وضع تعرفه های واردات توسط ترامپ و تاثیرش روی اقتصاد جهان

وضع تعرفه‌های سنگین توسط دونالد ترامپ موضوعی چندوجهی است که هم ریشه‌های سیاسی و اقتصادی داره و هم پیامدهای گسترده‌ای برای اقتصاد جهانی و آمریکا به همراه داشته. من سعی می‌کنم به سوال‌هاتون با زبانی ساده و از زوایای مختلف پاسخ بدم و به تجربه‌ها و نظرات واقعی که توی بحث‌های عمومی (مثل شبکه‌های اجتماعی) مطرح شده هم اشاره کنم.

۱. دلیل وضع تعرفه‌های سنگین توسط ترامپ چیه؟

ترامپ از مدت‌ها پیش (حتی از دهه ۱۹۸۰) به سیاست‌های حمایت‌گرایانه و استفاده از تعرفه‌ها برای تقویت اقتصاد آمریکا اعتقاد داشته. دلایل اصلی این تعرفه‌ها رو می‌شه این‌طور خلاصه کرد:

• کاهش کسری تجاری آمریکا: آمریکا سال‌هاست با کسری تجاری بالایی مواجهه، یعنی بیشتر از چیزی که صادر می‌کنه، وارد می‌کنه. به‌خصوص با کشورهایی مثل چین، اروپا، و هند، این کسری خیلی زیاده. ترامپ معتقد بود که تعرفه‌ها می‌تونن این جریان رو متعادل کنن و از تولیدکننده‌های داخلی حمایت کنن.
• حمایت از تولید داخلی: هدف اعلام‌شده‌ی این تعرفه‌ها این بود که شرکت‌ها تشویق بشن تولیدشون رو به داخل خاک آمریکا بیارن. مثلاً با گرون کردن کالاهای وارداتی، شرکت‌های آمریکایی ممکنه ترجیح بدن توی خود آمریکا کارخانه بزنن و شغل ایجاد کنن.
• فشار سیاسی و مذاکره: خیلی‌ها می‌گن تعرفه‌ها یه ابزار فشار بودن برای واداشتن کشورها به مذاکره و دادن امتیازات تجاری به آمریکا. مثلاً یکی توی یه بحث آنلاین گفته بود: «ترامپ داره مثل یه تاجر معامله می‌کنه، اول قیمت رو بالا می‌بره تا بعد تخفیف بده و امتیاز بگیره!»
• شعارهای انتخاباتی: توی کارزارهای انتخاباتی، ترامپ قول داده بود اقتصاد آمریکا رو «دوباره بزرگ» کنه. تعرفه‌ها یه جور عمل به این وعده بود، چون برای خیلی از رای‌دهنده‌هاش، به‌خصوص کارگرهای صنعتی، این پیام رو داشت که داره از شغل‌هاشون محافظت می‌کنه.

ولی یه نکته‌ی مهم اینه که بعضی‌ها معتقدند این کار بیشتر یه نمایش قدرت بود تا یه استراتژی حساب‌شده. مثلاً یکی توی شبکه‌های اجتماعی نوشته بود: «ترامپ می‌خواد نشون بده کی رئیسِ، ولی معلوم نیست این وسط کی ضرر می‌کنه!»

۲. آیا این جنگ اقتصادی برای خود آمریکا ضرر نداره؟

بله، این جنگ تعرفه‌ای قطعاً برای آمریکا هم هزینه‌هایی داره و خیلی از تحلیل‌گرها و حتی مردم عادی به این اشاره کردن. بیاید مزایا و معایبش رو جدا کنیم:

• ایجاد شغل (شاید): اگه شرکت‌ها واقعاً تولیدشون رو به آمریکا بیارن، ممکنه شغل‌های جدید ایجاد بشه، به‌خصوص توی صنایعی مثل فولاد، خودرو، و تکنولوژی.
• درآمد گمرکی: تعرفه‌ها یه منبع درآمد برای دولت آمریکا ایجاد می‌کنن که می‌تونه برای بودجه عمومی استفاده بشه.
• تقویت صنایع داخلی: توی کوتاه‌مدت، تولیدکننده‌های آمریکایی که با کالاهای ارزون خارجی رقابت می‌کردن، ممکنه نفس راحت‌تری بکشن.

• افزایش قیمت‌ها: تعرفه‌ها باعث گرون شدن کالاهای وارداتی می‌شن، و این هزینه معمولاً به مصرف‌کننده‌های آمریکایی منتقل می‌شه. مثلاً یکی توی یه بحث گفته بود: «حالا باید برای یه گوشی ساده دو برابر پول بدیم!» یه برآورد نشون داده قیمت یه گوشی مثل آیفون ۱۶ پرو مکس می‌تونه از ۱۶۰۰ دلار به ۲۳۰۰ دلار برسه.
• تورم: وقتی قیمت کالاها بالا می‌ره، تورم هم زیاد می‌شه. این دقیقاً چیزیه که توی دوره‌ی بایدن خیلی‌ها ازش شاکی بودن، و حالا ممکنه بدتر بشه.
• تلافی‌جویی کشورها: چین، اروپا، و بقیه کشورها تعرفه‌های متقابل گذاشتن (مثلاً چین تعرفه‌ی ۸۴٪ روی کالاهای آمریکایی گذاشته). این یعنی شرکت‌های آمریکایی که به خارج صادر می‌کنن، بازارشون رو از دست می‌دن. مثلاً کشاورزای آمریکایی که ذرت و گندم به چین می‌فروختن، حالا حسابی ضرر کردن.
• رکود احتمالی: اگه این جنگ تجاری ادامه پیدا کنه، اقتصاد آمریکا هم ممکنه وارد رکود بشه. یه موسسه پیش‌بینی کرده شانس رکود توی ۱۲ ماه آینده از ۲۰٪ به ۳۵٪ رسیده.

پس ضرر برای آمریکا کاملاً ممکنه، ولی اینکه چقدر جدی بشه، بستگی به این داره که این تعرفه‌ها چطور مدیریت بشن و آیا مذاکرات به نتیجه برسه یا نه.

