بین المللی را کارآمدتر و قابل پیش بینی تر کند.

تسهیل تجارت می تواند به چند طریق به ساده سازی فرآیندهای تجارت بین المللی کمک کند:

1- اتوماسیون: پیاده سازی سیستم های الکترونیکی و ابزارهای اتوماسیون برای کاهش کاغذبازی، خطاها و زمان پردازش.

2- هماهنگ سازی: استانداردسازی رویه ها و مقررات در سراسر کشورها برای جلوگیری از تکرار تلاش ها و کاهش پیچیدگی.

3- ساده سازی: کاهش تعداد اسناد مورد نیاز برای ترخیص، بازرسی و سایر مراحل.

4- پیش ترخیص: امکان ترخیص اولیه کالا قبل از رسیدن به مرز، کاهش زمان انتظار و افزایش شفافیت.

5- مدیریت ریسک: اجرای رویکردهای مبتنی بر ریسک برای تمرکز بر محموله های پرخطر و کاهش بازرسی های غیر ضروری.

6- تبادل داده: بهبود تبادل داده بین دولت ها، آژانس های گمرکی و ذینفعان بخش خصوصی برای کاهش خطاها و افزایش کارایی.

با ساده سازی فرآیندهای تجارت بین المللی، تسهیل تجارت می تواند به موارد زیر کمک کند:

1- کاهش زمان و هزینه های حمل و نقل

2-  افزایش دید و قابلیت پیش بینی زنجیره تامین بهبود

3-  انطباق گمرکی و کاهش خطرات افزایش رقابت جهانی

4-  ترویج رشد و توسعه اقتصادی

سازمان تجارت جهانی (WTO) مجموعه ای از دستورالعمل ها را برای تسهیل تجارت تهیه کرده است که به توافقنامه تسهیل تجارت WTO (TFA) معروف است، که هدف آن ساده سازی و هماهنگ کردن فرآیندهای تجارت بین المللی در سراسر جهان است.

تسهیل تجارت (Trade Facilitation) به مجموعه‌ای از اقدامات و سیاست‌ها گفته می‌شود که به منظور ساده‌سازی و هماهنگ‌سازی رویه‌ها و فرآیندهای تجاری بین‌المللی انجام می‌شود. هدف اصلی تسهیل تجارت، کاهش هزینه‌ها و زمان مورد نیاز برای جابجایی کالاها از یک کشور به کشور دیگر است.

چگونه تسهیل تجارت به ساده‌سازی فرآیندهای تجاری کمک می‌کند:

1. ساده‌سازی رویه‌ها: کاهش پیچیدگی‌ها و مراحل اداری مرتبط با تجارت بین‌المللی، مانند کاهش تعداد فرم‌ها و مدارک مورد نیاز.
2. استانداردسازی: ایجاد استانداردهای مشترک برای رویه‌ها و مدارک تجاری که باعث کاهش اختلافات و تسهیل درک متقابل می‌شود.
3. هماهنگ‌سازی: هماهنگ‌سازی قوانین و مقررات بین کشورها برای کاهش موانع تجاری و تسهیل جریان کالاها.

4. استفاده از فناوری: استفاده از سیستم‌های الکترونیکی و دیجیتال برای پردازش اطلاعات و مدارک تجاری که باعث افزایش سرعت و دقت می‌شود.

مزایای تسهیل تجارت:

• کاهش هزینه‌ها: کاهش هزینه‌های مرتبط با جابجایی کالاها و انجام رویه‌های اداری.
• افزایش سرعت: کاهش زمان مورد نیاز برای انجام فرآیندهای تجاری و جابجایی کالاها.
• افزایش شفافیت: افزایش شفافیت در رویه‌های تجاری و کاهش فساد اداری.
• افزایش رقابت‌پذیری: بهبود رقابت‌پذیری شرکت‌ها در بازارهای بین‌المللی از طریق کاهش موانع تجاری.

**Trade Facilitation** یا تسهیل تجارت به مجموعه اقداماتی اشاره دارد که هدف آن ساده‌سازی، سرعت‌بخشیدن، و شفاف‌سازی فرآیندهای تجاری بین‌المللی است. این اقدامات شامل کاهش موانع غیرتعرفه‌ای، بهبود روندهای گمرکی، دیجیتالی کردن اسناد، و ایجاد هماهنگی بین نهادهای مختلف مرتبط با تجارت می‌شود.

تسهیل تجارت به روش‌های زیر به ساده‌سازی فرآیندهای تجاری بین‌المللی کمک می‌کند:

1. **کاهش پیچیدگی اسناد و مقررات**: با استانداردسازی و دیجیتالی کردن اسناد تجاری، فرآیندهای بوروکراتیک و زمان‌بر کاهش می‌یابد و امور به‌سرعت انجام می‌شوند.

2. **تسریع فرآیندهای گمرکی**: استفاده از فناوری‌های جدید مانند سامانه‌های الکترونیکی گمرک و اتوماسیون در کنترل مرزها باعث تسریع ترخیص کالاها می‌شود.

3. **بهبود هماهنگی بین کشورها**: ایجاد توافق‌نامه‌های بین‌المللی برای هماهنگی در رویه‌های تجاری باعث کاهش اختلافات و تطابق بیشتر قوانین تجاری می‌شود.

