اطلاعات مذهبی و عمومی
١ پاسخ
1. آیا حضرت آدم (ع) متوجه قتل هابیل نشد؟
در قرآن داستان قتل هابیل و قابیل در سوره مائده (آیات 27 تا 31) آمده، ولی هیچ اشارهای به گفتوگوی حضرت آدم با قابیل نشده است. یعنی قرآن صریحاً نمیگوید که آدم از او پرسید "برادرت کجاست؟" یا نه.
اما در برخی تفاسیر و روایات آمده که قابیل مدتی جسد هابیل را پنهان کرد و آدم از علت غیبت هابیل بیخبر ماند تا اینکه کلاغی به قابیل یاد داد جسد را دفن کند و بعد خبر به حضرت آدم رسید.
بنابراین، در روایتهای اسلامی، بیخبری اولیه حضرت آدم محتمل است، ولی وقتی فهمید، بسیار اندوهگین شد و سالها گریه کرد.
2. چرا خدا قابیل را قصاص نکرد؟
اینجا چند نکته مهم تاریخی و فقهی وجود دارد:
- شریعت کامل قصاص هنوز نازل نشده بود
بر اساس بیشتر منابع اسلامی، در زمان حضرت آدم، احکام و قوانین کامل شریعت مثل آنچه در زمان پیامبران بعدی (مثل حضرت نوح و حضرت محمد) آمد، وجود نداشت. حکم قصاص بهصورت قانون مشخص و مدون بعدها تشریع شد. قابیل اولین قاتل تاریخ بود
پیش از او کسی قتل نکرده بود تا حکم و تجربه قبلی وجود داشته باشد. این اتفاق، هم بهعنوان آغاز شرّ در زمین و هم بهعنوان آموزش الهی به نسل بشر نقل شده است. در سوره مائده، بعد از ماجرای قابیل و هابیل، خدا قانون کلی حرمت خون بیگناه را اعلام میکند که بعدها در شریعتهای بعدی رسمیت یافت:"هر کس انسانی را بدون آنکه مرتکب قتل یا فساد در زمین شده باشد بکشد، مثل این است که همه انسانها را کشته است..." (مائده/32)
- عقوبت قابیل فقط دنیوی نبود
در روایات آمده که قابیل پس از قتل، نفرین شد، از رحمت الهی دور گشت، و تا پایان عمر دچار ترس و سرگردانی بود. برخی روایات میگویند زمین هر جا پای او را میگرفت، گیاه نمیرویید و هیچکس با او انس نمیگرفت.
یعنی کیفر او به شکل "عذاب روانی، طرد اجتماعی و لعنت الهی" بود، نه قصاص بدنی فوری.
3. آیا حضرت آدم شریعت داشت؟
بله، بر اساس قرآن، حضرت آدم وحی و هدایت داشت، ولی شریعتش ساده و ابتدایی بود و بیشتر شامل اصول توحید، پرهیز از گناه و رعایت حقوق اولیه بود. احکام تفصیلی مثل قصاص، حدود و دیات، بهصورت کامل، در دوره پیامبران بعدی نازل شد.