۳. چرا بورس‌های جهان بعد از اعلام تعرفه‌ها سقوط کردن؟

سقوط بورس‌های جهانی بعد از اعلام تعرفه‌ها چند دلیل اصلی داشت:

• ترس از جنگ تجاری: تعرفه‌ها مثل یه شوک به بازارها عمل کردن. وقتی آمریکا تعرفه‌های سنگین (مثلاً ۵۴٪ روی چین، ۲۰٪ روی اروپا) اعلام کرد، سرمایه‌گذارها ترسیدن که کشورها با تعرفه‌های متقابل جواب بدن و یه جنگ تجاری تمام‌عیار راه بیفته. این یعنی تجارت جهانی کمتر می‌شه، شرکت‌ها سود کمتری می‌کنن، و ارزش سهامشون می‌ریزه.
• افزایش هزینه‌های شرکت‌ها: خیلی از شرکت‌های بزرگ (مثل اپل، آمازون، یا تسلا) به زنجیره‌های تأمین جهانی وابسته‌ان. تعرفه‌ها هزینه‌ی تولید و واردات قطعات رو بالا می‌بره، و این مستقیماً سود این شرکت‌ها رو کم می‌کنه. مثلاً سهام اپل و انویدیا توی یه روز تا ۶٪ افت کرد.
• فرار به سمت دارایی‌های امن: وقتی بازارها به هم می‌ریزه، سرمایه‌گذارها پولشون رو از بورس بیرون می‌کشن و می‌رن سراغ چیزایی مثل طلا یا اوراق قرضه. این باعث شد تقاضا برای طلا بره بالا و بورس‌ها خالی‌تر بشن.
• انتظار رکود جهانی: خیلی‌ها فکر کردن این تعرفه‌ها می‌تونه رشد اقتصاد جهانی رو کند کنه یا حتی رکود بیاره. مثلاً شاخص بورس هنگ‌کنگ توی یه روز ۱۳٪ افت کرد، که از سال ۱۹۹۷ بی‌سابقه بود. این حس ناامیدی توی بازارهای آسیا، اروپا، و آمریکا پخش شد.

یه نفر توی یه بحث آنلاین نوشته بود: «بورسا ریختن چون همه می‌دونن اگه تجارت جهانی قفل کنه، هیچ‌کس برنده نمی‌شه.» این حس عمومی بین سرمایه‌گذارها بود که تعرفه‌ها می‌تونن یه دومینوی اقتصادی راه بندازن.

یه نگاه کلی و تجربه‌های مردم

از نظر مردم عادی، این تعرفه‌ها هم امید ایجاد کرده (برای کسایی که فکر می‌کنن شغل‌های بیشتری توی آمریکا درست می‌شه) و هم نگرانی (برای کسایی که از گرونی و بی‌ثباتی می‌ترسن). مثلاً یکی توی یه گروه نوشته بود: «من کارگر کارخانه‌م، شاید حالا کارخونه‌مون قوی‌تر شه، ولی اگه همه‌چیز گرون بشه، حقوقم به کجا می‌رسه؟» این دوگانگی توی خیلی از نظرات دیده می‌شه.

از نظر جهانی، این تعرفه‌ها یه جور صف‌آرایی اقتصادی درست کرده. چین خودش رو به‌عنوان «مدافع تجارت آزاد» معرفی می‌کنه، اروپا دنبال راه‌های تلافی‌جویانه است، و کشورای کوچیک‌تر (مثل کامبوج یا ویتنام) حسابی تحت فشارن. این وسط، ایران به‌خاطر تجارت محدودش با آمریکا مستقیماً ضربه‌ی زیادی نمی‌خوره، ولی از نوسانات بازار جهانی (مثل قیمت نفت یا دلار) می‌تونه تأثیر غیرمستقیم ببینه.

اگه بخوام جمع‌بندی کنم: دلیل تعرفه‌ها بیشتر سیاسی و حمایت‌گرایانه بود، ولی برای خود آمریکا هم ریسک داره، چون می‌تونه تورم و ضرر شرکت‌ها رو زیاد کنه. بورس‌ها هم به‌خاطر ترس از رکود و جنگ تجاری ریختن. حالا اینکه این سیاست چقدر دووم میاره، بستگی به مذاکرات بعدی داره. یه عده امیدوارن بعد از این نمایش قدرت، همه برگردن سر میز مذاکره.
تأثیر تعرفه‌های تجاری وضع‌شده توسط دونالد ترامپ بر اقتصاد ایران موضوعی پیچیده است که به دلیل شرایط خاص ایران (تحریم‌ها، اقتصاد نفت‌محور، و روابط محدود تجاری با آمریکا) باید با دقت بررسی شود. من با توجه به سوال شما و بحث‌های قبلی، تأثیرات این تعرفه‌ها رو از جنبه‌های مختلف (مستقیم و غیرمستقیم) توضیح می‌دم و سعی می‌کنم به نکات واقعی و تجربه‌های مطرح‌شده تکیه کنم، بدون اینکه وارد گمانه‌زنی‌های غیرضروری بشم.

۱. تأثیر مستقیم تعرفه‌ها بر ایران

• تجارت محدود با آمریکا: ایران به دلیل تحریم‌های طولانی‌مدت، تجارت مستقیمی با آمریکا نداره یا حجمش بسیار ناچیزه (مثلاً چند ده میلیون دلار در سال برای کالاهایی مثل فرش یا مواد غذایی خاص). به همین دلیل، تعرفه‌ی ۱۰ درصدی که برای ایران وضع شده، تأثیر مستقیمی روی صادرات ایران به آمریکا نمی‌ذاره، چون عملاً چیزی برای تعرفه بستن وجود نداره.
• نمادین بودن تعرفه برای ایران: خیلی‌ها معتقدند گنجاندن ایران در لیست تعرفه‌ها بیشتر یه حرکت سیاسیه تا اقتصادی. مثلاً وقتی اسرائیل (متحد نزدیک آمریکا) تعرفه‌ی ۱۷ درصدی گرفته و ایران ۱۰ درصد، این نشون می‌ده هدف اصلی فشار اقتصادی روی ایران نیست، بلکه بیشتر یه پیام سیاسیه.

