معنی بیت.رسم و عادت رندیست از رسوم بگذشتن. آستین این زنده زنده میکند گریبانی

ساقیا! بده جامی، زان شراب روحانی

تا دمی برآسایم زین حجاب جسمانی

بهر امتحان ای دوست، گر طلب کنی جان را

آنچنان برافشانم، کز طلب خجل مانی

بی‌وفا نگار من، می‌کند به کار من

خنده‌های زیر لب، عشوه‌های پنهانی

دین و دل به یک دیدن، باختیم و خرسندیم

در قمار عشق ای دل، کی بود پشیمانی؟

ما ز دوست غیر از دوست، مقصدی نمی‌خواهیم

حور و جنت ای زاهد! بر تو باد ارزانی

رسم و عادت رندیست، از رسوم بگذشتن

آستین این ژنده، می‌کند گریبانی

زاهدی به میخانه، سرخ رو ز می دیدم

گفتمش: مبارک باد بر تو این مسلمانی

زلف و کاکل او را چون به یاد می‌آرم

می‌نهم پریشانی بر سر پریشانی

خانهٔ دل ما را از کرم، عمارت کن!

پیش از آنکه این خانه رو نهد به ویرانی

ما سیه گلیمان را جز بلا نمی‌شاید

بر دل بهائی نه هر بلا که بتوانی

👈 درک درست : 

این شعر مربوط به سالکان و خلوت گزینان و مراقبه گران صوفی  هست که به مشاهده دل و ذهن می نشینند تا دل را صاف ( صوفی) و پالایش کنند . 

اول می بایست بدانیم که'رسوم ' چندین سطح دارد که می بایست از عمق دل و ذهن پاک شود . 

رسوم یا رسمها ، در واقع بارگذاری و کد گذاری دل و ذهن هست . 

ذهن(ضمیرناخودآگاه ) مانند یک حافظه خام هست  و دل ( ضمیر آگاه )،تجلی بخش آن کدها .

سطوح کد گذاری ذهن : 

۱. ارزش گذاری اجتماعی

۲. ارزشگذاری و کد گذاری باور و عقیده

۳. کدگذاری دین و مذهب

۴. کدگذاری ژن از پدر و مادر

۵. کدگذاری کهکشانی

شامل سه کالبد یا جهانِ اتری ، اثیری، اختری و کاابد ذهنی . 

۶. جهان روحی

سالک می بایست از سطح اولیه ، کدگذاری را پاک کند تا به سطح ۶ برسد تا بتواند رها شود .   

در ابیات اولِ شعر ، شاعر   آن نور جان در دل را مخاطب قرار داده . این نور ، پس از روزها و سالها مراقبه و مشاهده در دل پدیدار می شود و با جذب شدن به نور ، مشاهده گر وارد جاناها می شود و حالا پاک سازی عمیق ذهن آغاز می شود . 

ما ز دوست غیر از دوست، مقصدی نمی‌خواهیم

حور و جنت ای زاهد! بر تو باد ارزانی

رسم و عادت رندیست، از رسوم بگذشتن

آستین این ژنده، می‌کند گریبانی

بیت قبل از بیت مورد نظر شما مهم هست .

این اشعار تست کنکور نیست که با یک مصرع یا بیت ، بتوان به معنی درست آن پی برد . 

می فرماید : مقصد ما ، همانا نورِ جان و جذب شدن به آن و رسیدن به خدا هست .

یعنی می خوام تمام کدگذاری های ذهن تا جهان های روحی و بعد از آنرا ، از دل و ذهنم پاک کنم . 

حور و فرشته و بهشت ، ارزانی تو ، ای زاهد باشه . 

یعنی من میخوام برم بالای بهشت . بخاطر بهشت و حوری ، خداپرستی و خداخواهی نمی کنم .

یعنی   از کدگذاری دین و مذهب  یا سطح ۳ ، دارم خارج میشم . 

خنده‌های زیر لب، عشوه‌های پنهانی

دین و دل به یک دیدن، باختیم و خرسندیم

یعنی خداپرستی با روشِ دینداری ،دیگه کار من نیست . دقت کنید : 

راه سلوک،چهار مرحله دارد : 

اطاعت ، عبادت ، طریقت ، حقیقت یا رهائی. 

برای رسیدن به مرحله طریقت ، باید   مراحل اطاعت و عبادت رو گذروند تا به این مرحله رسید . فهم این بسیار مهم هست . 

به مِی سجّاده رنگین کُن گَرَت پیرِ مُغان گوید

که سالِک بی‌خبر نَبْوَد ز راه و رسمِ منزل‌ها

یعنی سالک  ، بعد از مراحل اطاعت و عبادت ، حالا به مرحله طریقت می رسه . حالا باید با می یا شراب حضور در لحظه ، به مراقبه و مشاهده روی همون سجاده که نماز می خوند، بشینه   و زیر نظر پیر طریقت .

خب ، پس بیت قبلی مورد نظر شما، منظورش زاهد بود . 

حالا می فرماید : رسم و منش و طریقه ما رندان ، اینگونه هست که تمامی سنتها ، باورها ، عقاید و کدگذاریهای دل و ذهن رو پاک کنیم 

( در گذشته و در محدوده صدهای ۵۰۰ تا ۸۰۰ ، سالکان یک لباسی با آستین کوتاه داشتن )  

گریبانی : یک چیزی شبیه جلیقه امروزی بوده که احتمالا گران قیمت بوده و زاهد و عابد روی ردا شون می پوشیدن . 

پس : یک آستین کوتاه این سالک ژنده پوش ، می ارزه یه اون جلیقه فاخر زاهد ها و عابدهایی که مردم دورشون جمع شدن   و

هنوز در مرحله عبادت موندن و گیر کردن و به بهشت و حوری قانع شدن .

شاد باشید  

درود ،آستین گریبان کردن، قرب و قیمت پیدا کردن ،،بالانشین شدن،

🍃 رندی (در اصطلاح عرفانی و ادبی) یعنی کسی که به ظاهر و آداب خشک و رسمی پایبند نیست و حقیقت‌گراست. رسم و عادتِ چنین آدمی اینه که قید رسم و رسوم رو بزنه!

🧥 و حتی با آستین پاره و لباس ژنده‌اش هم می‌تونه اثرگذار باشه. یعنی ظاهر فریبنده نداره، اما باطنش کارسازه. همون آستین ژنده، گریبانی رو (که نماد گیر افتادن یا تأثیر گذاشتنه) می‌گیره.

یه آدم رند، دنبال ظواهر و تشریفات نیست. شاید لباسش پاره‌پوره باشه، ولی حرفش می‌گیره، کارش می‌گیره، دل می‌بره. خلاصه ساده بگم: توی ظاهر ساده‌ش یه کاریزمای پنهان داره! 😎