4. **کاهش هزینه‌های تجاری**: با کاهش زمان و هزینه‌های مرتبط با اسناد و فرآیندهای فیزیکی، هزینه‌های کلی تجارت بین‌المللی کاهش می‌یابد و دسترسی به بازارهای جهانی افزایش می‌یابد.

این اقدامات به کسب‌وکارها و دولت‌ها کمک می‌کند تا کالاها و خدمات به‌صورت مؤثرتر و با هزینه کمتری جابجا شوند و تجارت بین‌المللی رشد یابد.

تسهیل بازرگانی مبحثی است که به بررسی نحوه ارتقا فرایندها و نظارت‌های حاکم بر تجارت محصولات به منظور کاهش بار هزینه‌ها و حداکثرسازی کارایی رویه‌های تجاری، ضمن رعایت قوانین و مقررات می‌پردازد. هزینه‌های تجاری ممکن است پیامد مسائلی چون گردآوری اطلاعات و مجوز‌های لازم، جریمه‌ها، تاخیرها، و مواردی دیگر از این دست باشند.

بنا به تعریف سازمان تجارت جهانی، تسهیل بازرگانی (به انگلیسی: Trade facilitation) عبارتست از «ساده‌سازی و هماهنگ‌سازی رویه‌های بازرگانی بین‌المللی».

گاهی اوقات، اصطلاح تسهیل تجارت برای پرداختن به یک دستور کار جامع تر در توسعه بازرگانی می‌شود و موارد زیر را در بر می‌گیرد:

• بهبود زیرساخت‌های حمل و نقل و ترابری کالاها،
• حذف فساد
• نوسازی گمرک
• حذف سایر موانع بازرگانی

• ترویج صادرات.

  اهداف:

تسهیل تجارت اساساً به دلیل عوامل زیر در دستور کار بین‌المللی قرار گرفت:

1. اجرای موفقیت‌آمیز سیاست آزادسازی تجارت در چارچوب سازمان تجارت جهانی باعث کاهش چشمگیر موانع تعرفه ای و غیرتعرفه ای رایج در کشورهای توسعه یافته شد.
2. کاهش تعرفه‌های گمرکی باعث شد که میزان حقوق ورودی با توجه به رعایت تشریفات گمرکی و مرزی، متناسب یا حتی کمتر از هزینه‌های مبادلات تجاری (TTC) شده باشد.
3. توسعه صنعتی در دنیای مدرن جهانی بر اساس زنجیره‌های ارزش جهانی (GVC) حرکت فرامرزی کالا را دگرگون کرده‌است. امروزه بیش از نیمی از کل واردات و صادرات کشورهای توسعه یافته را «کالاهای واسطه ای» تشکیل می‌دهند که اجزای GVC مربوطه هستند. بر این اساس، هزینه مرزهای گمرکی برای تجارت افزایش چشمگیری داشته‌است.

4. گسترش فرآیندهای تولید بر اساس اصول Just-In-Time (JIT) و محموله‌های تجارت الکترونیک که الزامات ترخیص سریع کالا توسط گمرک را افزایش داد.

   در ادامه:

   محور اصلی TFA شفاف‌سازی ضوابط و مقررات حاکم بر ورود و خروج کالا در مرزهای کشور است، به گونه‌ای که تجار کشورهای دیگر بدانند مبادله هر کالایی با آنها چه مقرراتی دارد و چقدر زمان می‌برد. OECD (سازمان همکاری و توسعه اقتصادی) در سال 2015 از میزان هزینه‌ای که اجرای TFA می‌تواند کاهش دهد برآوردی داشته است. این سازمان کشورها را به چهار دسته کشورهای با درآمد کم، کشورهای با درآمد کم متوسط، کشورهای با درآمد بالای متوسط و کشورهای توسعه‌یافته تقسیم و پیش‌بینی کرده اجرای TFA برای کشورهای با درآمد بالای متوسط مانند ایران بین 8 /12 تا 6 /14 درصد کاهش هزینه به همراه خواهد داشت. این میزان هم ‌بستگی به این دارد که آن کشور TFA را یا به صورت کامل (اعم از اجباری و اختیاری) یا اینکه تنها بخش اجباری را عملی کند که اولی 6 /14 درصد و دومی 8 /12 درصد کاهش هزینه‌های تجاری را برای کشورهای مورد اشاره در پی دارد. با این حال توجه کنید که TFA موضوع جدیدی هم نیست، برخی از بندهای آن همان بندهایی است که در مقررات گات (موافقتنامه عمومی تعرفه و تجارت مصوب سال ۱۹۴۸) هم بود. اما اکنون TFA آن موارد را شفاف‌تر مطرح و به ضابطه تبدیل کرده است. تاکنون هم کشورهایی که بر اساس منافع خود و با ضوابط مشخص و شفافیت عمل می‌کردند اکنون به صورت 24 ساعته کالاها را از گمرک خود ترخیص می‌کنند. خب معلوم است هزینه تجارت در گمرک‌هایی که 24ساعته کالا ترخیص می‌کنند با گمرک‌هایی که خیلی کمتر فعال هستند متفاوت است. با پذیرش TFA می‌توان با تغییرات در چنین مواردی هزینه تجارت را کاهش داد.