۲. تأثیرات غیرمستقیم تعرفه‌ها

تعرفه‌های جهانی ترامپ می‌تونن از راه‌های غیرمستقیم روی اقتصاد ایران اثر بذارن، چون ایران به بازارهای جهانی (مثل نفت، پتروشیمی، و تجارت با کشورهای همسایه) وابسته است. این تأثیرات رو می‌شه این‌طور دسته‌بندی کرد:

• بازار نفت و انرژی:
  • فرصت احتمالی: اگه تعرفه‌ها تجارت جهانی رو مختل کنن و قیمت انرژی بالا بره، ایران ممکنه بتونه نفتش رو به کشورهایی مثل چین یا هند با قیمت بهتری بفروشه. مثلاً یکی توی یه بحث عمومی گفته بود: «اگه چین به خاطر تعرفه‌ها از آمریکا کمتر بخره، ممکنه سراغ نفت ایران بیاد.» این می‌تونه درآمد ارزی ایران رو موقتاً تقویت کنه.
  • ریسک کاهش تقاضا: از طرف دیگه، اگه تعرفه‌ها اقتصاد جهانی رو به رکود ببرن، تقاضای جهانی برای نفت کم می‌شه و قیمت‌ها می‌ریزه. چون ایران به شدت به درآمد نفت وابسته است، این می‌تونه بودجه دولت رو تحت فشار بذاره. مثلاً پیش‌بینی شده اگه رشد اقتصاد جهانی ۱ درصد کم بشه، قیمت نفت ممکنه تا ۲۰ درصد افت کنه.
• افزایش هزینه‌های واردات:
  • ایران برای خیلی از کالاها (مثل تجهیزات صنعتی، دارو، یا قطعات) به واردات از اروپا، چین، و کشورهای آسیایی وابسته است. تعرفه‌های جهانی و جنگ تجاری می‌تونن زنجیره‌ی تأمین رو گرون‌تر کنن. مثلاً اگه چین یا اروپا به خاطر تلافی‌جویی قیمت‌هاشون رو بالا ببرن، ایران هم مجبوره هزینه‌ی بیشتری برای واردات بده، که این روی قیمت‌ها توی بازار داخلی اثر می‌ذاره.
  • یه نفر توی یه گروه آنلاین نوشته بود: «حالا که همه‌چیز داره گرون می‌شه، خدا به داد ما برسه که بخوایم یه دستگاه ساده وارد کنیم.» این حس نگرانی توی خیلی از بحث‌ها دیده می‌شه.
• تأثیر بر شرکای تجاری ایران:
  • چین: چین بزرگ‌ترین شریک تجاری ایرانه و با تعرفه‌های سنگین آمریکا (تا ۱۰۴ درصد) روبه‌روه. اگه چین به خاطر این فشارها محتاط‌تر بشه و همکاری‌های راهبردیش با ایران (مثل قراردادهای نفتی یا سرمایه‌گذاری) رو کم کنه، ایران می‌تونه ضربه ببینه. از طرف دیگه، اگه چین بخواد وابستگیش به بازار آمریکا رو کم کنه، ممکنه به ایران به‌عنوان یه منبع جایگزین نگاه کنه.
  • اروپا: ایران با اروپا هم تجارت محدودی داره (عمدتاً از طریق واسطه‌ها). تعرفه‌های ۲۰ درصدی روی اروپا ممکنه باعث بشه اروپایی‌ها کمتر سراغ بازارهای پرریسک مثل ایران بیان، چون هزینه‌هاشون جای دیگه بالا رفته.
• ارزش پول و بازار ارز:
  • اگه جنگ تجاری باعث تقویت دلار بشه (چون سرمایه‌گذارها به دارایی‌های امن مثل دلار رو میارن)، ارزش پول ایران ممکنه بازم پایین‌تر بیاد. این یعنی گرونی بیشتر برای کالاهای وارداتی و فشار روی مردم عادی.
  • ولی اگه دلار به خاطر رکود جهانی ضعیف بشه، ایران می‌تونه از تجارت با ارزهای دیگه (مثل یوان یا روپیه) سود ببره. مثلاً یکی توی یه بحث گفته بود: «اگه دلار بیاد پایین، شاید بتونیم با چین راحت‌تر معامله کنیم.»

۳. تهدیدهای سیاسی و تحریم‌های احتمالی

• فشار حداکثری ۲.۰: تجربه‌ی دوره‌ی قبلی ترامپ نشون می‌ده که اون به سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران اعتقاد داره. تعرفه‌ها ممکنه فقط یه شروع باشن و تحریم‌های جدید (مثلاً روی نفت یا بانک‌ها) در راه باشه. این می‌تونه دسترسی ایران به بازارهای جهانی رو سخت‌تر کنه.
• مذاکرات هسته‌ای: بعضی‌ها فکر می‌کنن تعرفه‌ها یه جور ابزار فشارن برای کشوندن ایران پای میز مذاکره، چه برای برنامه‌ی هسته‌ای و چه برای مسائل منطقه‌ای. ولی این ریسک هم هست که تنش‌ها بیشتر بشه و درگیری‌های دیگه‌ای پیش بیاد.

۴. فرصت‌های احتمالی برای ایران

هرچند تأثیرات منفی زیاده، چندتا فرصت هم ممکنه پیش بیاد:

• افزایش تجارت منطقه‌ای: اگه کشورهای دیگه (مثل ترکیه، عراق، یا هند) به خاطر تعرفه‌ها از آمریکا فاصله بگیرن، ایران می‌تونه بازارش رو توی منطقه گسترش بده. مثلاً صادرات پتروشیمی یا مواد غذایی به عراق و افغانستان می‌تونه بیشتر بشه.
• تهاتر و دور زدن دلار: ایران به خاطر تحریم‌ها تجربه‌ی خوبی توی تهاتر (مبادله‌ی کالا به کالا) داره. اگه جنگ تجاری دلار رو ضعیف کنه، ایران می‌تونه از این فرصت برای تقویت تجارت بدون دلار استفاده کنه.
• جذب سرمایه‌ی چینی: اگه چین بخواد از فشار آمریکا فرار کنه، ممکنه سرمایه‌گذاری بیشتری توی ایران بکنه، مثلاً توی پروژه‌های زیرساختی یا انرژی.

