باسلام.استعاره مصرحه چیست؟
با عرض سلام و درود خدمت بزرگواران گرامی.
لطفا استعاره مصرحه را توضیح دهید.
٣ پاسخ
استعاره مصرحه نوعی آرایه ادبی است که در آن، شاعر یا نویسنده به طور مستقیم و آشکار، یک چیز را به چیز دیگر تشبیه میکند. در این نوع استعاره، مشبه (چیزی که تشبیه میشود) و مشبهبه (چیزی که به آن تشبیه میشود) هر دو ذکر میشوند.
- اجزای استعاره مصرحه:- مشبه: چیزی که تشبیه میشود.
- مشبهبه: چیزی که به آن تشبیه میشود.
- وجه شبه: ویژگی مشترک بین مشبه و مشبهبه.
- ادات تشبیه: کلماتی مانند "مثل، مانند، به سان، شبیه" که برای نشان دادن تشبیه به کار میروند.
در این بیت، شاعر دهان معشوق را به گلبرگ شبنم تشبیه میکند.
- مشبه: دهان
- مشبهبه: گلبرگ شبنم
- وجه شبه: لطافت و زیبایی
- ادات تشبیه: به
1- استعاره تفضیلی: در این نوع استعاره، مشبه به طور مستقیم به مشبهبه تشبیه میشود و وجه شبه ذکر میشود.
مثال:قامت یار به سرو بلند مانند
2 - استعاره تشبیهی: در این نوع استعاره، مشبه به طور مستقیم به مشبهبه تشبیه میشود، اما وجه شبه ذکر نمیشود.
- ایجاد زیبایی و تنوع در متن
- تأثیرگذاری بیشتر بر مخاطب
- ایجاد تصویر واضح در ذهن مخاطب
درود تا آنجا که من میدانم در استعاره اشکار بجز مشبه به تمام ارکان تشبیه حذف شده
چند مثال:
در کار گلاب و گل حکم ازلی این بود * کین شاهد بازاری وان پردهنشین باشد (پرده استعاره مصرحه از گلبرگ که گل درونش مینشیند)
عموما میتوان گفت در ادبیات کهن ما:
یوسف: میتواند استعاره مصرحه از معشوق زیبارو باشد
دُرد شراب: معمولا استعاره مصرحه از ناراحتیهای عشق
چشمهای شب: "چشم" استعاره مصرحه از ستارهها (با این همه چشم، زنگیِ شب * چشم سیه تو راست هندو)
آینه: استعاره مصرحه از روی معشوق (ای آینه ایمنی که ناگاه * در تو رسد آه دردمندی؟)
گل استعاره مصرحه از معشوق (سحر بلبل حکایت با صبا کرد که عشق روی گل با ما چهها کرد)
گاهی باید دقت بیشتر کرد و استعارهها را در بیت معنی کرد:
متاعی که من رایگان دادم از کف * تو گر می توانی مده رایگانی (متاج: استعاره مصرحه از دوران جوانی)
چه جای شکر و شکایت ز نقش بیش و کم است (نقش نیک و بد: استعاره مصرحه از تقدیر خوب و بد)
باسلام. ممنونم