آیه 1 سوره اخلاص (قل هو الله احد)
آیه 1 سوره اخلاص (قل هو الله احد)
چه نقشی در بیان توحید و نفی شرک در اسلام ایفا میکند و چگونه خداوند را به صورت یگانه معرفی میکند؟
٢ پاسخ
سوره اخلاص یا سوره توحید صد و دوازدهمین سوره و از سورههای مکی قرآن که در جزء سیام قرار دارد. این سوره را به این دلیل توحید یا اخلاص نامیدهاند که درباره یگانگی خدا سخن میگوید و انسان را از شرک، خلاصی میدهد.در انجیل کنونی که متاسفانه، به نظر ما و استناد به برخی نشانه های روشن، توسط دین فروشان تحریف شده ، شرک وارد مبانی اعتقادی مسیحیت قرار گرفته. این امر با خدا و یا فرزند خدا بودن عیسی مسیح س صورت پذیرفته است . شاید بهمین دلیل و نیز اینکه قرآن کریم مقدر بوده آخرین کتاب آسمانی باشد آیاتی نظیر آیات مندرج در سوره توحید قرارگرفته است.
بر طبق نظریه ی تبنّی (فرزند خواندگی مسیح برای خدا):
اما این نظریه، یعنی نظریه فرزند خواندگی مسیح برای خدا از کجا نشأت گرفت؟
این نظریه به پولس ساموستایی، پاتریارک انطاکیه در سال 260 میلادی منسوب است. وی لاهوت در مسیح(ع) را انکار می کرد. در این نظریه مسیح(ع) انسانی عادی است که از امتزاج روح القدس و مریم (س) به دست آمد و در روز تعمید (30 سالگی) از ناحیه خداوند قدرت الهی یافت و فرزند او خوانده شد. بنابراین، اطلاق لفظ خدا یا فرزند خدا بر مسیح(ع) اطلاقی غیر حقیقی است. و هیچ شائبه تعدد در خداوند نیست.
معنی سوره توحیدبه نام خداوند بخشنده مهربان
1- بگو خداوند یکتاست
2- خدا بی نیاز است
3- نه زاییده و نه زاییده شده ( فرزند ندارد و فرزند کسی نیست)
4- هیچ کس همتای او نیست.توحید، اعتقاد به یگانگی خداوند و نفی هرگونه شریک برای او را گویند. اصطلاحی مهم در فرهنگ و معارف اسلامی که از حیث عقیده، باور به یکتایی خداوند، و از حیث عمل، منحصر کردن عبادت به خدای یکتاست. از آنجا که توحید محوریترین آموزۀ اسلام و دیگر ادیان توحیدی است. اما آیا سخنان حضرت ابراهيم(عليه السلام) در مقابل مشرکان مصداق شرک است؟پاسخ صراحتا خیر است چراکه وجود ایشان به عنوان پدر ادیان ابراهیمی که مکررا نامشان در قرآن کریم آمده از این تهمتها مبرا است.آن چه ابراهیم(ع) در آیات 76 تا 78 سوره انعام، درباره ربّ بودن ستاره و ماه و خورشید می فرماید، در مقام بحث و گفتگو و مجادله با مشركان بوده است. به اين ترتيب، نخست ابراهيم(ع) ظاهراً با آنها هم صدا مى شود تا سستى اعتقاد و منطقشان را به هنگام افول اين كواكب آسمانى به آنها نشان دهد.
تفسیر سوره توحید:
1- بگو او الله یگانه است (احد): یعنی ذاتی که قابل تعدد و کثرت نباشد نه در خارج و نه در ذهن به همین دلیل هم به جز در مورد خداوند تعالی هرگز، در کلام ایجابی بکار نمیرود و از همین توحید روش کامل احیاء انسانها و راه تحرک و عمل و رهایی ایشان نشأت میگیرد که بوسیله آن انسان می تواند همانطور که خداوند از او خواسته خلیفه او در زمین باشد و احکام وشرایع و ارزشها و موازین الهی را متحمل شده و در دین اخلاص بیابد.
2- الله بی نیاز مطلق و مرجع و منتهای همه موجودات است (صمد): یعنی قصد کردن با اعتماد، و خدای تعالی سید و بزرگیست که از هر سو به جانبش قصد می کنند تا حوایجشان را برآورد و تمام موجودات عالم متوجه او هستند ونیاز به او دارند. و اصولا هر چیزی که نام (شییء) بر آن صادق باشد در ذات و صفات و آثارش محتاج به خداست و هر چیزی در نهایت به سوی او منتهی میشود.