۵. حس و حال مردم و نگرانی‌ها

از نظر مردم عادی توی ایران، این تعرفه‌ها بیشتر به‌عنوان یه عامل جدید برای گرونی و فشار اقتصادی دیده می‌شه. مثلاً توی بحث‌های عمومی، خیلی‌ها می‌گن: «ما که دیگه به بدتر از این عادت کردیم، ولی خدا کنه گرونی جدید نیاد.» این نشون می‌ده جامعه انتظار داره هر تغییر جهانی‌ای به ضررشون تموم بشه، چون اقتصاد ایران به شدت شکننده است.

از نظر فعالای اقتصادی، نگرانی اصلی اینه که هزینه‌های تجارت بالا بره و دسترسی به فناوری و مواد اولیه سخت‌تر بشه. مثلاً یکی از تاجرها گفته بود: «اگه چین و اروپا هم گیر کنن، ما باید از کجا جنس بیاریم؟»

جمع‌بندی

تأثیر تعرفه‌ها بر روی ایران مستقیماً کمه، چون تجارت دوطرفه‌ای وجود نداره. اما غیرمستقیم، این تعرفه‌ها می‌تونن از طریق بازار نفت، هزینه‌های واردات، و روابط با شرکای تجاری مثل چین و اروپا روی ایران اثر بذارن. بزرگ‌ترین ریسک، تشدید تحریم‌ها و رکود جهانیه که می‌تونه درآمدهای نفتی و قدرت خرید مردم رو کم کنه. از طرف دیگه، اگه ایران بتونه از فرصت‌های منطقه‌ای یا ضعف دلار استفاده کنه، شاید بتونه یه کم فشار رو کم کنه.

سیاست‌های تعرفه‌ای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، موضوعی پیچیده با دلایل و پیامدهای چند وجهی بود. درک کامل آن نیازمند بررسی دیدگاه‌های مختلف اقتصادی و سیاسی است. در اینجا به نظرات و دلایل احتمالی او و تأثیرات این سیاست‌ها می‌پردازیم:

• حمایت از صنایع داخلی آمریکا: یکی از شعارهای اصلی ترامپ، بازگرداندن مشاغل به آمریکا و تقویت تولید داخلی بود. او معتقد بود که تعرفه‌ها با افزایش هزینه واردات، شرکت‌های آمریکایی را در موقعیت رقابتی بهتری قرار می‌دهند و باعث می‌شود تولید به داخل کشور بازگردد.
• کاهش کسری تجاری: ترامپ بارها از کسری تجاری آمریکا با بسیاری از کشورها، به ویژه چین، انتقاد می‌کرد. او امیدوار بود که با اعمال تعرفه بر واردات، این کسری را کاهش دهد و تراز تجاری را به نفع آمریکا تغییر دهد.
• اعمال فشار بر کشورهای تجاری برای تغییر سیاست‌ها: ترامپ از تعرفه‌ها به عنوان ابزاری برای چانه‌زنی و اعمال فشار بر کشورهای طرف تجاری استفاده می‌کرد تا آن‌ها را وادار به تغییر سیاست‌های تجاری، مالکیت معنوی، یا سایر مسائل مورد نظر آمریکا کند. به عنوان مثال، تعرفه‌ها بر چین با هدف تغییر رویه‌های تجاری ناعادلانه از نظر آمریکا اعمال شد.
• امنیت ملی: در برخی موارد، ترامپ تعرفه‌ها را با استناد به دلایل امنیت ملی اعمال کرد، به ویژه بر واردات فولاد و آلومینیوم. او استدلال می‌کرد که تولید داخلی این مواد برای امنیت ملی ضروری است.

اکثر تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که جنگ‌های تجاری و تعرفه‌های سنگین در نهایت به اقتصاد داخلی کشور وضع‌کننده نیز آسیب می‌رساند. برخی از ضررهای احتمالی برای آمریکا عبارتند از:

• افزایش قیمت برای مصرف‌کنندگان آمریکایی: تعرفه‌ها در نهایت به افزایش قیمت کالاهای وارداتی منجر می‌شوند که این هزینه را مصرف‌کنندگان آمریکایی پرداخت می‌کنند.
• افزایش هزینه برای تولیدکنندگان آمریکایی: بسیاری از شرکت‌های آمریکایی از مواد اولیه و قطعات وارداتی در تولید خود استفاده می‌کنند. تعرفه‌ها می‌توانند هزینه تولید آن‌ها را افزایش داده و رقابت‌پذیری آن‌ها را کاهش دهند.
• واکنش تلافی‌جویانه از سوی کشورهای دیگر: کشورهای هدف تعرفه‌های آمریکا اغلب با اعمال تعرفه‌های متقابل بر صادرات آمریکا پاسخ می‌دهند که این امر به صنایع صادراتی آمریکا آسیب می‌رساند.
• عدم اطمینان اقتصادی و کاهش سرمایه‌گذاری: جنگ‌های تجاری و عدم اطمینان ناشی از آن می‌تواند باعث کاهش سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی شود. شرکت‌ها ممکن است در مورد سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت به دلیل ابهامات تجاری تردید کنند.
• اختلال در زنجیره تامین جهانی: تعرفه‌ها می‌توانند زنجیره‌های تامین جهانی را مختل کرده و کارایی تولید را کاهش دهند.

بسیاری از داده‌های اقتصادی پس از اعمال تعرفه‌های ترامپ نشان داد که برخی صنایع آمریکایی آسیب دیدند و مصرف‌کنندگان هزینه بیشتری پرداخت کردند. واکنش تلافی‌جویانه برخی کشورها نیز به صادرات آمریکا ضربه زد.

