پاسخ‌های مهدی کشاورز (١٠٤)

درود بر جناب آریا پاسخ  پرسش  شما،  [مردم]  است. در  پارسی  میانه  یا پهلوی و در پارسی نوین تا حدود  سده هفتم(دیدگاه خودم)، واژه مردم به جز چمار(معنا) امروزی ...

درود زمان کودکی من زمانی بود که کشورمون  ‌با عراق  درگیر جنگ بود، یک شبی که در خونه خبر جنگ از تلویزیون پخش می‌شد من که هنوز مدرسه هم نمی‌رفتم یکی از همین ناسزاهای کوچه‌بازاری رو که از توی ...

درود بر شما واژگان زبان پارسی از زمان باستان تا پارسی میانه و پارسی نو مانند هر زبان دیگری دارای دگردیسی‌های فراوانی شده که چند نمونه در زیر می‌آید: واژگانی که در پارسی میانه(پهلوی) با واج یا حرف "و ...

به این چم(معنی) است [حالا که اون چیز بهتر و پربهاتر  گیرم نیومد  به  چیزی  کم‌ارزشتر  هم راضی و خرسند هستم و اون رو رد نمی‌کنم.]

انوشیروان می‌گوید اگر هم زور و قدرت داری از قدرتت سوءاستفاده نکن، زورگویی نکن، واردات رو دست بچه‌هات نده، کارهای نون و آب‌دار رو دست آشناهات نده، سیسمونی دخترت رو به قیمت آزاد همین‌جا بخر، برای خودت د ...

به ناچار،  ناگزیر درود گرامی امیدوارم در برگردانهای‌تان تا می‌توانید از واژگان پارسی بهره‌گیری کنید. برای این کار می‌توانید با جستجوی واژه‌های بیگانه به‌ویژه عربی در همین تارنمای آبادیس، برابرهای پارسی آنها را بیابید.

درود بر شما می‌توان نوواژه‌ی " بُنِش" را  ‌از واژه‌ی پهلوی [بونشتیه] برگرفت‌و به‌جای واژه‌ی تازی اصالت به‌کار برد. بنش= بن و پایه و اصل داشتن  

خود واژه سشوار فرانسوی هم به معنی مو خشک کن است  که می توان این واژه را به ریخت موخشکُن  به کار برد.

درود ُ سپاس پسوند یک یا ایک ( ik ) در زبان پهلوی همان یای زابساز ( صفتساز ) وپیوند ( نسبت ) است در پارسی، که هنوزهم در واژگان اندکی مانند نزدیک، تاریک و تاجیک دیده می شود، همچنین پسوندهای زابساز "ic" ...

درود واژه‌ی جزغاله به معنی کاملن سوخته و ذغال یا خاکستر شده نیست بلکه نزدیک به سوختگی.   خیلی برشته شده، زیادی سرخ یا کباب شده معنی میده. در گذشته که دنبه گوسفند رو برای روغن‌گیری داغ می‌کردند، روغنی که آب می‌شد رو جدا و به تفاله‌ای  که از دنبه  ‌می‌موند و از بس گرما دیده بود قهوه‌ای شده بود جزغاله می‌گفتند. پس جزغاله دراصل یعنی چیزی که روغن‌گرفته‌و خشکه-نیم‌سوخته شده.

واله=شیدا،  شیفته، عاشق، سرگشته. دل واله نیز  می‌تواند به [دلبر، دلدار، دلارام، دلنواز و...] چمیده شود.

واژه‌ی "پِی‌جو" در بنیاد به چم(معنی) جستجوگر، ردیاب و... این واژه به‌تازگی به‌جای واژه‌ی بیگانه  پِیجِر(دستگاه) نیز پیشنهاد شده است. "پی‌جویی کردن" هم به‌جای [پیج کردن]

درود شیمی سبز یا پایدار، دسته‌بندی نوینی در دانش شیمی‌ست که به دنبال حذف  یا کاهش مواد شیمیایی خطرناک و زیان‌آور از محیط زیست است. برای نمونه جایگزینی ظرفهای کاغذی به جای یکبارمصرف. ساخت کیسه پلاستیکی تجزیه‌شونده. جایگزینی روش‌های بی‌خطر به جای سمپاشی گیاهان. و...

مَرده و قولش سخن مرد از دهنش بیرون میاد نه از ... 

در این  سروده، بیخ به چَمِ(معنیِ)  ریشه و نهال است استعاره از نیکوکاری، بَر نیز به چم میوه است و [بر سعادت] میوه‌ی خوشبختی چمیده می‌شود استعاره از نیک‌فرجامی، سرانجام خوش.  خواسته‌ی سع ...

سالها دل طلب جام‌جم از ما می‌کرد  وآنچه خود داشت ز بیگانه تمنا می‌کرد

این مثل مانند این است که بگوییم [یارو در خونه‌ی خودشون شیره] یک آدم ابله و نادان هم هنگامی که به جایگاه یا خانه یا کار خود می‌رود برای خودش عالمی می‌شود مانند خرسی که با همه نادانیش بهتر از هرکس به کوه و زیر و بم و پیچ و خم آن آشناست.   یک نادان و بیسواد هم بلاخره در کار و بار خودش چیزهایی می‌داند که دیگران به آن آگاهی ندارند.     

از نگاه دانش ژنتیک، اول تخم مرغ بوده. برای این گفته نیاز به روشنگری زیر خواهد بود: بر پایه ی نظریه فرگشت(تکامل)، به دنبال اندکی دگرش(تغییر) یا جهش در یکی از ژنهای یاخته های زاینده(نطفه) یک جاندار که ...

درود دیدگاه جناب خوش  خلق سیما درست است پیرو دیدگاه ایشان، فرهنگ و زبان کهن یونانی در آناتولی را نیز می توان نمونه آورد که پس از چیرگی سلجوقها بر آنان، فرهنگ هلنی  کم کم از میان رفت و آنها ...

