نام اوستایی " بهمن دژ " در شاهنامه

در اوستا، نام "بهمن دژ" به صورت "بهمن ورتی" یا "بهمن ورت" ذکر شده است. این نام از دو بخش تشکیل شده است:

• بهمن که نام یکی از امشاسپندان، یا فرشتگان نگهبان در دین زرتشتی است.
• ورتی یا ورت که به معنای "دژ" یا "قلعه" است.

بنابراین، نام "بهمن ورتی" یا "بهمن ورت" به معنای "دژ بهمن" یا "قلعه بهمن" است.

در شاهنامه، بهمن دژ یا تخت سلیمان در آذربایجان، به عنوان یک دژ اهریمنی و مخوف توصیف شده است. این دژ توسط اژی دهاک، پادشاه اهریمن، ساخته شده است و محل نگهداری گنجینه های او بوده است. کیخسرو، قهرمان شاهنامه، پس از شکست دادن اژی دهاک، بهمن دژ را فتح می کند و گنجینه های آن را به آتش می کشد.

برخی از پژوهشگران معتقدند که بهمن دژ یا تخت سلیمان در آذربایجان، در واقع همان دژ "بیستون" در شمال غرب ایران بوده است. این دژ در دوران هخامنشیان ساخته شده بود و در دوران ساسانیان نیز مورد استفاده قرار می گرفت. در دوران ساسانیان، این دژ به عنوان محلی برای برگزاری مراسم مذهبی و تشریفات سلطنتی استفاده می شد.

البته، برخی دیگر از پژوهشگران معتقدند که بهمن دژ یا تخت سلیمان در آذربایجان، در واقع یک دژ افسانه ای است و در هیچ نقطه خاصی از جهان وجود نداشته است.