اختلالات عادتی در کودکان

اختلالات عادتی (Habit Disorders) به رفتارهای تکرارشونده، غیرارادی و معمولاً آسیب‌زا گفته می‌شود که فرد نمی‌تواند به‌راحتی آن‌ها را متوقف کند، حتی با آگاهی از زیان آن‌ها.

---

انواع شایع اختلالات عادتی:

1. ناخن‌جویدن (Onychophagia)

2. کندن مو (Trichotillomania)

3. کندن پوست (Dermatillomania)

4. مکیدن انگشت (در کودکان)

5. دندان قروچه (Bruxism)

6. تیک‌های حرکتی یا صوتی (مانند پلک زدن مکرر، سرفه‌ی عصبی – مرز نزدیک با اختلال توره)

---

دلایل احتمالی:

اضطراب و استرس

اختلال وسواس فکری-عملی (OCD)

کمبود تحریک محیطی یا خستگی

الگوبرداری از اطرافیان در کودکی

عوامل ژنتیکی یا عصبی

---

راهکارهای درمانی:

1. درمان رفتاری (CBT)

HRT (آموزش جایگزینی عادت): آموزش توقف رفتار ناهنجار و جایگزینی با رفتاری سالم (مثلاً توپ ضد استرس به‌جای ناخن‌جویدن)

آگاهی‌سازی (Awareness Training): یادگیری شناسایی لحظاتی که رفتار رخ می‌دهد.

2. درمان دارویی

گاهی برای تیک‌های شدید یا رفتارهای ناشی از OCD، داروهای ضد اضطراب یا ضد وسواس تجویز می‌شود.

3. آموزش تکنیک‌های آرام‌سازی

مدیتیشن، تنفس عمیق، یوگا و سرگرمی‌های خلاقانه

4. تقویت انگیزه و پیگیری خانوادگی

در کودکان، حمایت و همکاری والدین بسیار مؤثر است؛ نباید با تنبیه همراه باشد، بلکه با تشویق برای پیشرفت‌های کوچک.