سقوط بورس‌های جهان پس از اعلام رسمی خبر تعرفه‌های سنگین عمدتاً به دلیل عوامل زیر است:

• افزایش نگرانی‌ها درباره رشد اقتصادی جهانی: تعرفه‌ها به عنوان موانع تجاری عمل می‌کنند و می‌توانند جریان تجارت بین کشورها را کاهش دهند. کاهش تجارت جهانی به طور بالقوه می‌تواند منجر به کاهش رشد اقتصادی در سطح جهانی شود. بورس‌ها به طور کلی نسبت به چشم‌انداز رشد اقتصادی بسیار حساس هستند.
• افزایش عدم اطمینان: تعرفه‌ها و جنگ‌های تجاری، سطح عدم اطمینان در اقتصاد جهانی را افزایش می‌دهند. این عدم اطمینان می‌تواند باعث شود سرمایه‌گذاران محتاط‌تر شده و دارایی‌های پرریسک مانند سهام را بفروشند.
• انتظار کاهش سودآوری شرکت‌ها: شرکت‌های چندملیتی که در تجارت بین‌المللی فعال هستند، ممکن است از تعرفه‌ها آسیب ببینند. افزایش هزینه واردات و صادرات می‌تواند سودآوری آن‌ها را کاهش دهد و این موضوع بر قیمت سهام آن‌ها تأثیر منفی می‌گذارد.
• ترس از تشدید تنش‌های تجاری: اعلام تعرفه‌های اولیه می‌تواند نگرانی‌ها را در مورد تشدید بیشتر تنش‌های تجاری و گسترش آن به سایر کشورها و صنایع افزایش دهد. این ترس می‌تواند باعث واکنش منفی در بازارهای مالی شود.
• تاثیر بر زنجیره‌های تامین: تعرفه‌ها می‌توانند زنجیره‌های تامین پیچیده جهانی را مختل کنند و این موضوع بر تولید و سودآوری بسیاری از شرکت‌ها تأثیر منفی می‌گذارد.
• روانشناسی بازار: اعلام اخبار منفی مانند تعرفه‌ها می‌تواند باعث ایجاد حس ترس و فروش گسترده در بازار شود، حتی اگر تأثیرات اقتصادی آن هنوز به طور کامل مشخص نشده باشد.

به طور خلاصه، وضع تعرفه‌های سنگین توسط ترامپ دلایل مختلفی داشت که عمدتاً بر پایه حمایت از صنایع داخلی، کاهش کسری تجاری و اعمال فشار بر شرکای تجاری استوار بود. با این حال، بسیاری از اقتصاددانان معتقدند که این سیاست‌ها در نهایت به اقتصاد آمریکا و جهان ضرر رساند و سقوط بورس‌ها پس از اعلام تعرفه‌ها، بازتابی از این نگرانی‌ها و افزایش عدم اطمینان در بازارهای مالی بود.

1. دلیل وضع تعرفه‌های سنگین توسط ترامپ چیه؟

ترامپ در دوران ریاست‌جمهوریش دنبال سیاستی بود به اسم "اول آمریکا" (America First). هدفش این بود که:

تولید داخلی آمریکا رو تقویت کنه

وابستگی به کالاهای وارداتی، مخصوصاً از چین رو کاهش بده

کسری تراز تجاری با کشورهایی مثل چین رو کم کنه

فشار بیاره به کشورهای دیگه (مثل چین) که قوانین تجارت جهانی رو رعایت کنن یا امتیازاتی بدن

2. آیا این جنگ اقتصادی برای خود آمریکا ضرر نداشت؟

داشت، قطعاً:

کالاهای وارداتی گرون‌تر شدن، پس مصرف‌کننده‌های آمریکایی بیشتر هزینه کردن

کشاورزها و کارخانه‌دارهای آمریکایی که به چین صادر می‌کردن آسیب دیدن چون چین هم تلافی کرد و تعرفه گذاشت روی کالاهای آمریکایی

بی‌ثباتی اقتصادی ایجاد شد، که حتی اعتماد کسب‌و‌کارها رو پایین آورد

البته دولت ترامپ می‌گفت که این‌ها فداکاری‌های کوتاه‌مدت برای سودهای بلندمدت هستن، ولی خیلی از اقتصاددان‌ها مخالف بودن.

3. چرا بورس‌های جهان بعد از اعلام رسمی سقوط کردن؟

بازارهای بورس خیلی حساس به نااطمینانی هستن. وقتی تعرفه‌ها اعلام شدن:

سرمایه‌گذارا ترسیدن که هزینه تولید بالا بره و سود شرکت‌ها کم بشه

ترس از رکود جهانی بیشتر شد چون تجارت بین کشورها کاهش پیدا می‌کرد

شرکت‌های چندملیتی که تو زنجیره تأمین جهانی فعالن بیشترین آسیب رو می‌دیدن

به همین دلایل بازارهای بورس سریع واکنش منفی نشون دادن.

به نظر من، دلایل اصلی وضع تعرفه‌های سنگین توسط ترامپ چندگانه بود و عمدتاً بر پایه دیدگاه‌های اقتصادی خاص او استوار بود:

• حمایت از صنایع داخلی آمریکا: شعار اصلی ترامپ "اول آمریکا" بود و او معتقد بود که تعرفه‌ها با افزایش قیمت کالاهای وارداتی، مصرف‌کنندگان را به خرید محصولات آمریکایی تشویق کرده و در نتیجه به رشد صنایع داخلی، ایجاد شغل و افزایش تولید کمک می‌کند. او به دنبال بازگرداندن کارخانه‌ها و مشاغل به آمریکا بود.
• کاهش کسری تجاری: ترامپ کسری تجاری بزرگ آمریکا با برخی کشورها، به ویژه چین، را یک مشکل اساسی می‌دانست و معتقد بود که تعرفه‌ها با کاهش واردات، به کاهش این کسری کمک خواهد کرد.
• اعمال فشار بر کشورهای طرف تجاری: ترامپ از تعرفه‌ها به عنوان یک ابزار چانه‌زنی و فشار برای تغییر سیاست‌های تجاری کشورهای دیگر استفاده می‌کرد. او امیدوار بود که با اعمال تعرفه‌های سنگین، این کشورها را وادار به پذیرش شرایط تجاری مطلوب‌تر برای آمریکا کند.
• نگرانی‌های امنیتی: در برخی موارد، ترامپ تعرفه‌ها را بر اساس نگرانی‌های امنیتی ملی نیز توجیه می‌کرد، به عنوان مثال در مورد تعرفه‌های فولاد و آلومینیوم.
• دیدگاه‌های اقتصادی خاص: ترامپ دیدگاه‌های خاصی در مورد تجارت بین‌الملل داشت و به نظر می‌رسید که به تجارت آزاد چندجانبه با تردید نگاه می‌کرد و رویکرد دوجانبه و حمایت‌گرایانه‌تری را ترجیح می‌داد.

