قرآن کریم ترجمه و تفسیر

سوره فرقان، آیه ۳۸ که می‌فرماید:

> وَ عَادًا وَ ثَمُودَ وَ أَصْحَابَ الرَّسِّ وَ قُرُونًا بَیْنَ ذَٰلِكَ كَثِیرًا

(و عاد و ثمود و اصحاب الرّس و نسل‌های بسیاری میان آنان را (هلاک کردیم))

 «اصحاب الرّس» که بودند؟

اصحاب الرّس از جمله اقوام هلاک‌شده‌ای هستند که قرآن از آنان تنها به طور گذرا یاد می‌کند و جزئیات دقیقی از زمان، مکان و چگونگی هلاکت‌شان ذکر نشده است. تنها همین آیه و چند اشاره دیگر (مثلاً در سوره قمر، آیه ۱۲) نام آن‌ها را آورده، بی‌توضیح درباره داستانشان.

روایات و تفاسیر درباره اصحاب الرّس چه می‌گویند؟

مفسران قرآن (از جمله طبری، طبرسی، فخر رازی، قرطبی و...) نظرات گوناگونی آورده‌اند که بر اساس روایات و گزارش‌های تاریخی و اسطوره‌ای است، نه متن صریح قرآن:

نظریه‌ها درباره اصحاب الرّس:

1. مردمی بودند که پیامبری از پیامبران الهی را کشتند و او را در چاه (رَسّ) انداختند؛ واژه «الرّس» به معنی «چاه» یا «قنات» آمده است.

2. برخی گفته‌اند آنان در سرزمین یَمامه (در عربستان امروز) می‌زیستند.

3. بعضی آنان را قوم حنظله بن صفوان دانسته‌اند، که از نسل‌های پیش از حضرت عیسی (ع) بوده‌اند.

4. برخی منابع گفته‌اند آن‌ها دوازده قبیله بودند که دور چشمه‌ای زندگی می‌کردند و بت‌پرست بودند و پیامبری که برای هدایت‌شان آمد را کشتند و خداوند آنان را با زلزله یا فرو رفتن در زمین هلاک کرد.

نتیجه:

در قرآن فقط ذکری اجمالی از اصحاب الرّس آمده و در هیچ آیه‌ای داستان مفصل آنان بیان نشده است؛ بنابراین همه آنچه درباره‌شان گفته می‌شود بر اساس روایت‌ها و تفسیرهاست، نه نص قرآن.

به نظر می‌رسد هدف قرآن از این اشاره، تذکر به سرنوشت اقوام سرکش و عبرت‌آموزی است، نه بازگویی جزئیات تاریخی.