آیا "فایده گرایی " با "لذت گرایی" متفاوته ؟
آیا "فایده گرایی " با "لذت گرایی" متفاوته ؟
٣ پاسخ
درود
بستگی به شیوهی اندیشه دارد که انسان سود و فایده را در چهچیزهایی ببینند.
یک آدم سیگاری با اینکه از زیان سیگار آگاه است از دودکردنش لذت میبرد یا برای یک بیمار قندخون بالا، شیرینی مانند زهر است لیک با همه وجود آن را میبلعد!
پس هر خوشی و لذتی همراه با سود نیست درینجا سودگرایی و لذتگرایی با یکدیگر پیوندی ندارند.
کمابیش همهی سودها، لذت و خوشی را بههمراه خواهند داشت حتا اگر روند رسیدن به سود، روندی پررنج و دشوار باشد بازهم اندیشیدن به برآیندِ آن رنجبریها، مایهی خوشی و لذت خواهد شد، دانشآموز درسخوانی را در پندار بیاوریم که با سختی کشیدن بسیار خود را برای آزمونهای پایانی یا آزمون سراسری آماده میکند و بسیاری ازخوشیها را بر خود ناروا کرده، اندیشیدن به کامیابیهای آینده و رسیدن به قلههای پیروزی ، نهتنها او را امیدوار نگه خواهد داشت که گونهای لذت را نیز برایش فراهم میآورد.
در ترازی بسیار بالاتر، انسان پارسایی را بپنداریم که با وجود توانایی بر انجام گناه و همگامی و همراهی با دوستان سبکسر و خوشی و لذت دروغینِ بهدستآمده از این همراهی، این کردار و همگامی بااینگونه کسان را بر خود ناروا میکند و شاید مایهی ریشخند شدنش را نیز فراهم کند ولی پا روی آن خوشیهای گناهآلود میگذارد و خواسته دلدار خودش را بر همهچیز برتری میدهد به امید رسیدن به او که بزرگترین خوشی و لذت جاودان همان است.
پس درواقع سودگرایی راستین با لذتگرایی حقیقی همراه یکدیگرند و باهم ناسازگاری ندارند.
فایده گرایی از دو جهت با لذت گرایی متفاوت است. اول، فایده گرایی بر دستیابی به شادی برای بیشترین تعداد افراد متمرکز است. لذت گرایی به دنبال لذت بردن برای فرد است. دوم، فایده گرایی واقعاً یک فلسفه اخلاقی است.
دلیل اینکه لذت گرایی به عنوان یک پدیدهی زشت تلقی میشود این است که اولین لذت گرایان در یونان باستان تصمیم گرفتند که اگر شادی چیز خوبی است، باید دائماً در آن افراط کنید، و لازم نیست به هیچ کس دیگری اهمیت دهید. بعدها، اپیکور آن را به ایدهای نه چندان خوشایند اصلاح کرد و حتی سودگرایان بعدی از آن به عنوان بخشی از یک نظام اخلاقی جهانی استفاده کردند.
سلام، بله، "فایدهگرایی" و "لذتگرایی" دو مفهوم متفاوت در فلسفه هستند. فایدهگرایی به دنبال بیشترین سود برای بیشترین تعداد افراد است، لذتگرایی بیشتر بر لذت و خوشی فردی تمرکز دارد.
فایدهگرایی (Utilitarianism):
- این نظریه توسط جرمی بنتام و جان استوارت میل توسعه یافته است.
- فایدهگرایی بر این اصل استوار است که بهترین عمل، عملی است که بیشترین سود و کمترین ضرر را برای بیشترین تعداد افراد به همراه داشته باشد.
- هدف اصلی فایدهگرایی افزایش خوشبختی و کاهش درد و رنج در جامعه است.
لذتگرایی (Hedonism):
- لذتگرایی بر این باور است که لذت و خوشی بالاترین ارزشها هستند و هدف اصلی زندگی باید دستیابی به لذت و اجتناب از درد باشد.
- این نظریه به دوران باستان و فیلسوفانی مانند اپیکور برمیگرد.
- لذتگرایی میتواند به دو نوع تقسیم شود: لذتگرایی جسمی (لذتهای حسی) و لذتگرایی ذهنی (لذتهای فکری و روحی).