معارف قرآنی و پیامبر
قل أفرایتم ان اهلکنی الله و من معی او رحمنا فمن یجیر الکافرین من عذاب الیم؟
بخشی از آیه است که در سوره ملک آمده است ، خود سوال را میتوان اینچنین ترجمه کرد ، بگو آیا پس دیدید که اگر الله من و هر کسی که با من است را هلاک کند یا رحمت نماید ، پس کافران را چه کسی از عذاب تایم نجات خواهد داد ؟
یعنی اگر پیامبری نبود و امامی و هادی هم نبود چه کسی کافران را از عذاب الیم نجات خواهد داد ؟ جواب آن هم در ادامه آیه آمده است ، منتهی فهم سوال خیلی به درک جواب آن کمک خواهد کرد
١ پاسخ
پیامبر در این آیه در حقیقت یک اصل مهم را میگوید:
هدایت و نجات، به "شخص پیامبر" وابسته نیست؛
بلکه حقیقت، بیرون از فرد است؛ اگر هم ما هلاک شویم یا خدا بر ما رحم کند،
کافران باز هم از عذاب نجات نمییابند، چون مشکل اصلی در خود آنهاست.
و بله، همانطور که شما فرمودید:
فهمِ دقیقِ سؤال، راه رسیدن به جواب است.
چرا؟ چون این آیه:
هم تکیهکردن افراطی به وجود پیامبر یا اولیا را رد میکند،
و هم ناامیدی یا لجاجت کافران را به چالش میکشد.
انگار پیامبر میفرماید:
نجات شما به ما بسته نیست، به ایمان و پذیرش شما بسته است.
ادامه آیه، پاسخ است:
قُلْ هُوَ الرَّحْمَٰنُ آمَنَّا بِهِ وَعَلَيْهِ تَوَكَّلْنَا ۚ فَسَتَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ
(آیه 29)
یعنی:
بگو: اوست خدای رحمان، ما به او ایمان آوردهایم و بر او توکل کردهایم؛
پس به زودی خواهید دانست که چه کسی در گمراهی آشکار است.
جمعبندی:
سؤالِ آیه، ذهن مخاطب را از وابستگی به وجود پیامبر جدا میکند.
میگوید: اگر دنبال حقیقت نیستی، حتی اگر پیامبر هم نباشد یا باشد، فرقی نمیکند.
و در جواب میگوید: راه نجات، ایمان به رحمان و توکل بر اوست.
البته اسم الرحمن اینجا در آیه خیلی مهم است که چرا همان الله را نیاورد ؟ ان اهلکنی الله . . . . در اول آیه بعدش قل هو الرحمن ؟ . . . . .