مفهوم مالیات بر ارزش افزوده

مالیات ارزش افزوده یا VAT (مخفف Value Added Tax)، مالیاتی عمومی است که تقریباً بر تمام کالاها و خدمات فروخته‌شده اعمال می‌شود. اصل ساده پشت مالیات ارزش‌افزوده این است که مصرف‌کنندگان برای محصولاتی که خریداری می‌کنند بر اساس ارزش محصول مالیات می‌پردازند. نرخ مالیات بر ارزش افزوده بر اساس درصد است، به این معنی که هر چه قیمت بیشتر باشد، مصرف‌کننده هم مالیات بیشتری می‌پردازد.

* باز نشر از سایت: 👇

مالیات بر ارزش افزوده (VAT) یک نوع مالیات است که بر روی ارزش افزوده کالاها و خدمات در هر مرحله از زنجیره تأمین (از تولید تا فروش) اعمال می‌شود. به عبارت دیگر، این مالیات بر اساس افزایش ارزش یک محصول در هر مرحله از تولید و توزیع محاسبه می‌شود.

1. ارزش افزوده: به تفاوت بین هزینه‌های تولید یک کالا و قیمت فروش آن اشاره دارد. به عبارت دیگر، ارزش افزوده به مقداری گفته می‌شود که در هر مرحله از تولید یا خدمات به کالا اضافه می‌شود.

2. نرخ مالیات: معمولاً نرخ مالیات بر ارزش افزوده به صورت درصدی از قیمت کالا یا خدمات تعیین می‌شود. این نرخ ممکن است در کشورهای مختلف متفاوت باشد.

فرض کنید یک تولیدکننده کفش، کفش‌هایی را به قیمت ۱۰۰ هزار تومان تولید می‌کند. فرض کنیم نرخ مالیات بر ارزش افزوده ۹ درصد باشد.

1. مرحله تولید: 
  - قیمت تولید کفش: ۱۰۰,۰۰۰ تومان
  - مالیات بر ارزش افزوده: ۹ درصد از ۱۰۰,۰۰۰ تومان = ۹,۰۰۰ تومان
  - قیمت نهایی برای فروش به عمده‌فروش: ۱۰۰,۰۰۰ + ۹,۰۰۰ = ۱۰۹,۰۰۰ تومان

2. مرحله فروش به خرده‌فروش:
  - خرده‌فروش کفش را به قیمت ۱۰۹,۰۰۰ تومان خریداری می‌کند.
  - خرده‌فروش تصمیم می‌گیرد کفش را به قیمت ۱۵۰,۰۰۰ تومان بفروشد.
  - مالیات بر ارزش افزوده: ۹ درصد از ۱۵۰,۰۰۰ تومان = ۱۳,۵۰۰ تومان
  - قیمت نهایی برای مشتری: ۱۵۰,۰۰۰ + ۱۳,۵۰۰ = ۱۶۳,۵۰۰ تومان

در این مثال، مالیات بر ارزش افزوده در هر مرحله از زنجیره تأمین محاسبه می‌شود و در نهایت به مشتری نهایی منتقل می‌شود. این مالیات به دولت کمک می‌کند تا درآمدی از فعالیت‌های اقتصادی کسب کند و به تأمین هزینه‌های عمومی کمک کند.

به طور کلی، مالیات بر ارزش افزوده یک روش کارآمد برای جمع‌آوری مالیات است که به کاهش فرار مالیاتی و افزایش شفافیت در معاملات تجاری کمک می‌کند.

با سلام

مالیاتی که در هر مرحله از تولید و توزیع کالا یا خدمات، برای ارزش افزوده آن کالا یا خدمات محاسبه می شود. (مالیات غیرمستقیم محسوب می‌شود.)
مصرف کننده نهایی پرداخت کننده این مالیات خواهد بود.

[ارزش افزوده، تفاوت بین هزینه‌های تولید (مواد اوّلیه، دستمزد و...) و قیمت نهایی فروش کالا یا خدمات است.

مثلا اگر یک تولیدکننده یک محصول را به قیمت ۱۰۰۰ ریال تولید کند و آن را به قیمت ۱۵۰۰ ریال بفروشد، ارزش افزوده ۵۰۰ ریال است.
تولید کننده مالیاتی را که بر اساس ارزش افزوده ایجاد کرده، به قیمت فروش اضافه می کند. این مالیات نرخ مشخصّی دارد مثلاً ۱۵%.
۱۵% برای ۱۵۰۰ ریال می‌شود: ۲۲۵ ریال
که به قیمت فروش اضافه می‌شود.
در نهایت مصرف کننده یا خریدار نهایی ۱۷۲۵ ریال باید بپردازد.]

مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات غیرمستقیم است که بر ارزش افزوده کالاها و خدمات در مراحل مختلف تولید و توزیع اعمال می‌شود. این مالیات در هر مرحله از زنجیره تولید یا توزیع که به ارزش کالا یا خدمات افزوده می‌شود، محاسبه و پرداخت می‌گردد.

نحوه عملکرد مالیات بر ارزش افزوده:

مثال:

1. تولیدکننده مواد اولیه: فرض کنید یک کشاورز گندم تولید می‌کند و آن را به قیمت 1000 تومان به یک نونوایی می‌فروشد. اگر نرخ مالیات بر ارزش افزوده 9% باشد، کشاورز باید 90 تومان به عنوان مالیات به دولت پرداخت کند. بنابراین نونوایی مجموعاً 1090 تومان پرداخت می‌کند (1000 تومان قیمت گندم و 90 تومان مالیات).
2. نونوایی: نونوایی این گندم را به آرد تبدیل می‌کند و از آن نون تولید می‌کند. فرض کنید نونوایی هزینه‌های مختلفی برای تولید نون دارد و در نهایت نون را به قیمت 2000 تومان به یک خرده‌فروش می‌فروشد. نونوایی باید 180 تومان مالیات بر ارزش افزوده (9% از 2000 تومان) از خرده‌فروش دریافت کند. اما از آنجایی که نونوایی قبلاً 90 تومان مالیات به کشاورز پرداخت کرده است، می‌تواند این مبلغ را از 180 تومان کسر کند و تنها 90 تومان به دولت پرداخت کند.
3. خرده‌فروش: خرده‌فروش نون را به قیمت 3000 تومان به مشتری نهایی می‌فروشد. او باید 270 تومان مالیات بر ارزش افزوده (9% از 3000 تومان) از مشتری دریافت کند. اما چون قبلاً 180 تومان مالیات به نونوایی پرداخت کرده است، تنها 90 تومان دیگر به دولت پرداخت می‌کند.

در این مثال، مالیات بر ارزش افزوده در هر مرحله به صورت جداگانه محاسبه و پرداخت شد، اما در نهایت تمام مبلغ مالیات بر دوش مصرف‌کننده نهایی (خریدار نان) قرار گرفت.

این نوع مالیات به این دلیل «بر ارزش افزوده» نامیده می‌شود که تنها بر میزان ارزشی که در هر مرحله به کالا یا خدمات افزوده می‌شود، اعمال می‌گردد.

مالیات بر ارزش افزوده «مالیات غیر مستقیمی» است که مصرف‌کننده (خریدار) آن را به همراه بهای خرید کالا یا خدمات می‌پردازد