به نظر من، بله، این جنگ اقتصادی برای خود آمریکا نیز ضرر داشت. اگرچه ممکن است برخی صنایع داخلی در کوتاه‌مدت از تعرفه‌ها سود برده باشند، اما اثرات منفی متعددی برای اقتصاد آمریکا وجود داشت:

• افزایش قیمت برای مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها: تعرفه‌ها در نهایت منجر به افزایش قیمت کالاهای وارداتی شد که این افزایش قیمت توسط مصرف‌کنندگان پرداخت شد یا هزینه‌های تولید برای کسب‌وکارهای آمریکایی را بالا برد که از مواد اولیه یا قطعات وارداتی استفاده می‌کردند.
• تلافی از سوی کشورهای دیگر: کشورهای طرف تجاری آمریکا نیز در پاسخ به تعرفه‌های ترامپ، تعرفه‌های تلافی‌جویانه بر کالاهای صادراتی آمریکا وضع کردند که این امر به صادرات آمریکا و در نتیجه به برخی صنایع و کشاورزان آمریکایی ضربه زد.
• عدم اطمینان اقتصادی: جنگ تجاری و تعرفه‌های غیرقابل پیش‌بینی، عدم اطمینان را در اقتصاد جهانی و به ویژه در اقتصاد آمریکا افزایش داد که این امر می‌تواند منجر به کاهش سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی شود.
• اخلال در زنجیره‌های تامین جهانی: تعرفه‌ها باعث اخلال در زنجیره‌های تامین جهانی شد و یافتن منابع جایگزین و تنظیم مجدد این زنجیره‌ها برای کسب‌وکارها هزینه‌بر و زمان‌بر بود.

سقوط بورس‌های جهان پس از اعلام رسمی خبر تعرفه‌ها دلایل متعددی دارد:

• نگرانی از رکود اقتصادی جهانی: تعرفه‌ها به عنوان یک مانع برای تجارت آزاد تلقی می‌شوند و افزایش موانع تجاری می‌تواند منجر به کاهش حجم تجارت جهانی، کند شدن رشد اقتصادی و حتی رکود در سطح جهانی شود. بورس‌ها به طور معمول نسبت به چشم‌انداز اقتصادی حساس هستند و اخبار منفی در مورد رشد اقتصادی باعث نگرانی سرمایه‌گذاران و فروش سهام می‌شود.
• افزایش عدم اطمینان: تعرفه‌ها و جنگ‌های تجاری، سطح عدم اطمینان در بازارهای مالی را به شدت افزایش می‌دهند. سرمایه‌گذاران در شرایط عدم اطمینان تمایل کمتری به ریسک کردن دارند و ترجیح می‌دهند دارایی‌های امن‌تری را انتخاب کنند یا به طور موقت از بازار خارج شوند.
• تاثیر بر سودآوری شرکت‌ها: تعرفه‌ها می‌توانند به طور مستقیم بر سودآوری شرکت‌ها تاثیر بگذارند. افزایش هزینه‌های واردات برای شرکت‌های تولیدی، کاهش فروش به دلیل تعرفه‌های تلافی‌جویانه و کاهش تقاضا در اثر کند شدن رشد اقتصادی، همگی می‌توانند سودآوری شرکت‌ها را کاهش دهند و در نتیجه ارزش سهام آن‌ها را پایین بیاورند.
• ترس از تشدید تنش‌ها: اعلام تعرفه‌ها اغلب به عنوان یک اقدام تهاجمی در یک جنگ تجاری تلقی می‌شود و سرمایه‌گذاران نگران تشدید بیشتر این تنش‌ها و وضع تعرفه‌های جدید و گسترده‌تر هستند که می‌تواند آسیب بیشتری به اقتصاد جهانی وارد کند.
• واکنش روانی بازار: علاوه بر عوامل اقتصادی، واکنش‌های روانی نیز در سقوط بورس‌ها نقش دارند. اخبار منفی و ترس از آینده می‌توانند باعث فروش هیجانی سهام توسط سرمایه‌گذاران شوند و یک روند نزولی را تشدید کنند.

در مجموع، وضع تعرفه‌های سنگین توسط ترامپ یک اقدام بحث‌برانگیز بود که با اهداف خاصی دنبال شد، اما به نظر می‌رسد که اثرات منفی قابل توجهی نیز بر اقتصاد آمریکا و اقتصاد جهانی داشته است و نگرانی‌های مربوط به رشد اقتصادی و سودآوری شرکت‌ها دلیل اصلی واکنش منفی بورس‌های جهان به این اخبار بود.

۱. چرا ترامپ این تعرفه‌های سنگین رو گذاشت؟ (فاز قلدری)

 ترامپ یه تفکری داشت  که همه دارن سر آمریکا کلاه می‌ذارن. مخصوصا چشم بادومی‌های چین! می‌گفت آقا ما داریم همه‌چی رو از چین می‌خریم، اونا دارن جیب ما رو خالی می‌کنن، کارگرای ما هم بیکار نشستن دارن مگس می‌پرونن! باید یه زهر چشمی بگیریم که حساب کار دستشون بیاد!

فکت قضیه اینه که می‌خواست تراز تجاری آمریکا (یعنی فرقِ پولی که میدیم واسه واردات با پولی که از صادرات درمیاریم) رو با چین و بقیه کمتر کنه، صنایع داخلی آمریکا (مثل فولاد و آلومینیوم) رو مثلاً حمایت کنه که جون بگیرن، و یه اهرم فشار داشته باشه تو مذاکرات تجاری که بگه ببینید من چقدر خفنم! یا با من راه میاید یا تعرفه‌ها رو بیشتر می‌کنم حالتون گرفته شه. شعارش چی بود؟ اول آمریکا. می‌خواست بگه داداش اولویت با منه، بقیه برن کشکشونو بسابن! مثلِ لاتِ سرِ کوچه که می‌خواد باج بگیره!

