روش های بر طرف کردن کسری بودجه دولت ایران

همه ی دولت ها عمومن سه روش برای کسری بودجه (Budget Deficit) دارند:

• افزایش درآمد (فروش نفت + افزایش مالیات ها + قراردادهای تجاری +...)
• قرض گرفتن (از بانک مرکزی که همان افزایش تورم برای همه و کاهش ارزش پول ملی هست +...) 

• کاهش هزینه ها (کم کردن حقوق ها به نسبت تورم + کاهش بودجه ی برخی بخش ها +...)

که بخاطر شرایط سیاسی ایران، معمولن افزایش درآمد فقط از طریق افزایش مالیات ها شدنی هست بخاطر اینکه افزایش فروش نفت و قراردادهای تجاری رابطه ی مستقیم با FATF و تحریم ها و ارتباطات بین المللی داره. مالیات هم انواع داره، یه مدلش روی حقوق هست، یه مدلش ارزش افزوده هست، یه مدلش تعرفه وارادات کالا و خودرو ها هست و غیره.

قرض گرفتن هم روش مرسوم هست. دلیلش اینه دولت ها به پشتوانه ی حکومتی "مقتدر در آرام کردن مردم"  نگرانی ای بابت  عصبانیت مردم (بخاطر بی ارزش شدن حقوق و کاهش قدرت خریدشون) ندارند.

کاهش هزینه ها معمولن در دولت ها انجام میشه برای مثال در بحث محیط زیست مشاهده میکنین، در بحث تخصیص ارز به داروها مشاهده میکنین، آزاد کردن نرخ روغن و شکر و سبد خانوار  هم یکی از کاهش هزینه ها هست. ولی مثلن بودجه ی برخی نهادها افزایش دارن، چون اون نهاد ها برای ایران خیلی زیاد مفید و حیاتی هستند.

در حال حاضر در ایران بودجه ی کل کشور شامل  3 بودجه هست:

• 1) بودجه ی عمومی (شامل تمام بودجه هایی که باهاش آشنا هستیم مثل وزارت خانه ها،اکثر نهادها، حقوق ها، سبد خانوار، دارو و...)
• 2) بودجه ی شرکتهای دولتی و بانک ها
• 3) بودجه سازمان هایی که شامل دو مورد بالا نیستند

شاید تصور کنین بودجه عمومی، اصلیه هست. ولی خیر، 60% بودجه ی کل کشور صرف شرکت های دولتی و بانک ها میشه (مورد دوم).

ایراد بودجه ی کشور در اینه، ضعف هایی که شرکت های دولتی و بانکها ایجاد میکنن، صدمه اش به کل بودجه ی کشور میخوره و نظارت درست و واضحی نیست و مردم نمیتونن بفهمن چه خبره.