فلسفه ی "عقلگرایی انتقادی یا عقلانیت نقاد"
فلسفه ی
"عقلگرایی انتقادی یا عقلانیت نقاد"
رو تعرف کنید و توضیح بدید لطفا
١ پاسخ
خردگرایی یا عقلگرایی انتقادی یا عقلانیت نقاد فلسفهای معرفتشناسانه است که کارل پوپر آن را مطرح کرد. پوپر در آثارش، «جامعه باز و دشمنان آن» جلد دوم و «حدسها و ابطالها» دربارهی خرد گراییی انتقادی نوشت. وی این نظریه را در قرن بیستم مطرح کرد. با نظریه او عقلگرایی کلاسیک کنار گذاشته میشود زیرا این نظریه حقیقت و یقین را با هم میآمیزد، ولی به باور پوپر یقینی وجود ندارد.
خردگرایان انتقادی بر این باورند که نظریات علمی و هر ادعای دیگری در خصوص معرفت را میتوان و باید نقد کرد و اگر این نظریات محتوای تجربی دارند آنها را باید آزمود و در صورت لزوم ابطالشان کرد. در نتیجه، ادعاها در خصوص دانش را میشود بهطور اصولی یا مقایسهای ارزیابی کرد. یا ابطال پذیر و نتیجتاً تجربی هستند (در معنای خیلی وسیعِ آن)، یا غیر ابطال پذیر و نتیجتاً غیر تجربی هستند.ادعاهایِ در خصوص معرفت که احتمالاً از نظر تجربی ابطال پذیرند را میتوان به بدنه علم تجربی واگذاشت و بعد از آزمایش و تست کردن، یا به دلیل صحت تکراری جوای آزمایشهای مکرر ، آن نظریات را نگه داشته داشت یا به دلیل ضعف دأهها و تفاوت در نتیجهی تستها آنها را ابطال کرد. گاهی حتی ممکن است که کم احتمالترین تئوری که هنوز در برابر تلاش در جهت ابطال کردن مقاومت میکند ترجیح داده شود.
* با کمی جرح و تعدیل و اصلاحات ضروری متن، باز نشر از ویکیپدیا: 👇