۲. این جنگ اقتصادی برای خود آمریکا ضرر نداشت؟ (چاقو که دسته‌شو نمی‌بره؟ چرا می‌بره!)

چرا نداشت؟! مگه می‌شه تو دعوا فقط یکی کتک بخوره؟ وقتی تو تعرفه می‌ذاری رو جنس طرف، اونم که بیکار نمی‌شینه قربون قد و بالات بره! اونم مقابله به مثل می‌کنه، تعرفه می‌ذاره رو جنس تو!

کشاورزای آمریکایی: چین که بزرگترین خریدارِ سویا و یه سری محصولات کشاورزی آمریکا بود، گفت به کتفم! رفت از برزیل و آرژانتین خرید! کشاورزای آمریکایی موندن و محصول رو دستشون! دهنشون سرویس شد!

صنایع آمریکایی: خیلی از کارخونه‌های آمریکایی قطعاتشون رو از چین وارد می‌کردن. با تعرفه‌ها، قیمت اون قطعات رفت بالا! هزینه تولیدشون زیاد شد! بعضیا مجبور شدن قیمت نهایی رو ببرن بالا (که به ضررِ مصرف‌کننده‌ی آمریکایی شد)، بعضیا هم سودشون کم شد.

مصرف‌کننده‌ی آمریکایی: قیمت یه سری جنسای وارداتی (از لباس و کفش و الکترونیک بگیر تا خیلی چیزای دیگه) رفت بالا! یعنی خود مردم آمریکا هم مجبور شدن پول بیشتری بدن!

پس آره، هم زد، هم خورد! یه جنگ اقتصادی دو سر باخت بود که خیلی از صنایع و مردم خود آمریکا هم توش ضرر کردن. ولی خب ترامپ می‌گفت اشکال نداره! این درد زایمانه! تهش یه بچه‌ی سالم (اقتصاد قوی) به دنیا میاد! (که البته هنوز معلوم نیست اون بچه سالمه یا ناقص‌الخلقه!).

۳. چرا بورس‌های جهان سقوط کردن؟ (بازار ترسو)

بورس مثل آدم بزدل و وسواسیه! از دعوا و نا معلومی و بی‌ثباتی متنفره! تا بوی جنگ و دعوا به مشامش می‌رسه، سریع کله پا می‌کنه!

ترس از جنگ تجاریِ جهانی: سرمایه‌گذارها ترسیدن که این دعوای آمریکا و چین به کل دنیا کشیده بشه، تجارتِ جهانی بخوابه، شرکت‌های بزرگ سودشون کم بشه، اقتصاد جهانی بره تو کما!

کاهش سود شرکت‌های بزرگ: خیلی از شرکت‌های بزرگ دنیا (اپل، نایکی، خودروسازها و...) یه پاشون تو چینه، یه پاشون تو آمریکا و اروپا. این تعرفه‌ها یعنی کاهش فروش، افزایش هزینه، و در نتیجه کاهش سود! وقتی سود کم بشه، ارزش سهام هم میاد پایین دیگه!

نا معلومی آینده: هیچ‌کس نمی‌دونست ته این داستان چی می‌شه! ترامپ فردا چه شکری  می‌خوره؟ چین چی کار می‌کنه؟ این نا معلومی باعث می‌شه سرمایه‌گذارها بگن ما پولمون رو می‌کشیم بیرون تا ببینیم چی می‌شه! ریسک نمی‌کنیم. وقتی همه می‌خوان بفروشن، قیمت‌ها سقوط می‌کنه.

خلاصه‌ش: بورس از ترس و عدم قطعیت سقوط کرد! مثل بازاری که می‌شنوه فردا قراره زلزله بیاد، همه مغازه‌هاشونو می‌بندن در میرن!

 فقط ظاهرش پیچیده‌س، باطنش یه دعوای بچه‌گونه‌ی لات‌بازی سر پول و قدرته که دودش تو چشم همه‌ی دنیا رفت!

تعرفه‌های سنگین ترامپ بخشی از سیاست‌های اقتصادی او برای کاهش وابستگی به واردات و تقویت تولید داخلی آمریکا بود. او این اقدامات را به عنوان راهی برای کاهش کسری تجاری و ایجاد شغل در داخل کشور معرفی کرد.

اما این سیاست‌ها با واکنش‌های تلافی‌جویانه از سوی کشورهایی مانند چین و اتحادیه اروپا مواجه شد، که خود به تشدید جنگ تجاری جهانی انجامید.

این جنگ اقتصادی برای خود آمریکا نیز ضررهایی به همراه داشت. افزایش تعرفه‌ها باعث افزایش قیمت کالاهای وارداتی شد که در نهایت مصرف‌کنندگان آمریکایی را تحت فشار قرار داد. همچنین، این سیاست‌ها به کاهش رشد اقتصادی و افت بازارهای سهام آمریکا منجر شد.

سقوط بورس‌های جهانی پس از اعلام تعرفه‌ها نیز به دلیل نگرانی سرمایه‌گذاران از تأثیرات منفی این جنگ تجاری بر اقتصاد جهانی بود. این تعرفه‌ها باعث افزایش هزینه‌های تولید و کاهش سودآوری شرکت‌ها شد، که به افت ارزش سهام در بازارهای جهانی انجامید.

ترامپ  میخواد با سیاست چماق و هویج باجگیری کنه ولی بیشترین ضربه رو خودش خورده چه با چین. و چه با کانادا بهترین متحدش . و چه غیره... حتی آلمان و فرانسه... آمریکا همیشه بدهکارترین کشور دنیا بوده ولی شمارش معکوس مرگش رو زده.. الان روبروی سه ابرقدرت ایستاده. ایران. چین. روسیه.  پس فاتحه ی خودشو اقتصادشو خونده.

سوالات خوبی پرسیدی! سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ مخصوصاً در قبال چین، بخشی از استراتژی «اول آمریکا (America First)» بود که هدفش کاهش کسری تجاری آمریکا، بازگرداندن تولید به داخل و فشار به چین برای تغییر سیاست‌های اقتصادی‌اش بود. اما این اقدامات، مثل شمشیر دولبه، هم مزایا و هم ضررهایی برای خود آمریکا و اقتصاد جهانی داشت.

