سوال تستی روانشناسی تجربی
کدام گزینه اصطلاحا خطای سیستماتیک نامیده میشود ؟
آستانه ی اختلافی صعودی
آستانه ی اختلافی دو نقطه
آستانه ی اختلافی نزولی
آستانه ی اختلافی واقعی
١ پاسخ
توی آستانه اختلافی نزولی، وقتی محرک (مثل صدا، نور یا وزن) کم و کمتر میشه، ممکنه ذهن انسان عادت کنه (عادت سازی) و به طور ناخودآگاه اشتباه کنه. یعنی بدون اینکه خودش بفهمه، به روند کاهش شدت عادت میکنه و دیگه اون دقتی که لازمه رو توی تشخیص تغییرات نداره. این باعث میشه جوابها از آستانه ی واقعی تحریک منحرف بشن و آزماینده اشتباه کنه. که این همون خطای سیستماتیکه.
به عنوان مثال ممکنه همچنان تحریک وجود داشته باشه ولی آزماینده بگه: دیگه تغییری احساس نمیکنم.
برفرض وقتی صدای یه بوق به تدریج کم میشه، فرد ممکنه زودتر از زمانی که بوق واقعا به حد آستانه ی "نشنیدن" میرسه، بگه دیگه صدایی نمیشنوم.
این خطای سیستماتیک برخلاف خطاهای تصادفیه؛ (که توی اونها خطا توی جهتهای مختلف ممکنه اتفاق بیفته و الگوی مشخصی ندارن). توی خطای سیستماتیکِ نزولی، چون ذهن به کاهش محرک شرطی شده، همیشه به سمت پایین تر از حد واقعی منحرف میشه و تغییرات کوچیک رو زودتر از موعد بهعنوان پایان تحریک درک میکنه.