و الف و لامی که بر سر کلمه (صمد) آمده است، افاده حصر می کند، یعنی فقط خدای تعالی صمد مطلق است ، به خلاف (احد) که احتیاجی به الف و لام نداشت تاحصر را برساند، چون اصولا در باره احدی غیر خدا اطلاق نمی شود و تکرار نام (الله )در هر دو جمله به جهت این است که هر یک جمله ای مستقل هستند که در تعریف خدای تعالی کفایت میکنند و در عین حال هم به وسیله صفات ذاتی، خداوند را معرفی کرده اند و هم به وسیله صفات فعلی (احد صفت ذاتی و صمد صفت فعلی است )بعضی مفسرین گفتهاند کلمه صمد، هر چیز تو پری است که درونش خالی نباشد و در نتیجه نه بخورد، نه بنوشد، نه بخوابد و به بزاید و نه زاییده شده باشد که اگر این تفسیر درست باشد آیه بعدی تفسیر کلمه (صمد) خواهد بود.
ترجمه سوره توحید
3- نه زاده و نه زاییده شده است
پس وقتى خداوند يكتا باشد ديگر فرزندى ندارد چون اگر فرزندى داشته باشد، پس او هم مثل خداوند است و در اين صورت خداوند با فرزندش مىشوند دو خدا.
در صورتى كه گفتيم خداوند يكتااست و شريكى ندارد.
لمْ يُولَدْ، زاييده نشده.
اولاً كسى كه میخواهد به دنيا بيايد نيازمند به كسى است كه او را به دنيا بياورد و آن كس هم مادرش میشود.
در صورتى كه ما گفتيم خداوند بینياز است.
پس مادر ندارد كه به آن نيازمند باشد.
ثانياً كسى كه مادر دارد مادرش از جنس خودش است.
وخداوند اگر مادر داشته باشد پس مادرش هم از جنس خود خدا است.
و خدا با مادرش دو تا خدا میشود.
در صورتى كه ما گفتيم خداوند يكتا است و شريكى ندارد.
در اين باره، در قرآن شريف، آياتى وجود دارد كه در زير پياده مىكنيم:(قالُوا اتَّخَذَ اللهُ وَلَداً سُبْحانَ الله).
«گروهى گفتند كه خدا داراى فرزند است كه پاك و منزه از آن است كه فرزند داشته باشد».
(وَخَرَقُوا لَهُ بَنِينَ وَبَنات بِغَيْرِ عِلْم سُبْحانَهُ وَتَعالى عَمّا يَصِفُونَ).
«گروهى پنداشتند كه خداوند دختران و پسرانى دارد، در صورتى كه خدا از همه اين نسبتها كه بر او وصف میكنند برتر و منزه است».
(ما كانَ للهِ أنْ يَتَّخِذَ مِنْ وَلَد سُبْحانَهُ اِذا قَضى أمْراً فَاِنَّما يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ* وَقالُوا اتَّخَذ الرَّحْنُ وَلَداً* لَقَدْ جِئْتُمْ شَيْئاً اِدّاً* تَكادُ السَّمواتُ يَتَفَطَّرْنَ مِنهُ وَتَنْشَقّ الارَضُ وَتَخِرُّ الْجِبالُ هَدّاً* اَن دَعَو لِلرَّحْمنِ وَلَداً).
«خدا هرگزفرزندى اتخاذ نكرده.
وى منزه از آن است كه فرزندى داشته باشد، چون بگويد چيزى موجود باش بىدرنگ آن چيز موجود میشود.
و كافران گفتند كه خداى رحمان فرزند برگرفته.
اى كافران! همانا قولى بسيار زشت و منكر گفتيد.
نزديك است ازاين گفته زشت شما آسمان ها ازهم فرو ريزد و زمين شكافته و كوه ها متلاشى گردد.
چرا كه براى خداى مهربان فرزندى دعوى كرديد.
(با اندکی تصرف از سایت آیین رحمت)
در این آیه از فعل امری قل یعنی بگو استفاده شده است
بگو اوست خدای یکتا
و بدینوسیله خداوند یکتا از الهه های گوناگون تفکیک میشود