درود و  سپاس  از پاسخهای دوستان خواهشمندم دوستان بفرمایند این واژه ها چیست و چه نقش و جایگاهی در زبان پارسی دارند: اوکی، کونتاکت، کنترل، پک، مرسی، بولد،  سِیو، کامبک، وینگر، دانلود، آ ...

درود آیا نگاه کرده‌اید هنگامی که از شهرها بیرون  می‌رویم تا کیلومترها بیرون از شهر کیسه‌های پلاستیکی ریخته؟ به هر بوته یک کیسه‌ی پلاستیکی چسبیده! چرا؟ آیا می‌دانیم این کیسه‌ها و پلاستیک‌ها(به‌و ...

راه شیر و قهوه، کهکشان راه قهوه‌ای، کهکشان راه شیرقهوه کهکشان راه قهوه‌شیری

در بسیاری از جاها ما واژه مشکل را به‌جای اشکال به‌کار می‌بریم، اگر خواسته و منظور دوستمان از واژه مشکل، مفهومی باشد که در این گزاره‌ها دیده می‌شود: من در کارم دچار مشکل شده‌ام، یا مشکلات زندگی مرا آس ...

درود  به گفته‌ی امیر مومنان برای دنیایت  چنان بکوش که انگار برای همیشه زنده‌ای و برای آخرتت جوری تلاش  کن که گویا امروز روز پایانی  دنیای توست. همین درون‌مایه   را در داستان ...

"به" در زبان پارسی،  فزون واگ(حرف اضافه) است  که دگرش یافته  و کوتاه شده‌ی [په، پت، پتی] از  زبانهای پارسی میانه و باستان است، از آغاز هم واژه‌ای جدا از واژه بعدی بوده پس بهتر است ...

تَرامو  (پیشوند ترا به معنای از جایی به جایی مانند ترابری) ترامو= مو از جایی به جایی(از پشت سر به روی سر)

درود بر  شما می‌توان در نشست‌های خانوادگی یا در گروه‌های دوستان و... از تاریخ و بزرگان دانش و ادب و هنر ایرانزمین سخن به میان آورد و یادگارهای آنان را به دیگران شناساند   مانند گفتن از زندگ ...

نمایاننده به‌چم(معنی) نشان دهنده، نمایان کننده، بازخیزی هم به‌چم زندگی دوباره، رستاخیز، بازبرخاستن، باز زنده شدن، بازشکوفایی، دوباره رواج یافتن و... است. "هنر ساسانیان نشان دهنده‌ی بازشکوفایی(هنر) پس از چهار سده  بی‌رونقی آن در زمان اشکانیان است."

شعرا همان شعرای یمانی یا ستاره‌ی شباهنگ یکی از پرنورترین ستاره‌های شب است. شاعر می‌گوید زیبنده است تو را تاج سر ستاره‌ی شعرا کنم.

درود آوایش(تلفظ)  واج /ط/ با برخورد نوک زبان به پشت دندان‌های بالا ساخته می‌شود که ویژه‌ی زبانهای سامی مانند تازی است. پس در زبانهای ناسامی  این واج کاربردی ندارد و واژه‌هایی مانند امپراطور ، طهران،طوس، باطری، بلیط، طپش،  طوفان، طالقان و... که واژه‌هایی ناعربی هستند این شیوه‌ی نوشتن نادرست است و باید با واج /ت/  نوشته شوند.

سُرا= بن کنونی(مضارع) از کارواژه‌ی سُرودن سَرا= خانه، پسوندی به معنی  ستان مانند  هنرستان و هنرسَرا. به همانگونه که سُرود می‌گوییم نه سَرود، پس کارواژه‌اش هم باید سُرودن باشد  نه سَرو ...

درود بایسته است که برای این همه واژه‌های  تازی که در زبان ما زورچپان شده‌اند اندیشه‌ای شود زبان ما هیچ نیازی به این واژه‌های تازی نداشته  ونکه با فراموش کردن یا فراموشاندن  واژه‌های پا ...

کوکائین زده، کوکازده

کارواژه یا فعل "دربرگرفتن"  به جز چم(معنی) در آغوش گرفتن، به چم احاطه کردن نیز است یعنی کامل پوشاندن. به جز این میتوان از "سراسر پوشاندن" نیز  بهره گرفت.

بِه‌نوشت، بهنوشت

درود بر شما چند نکته در روان‌نویسی که به نظرم می‌رسد را می‌نویسم، ۱-هنگام نوشتن نباید واژه‌ها و کارواژه‌ها(فعل‌ها) را همانگونه که گفته می‌شوند نوشته شود  شوربختانه  بسیاری خو کرده‌اند که ک ...

درود ُ سپاس با غم و شادی دیدگاههای  ناامیدکننده و امیدبخش دوستان را خواندم  هرچند که در درون، نیروگرفته و کامیاب  حتا به یک درصد امید هم بوده ام، به خاطر باورها و آرزوها، فرسنگها خلاف ...

درود بر شما به گفته برخی تاریخ پژوهان، نام پارسی این ارتش [اَسپاد] بوده  هرچند بُنمایه(منبع)  بایسته و بسنده  درین باره در دسترس نیست.

درود به جناب هنرپور  از شما  به پاس دلسوزی و نگرانی که از برای زبان مادری دارید و همچنین سروده زیبای استاد شفیعی کدکنی که گذاشتید بسیار سپاسگزارم. با همه گفته هایتان همرای هستم  ولی خ ...

تَرگ(targ) ز مرگ ار بترسی بنه تیغ و تَرگ که جنگ او کند، کو نترسد ز مَرگ.  اسدی توسی