📌 دلایل وضع تعرفه‌های سنگین توسط ترامپ

1. کاهش کسری تجاری آمریکا
2. آمریکا سال‌هاست که کسری تجاری شدیدی با چین داره، یعنی وارداتش از چین خیلی بیشتر از صادراتشه. ترامپ می‌خواست با گران‌تر کردن کالاهای چینی، مردم و شرکت‌ها رو تشویق کنه که از تولیدات داخلی بخرن.
3. مقابله با «دزدی فناوری» توسط چین
4. آمریکا چین رو متهم می‌کرد که با فشار روی شرکت‌های خارجی، فناوری‌هاشون رو به سرقت می‌بره یا مجبورشون می‌کنه که اطلاعات حساسشون رو در اختیار شرکت‌های چینی بذارن. تعرفه‌ها یه راه برای فشار به چین بود تا این سیاست‌ها رو تغییر بده.
5. حمایت از تولید داخلی و ایجاد اشتغال
6. ترامپ معتقد بود که تعرفه‌های بالا باعث میشه صنایع آمریکایی (مثلاً فولاد و آلومینیوم) دوباره رشد کنن و کارخونه‌هایی که به خاطر رقابت چین تعطیل شدن، دوباره فعال بشن.
7. افزایش قدرت مذاکره در توافقات تجاری
8. ترامپ سیاست «بزن تا بشینن پای میز مذاکره» رو دنبال می‌کرد. اون می‌خواست چین رو مجبور کنه که پای میز مذاکره بیاد و امتیازات بیشتری به آمریکا بده.

📉 آیا این جنگ اقتصادی به خود آمریکا ضرر نمی‌زد؟

بله، اتفاقاً ضررهای زیادی هم داشت! چند مورد از مهم‌ترین ضربه‌هایی که اقتصاد آمریکا خورد:

1. افزایش قیمت کالاها برای مصرف‌کنندگان آمریکایی
2. وقتی روی کالاهای چینی تعرفه سنگین اعمال شد، قیمت محصولات وارداتی بالا رفت و در نتیجه، مردم آمریکا مجبور شدن گرون‌تر خرید کنن.
3. مشکل برای شرکت‌های آمریکایی
4. خیلی از شرکت‌های بزرگ مثل اپل، تسلا و بوئینگ وابسته به قطعات و مواد اولیه چینی بودن. افزایش تعرفه‌ها هزینه تولیدشون رو بالا برد و مجبور شدن قیمت محصولاتشون رو زیاد کنن یا سودشون کاهش پیدا کنه.
5. انتقام‌گیری چین و کاهش صادرات آمریکا
6. چین هم در واکنش، روی محصولات آمریکایی مثل سویا، خودرو و نفت خام تعرفه گذاشت. کشاورزان آمریکایی که صادرات زیادی به چین داشتن، ضربه سنگینی خوردن و دولت مجبور شد میلیاردها دلار بهشون کمک مالی بده.
7. افزایش نااطمینانی در بازارهای مالی
8. تعرفه‌های بالا و جنگ تجاری باعث شد که شرکت‌ها نگران آینده بشن و سرمایه‌گذاری‌هاشون رو کاهش بدن، که این موضوع رشد اقتصادی آمریکا رو کند کرد.

📉 چرا بورس‌های جهانی بعد از اعلام تعرفه‌ها سقوط کردن؟

وقتی ترامپ تعرفه‌های جدید رو اعلام کرد، بورس‌های جهان به چند دلیل سقوط کردن:

1. ترس از کاهش رشد اقتصادی جهانی
2. آمریکا و چین دو تا از بزرگ‌ترین اقتصادهای دنیا هستن. وقتی این دو کشور درگیر جنگ تجاری میشن، رشد اقتصاد جهانی کند میشه و این یعنی شرکت‌های بزرگ کمتر سود می‌کنن.
3. افزایش هزینه تولید شرکت‌های چندملیتی
4. خیلی از شرکت‌های بزرگ (مثل اپل، سامسونگ، تویوتا) زنجیره تأمین جهانی دارن. افزایش تعرفه یعنی هزینه تأمین قطعات بالاتر میره، سود شرکت‌ها کمتر میشه و ارزش سهامشون افت می‌کنه.
5. فرار سرمایه‌گذاران به دارایی‌های امن
6. وقتی تنش‌های اقتصادی زیاد میشه، سرمایه‌گذاران پولشون رو از بازار بورس خارج می‌کنن و می‌برن سمت دارایی‌های امن مثل طلا، دلار و اوراق قرضه دولتی. این باعث افت بازار سهام میشه.
7. احتمال کاهش تجارت بین‌المللی
8. تعرفه‌های بالا باعث کاهش تجارت بین کشورها میشه و شرکت‌هایی که به صادرات وابسته هستن، آسیب می‌بینن. این موضوع روی بورس‌های جهانی تأثیر منفی داره.

📊 نتیجه نهایی چی شد؟

جنگ تجاری ترامپ یه تأثیرات کوتاه‌مدت و بلندمدت داشت:
✅ مزایا:

• آمریکا امتیازاتی از چین گرفت (مثلاً چین قبول کرد که بیشتر از آمریکا سویا و گاز بخره).
• بعضی صنایع آمریکایی مثل فولاد کمی رونق گرفتن.

❌ ضررها:

• قیمت‌ها برای مصرف‌کنندگان آمریکایی بالا رفت.
• شرکت‌های بزرگ آمریکایی و کشاورزان آسیب دیدن.
• اقتصاد جهانی دچار رکود شد و بورس‌ها نوسان زیادی پیدا کردن.

با بالا بردن تعرفه ها ترامپ میخواد از تولیدات داخلی حمایت کنه ، البته بیشتر بخاطر منفعت سهام هایی که از کارخانجات داخل  آمریکا داره ، چون به هر حال حتی اگر قیمت تولیدات کم هم بشه ولی چون رقابتی با تولیدات خارجی نیست هم فروش بالا می‌ره و هم ایجاد شغل می‌کنه ، این خیلی خلاصه از داستان بود