« ضامن بايد براي معامله اهلیت داشته باشد»
مطابق ماده 686 ق.م:« ضامن بايد براي معامله اهلیت داشته باشد» اگر از این ماده چنین مفهوم مخالف گرفته شود که « کفیل لازم نیست اهلیت داشته باشد» چه نامیده می شود؟
١ پاسخ
مفهوم مخالف (یا مفهوم مقابل) که از مادهی ۶۸۶ قانون مدنی ایران گرفته میشود، **"مفهوم عدمی"** نامیده میشود.
در اینجا توضیح میدهم:
### **مفهوم مخالف (مفهوم عدمی):**
مفهوم مخالف به این معناست که از ذکر یک شرط در قانون، میتوان نتیجه گرفت که عدم ذکر آن شرط در موارد مشابه، به معنای عدم نیاز به آن شرط است. در این مورد، مادهی ۶۸۶ قانون مدنی بیان میکند که **ضامن باید برای معامله اهلیت داشته باشد**. از این عبارت میتوان مفهوم مخالف گرفت که **کفیل (برخلاف ضامن) لازم نیست اهلیت داشته باشد**.
### **تفاوت ضامن و کفیل:**
- **ضامن:** شخصی است که تعهد میکند دین دیگری را بپردازد. ضمانت یک نوع تعهد است و نیاز به اهلیت دارد، زیرا ضامن وارد یک رابطهی حقوقی میشود.
- **کفیل:** شخصی است که تعهد میکند حضور دیگری (مثلاً در دادگاه) را تضمین کند. کفالت بیشتر جنبهی تضمینی دارد و ممکن است نیاز به اهلیت کامل (مانند بلوغ و عقل) نداشته باشد.
### **نامگذاری این مفهوم:**
این نوع استدلال که از ذکر یک شرط در قانون، عدم نیاز به آن شرط در موارد مشابه استنباط میشود، در حقوق **"مفهوم مخالف"** یا **"مفهوم عدمی"** نامیده میشود. این مفهوم در تفسیر قوانین کاربرد دارد و به قضات و حقوقدانان کمک میکند تا دامنهی شمول قانون را مشخص کنند.
### **نکته مهم:**
استفاده از مفهوم مخالف همیشه قطعی نیست و باید با توجه به سایر اصول حقوقی و قوانین مرتبط تفسیر شود. در برخی موارد، ممکن است قانونگذار بهطور صریح یا ضمنی شرایط دیگری را در نظر گرفته باشد که با مفهوم مخالف سازگار نباشد.