مدل پیدایش و توسعه ی تاکمن در کار گروهی
مدل پیدایش و توسعه ی تاکمن در کار گروهی و تیم ورک رو میشه توضیح بدید
١ پاسخ
مدل تاکمن و مراحل پنجگانه رشد یک تیم چگونه است؟
تاکنون بیشتر به تیم بهعنوان یکنهاد نگاه میکردیم، نه به افراد درون تیم. در اینجا خواهیم گفت مدل تاکمن چیست؟
مثل توصیف یک ماشین با مدل و رنگ آن، بدون در نظر گرفتن آنچه در زیر کاپوت آن قرار دارد.
خصوصیات بیرونی همان چیزی است که ما میبینیم و با آن تعامل داریم، اما ویژگیهای درونی باعث کارایی آن میشود.
در تیمها، ویژگیهای درونی افراد تیم و نحوه تعامل آنها با یکدیگر است که باعث کارایی تیم میشود.
برای مؤثر بودن تیمها، اعضای تیم باید بتوانند باهم کار کنند تا بهطور جمعی به نتایج تیم کمک کنند.
اما این بهطور خودکار اتفاق نمیافتد: وقتی اعضای تیم باهم کار میکنند توسعه مییابد.
شما احتمالاً زمانی در تیمی بودید و یا تجربه انجام یک تکلیف یا پروژه را در مدرسه داشتهاید.
وقتی تیم شما برای اولین بار دورهم جمع میشود، احتمالاً مینشینید و تماشا میکنید، بدون اینکه بدانید چگونه کار را شروع کنید.
شما در ابتدا تیم نیستید. شما فقط افرادی هستید که باهم کار میکنند.
با گذشت زمان، شما یکدیگر را میشناسید، میدانید چه انتظاری از یکدیگر دارید.
نحوه تقسیمکار و تعیین تکالیف را میدانید و نحوه هماهنگی کار خود را میدانید.
از طریق این فرآیند، شما شروع میکنید بهعنوان یک تیم بهجای اینکه یک مجموعه از افراد باشید.
مراحل پیشرفت و رشد تیم با مدل تاکمن
فرایند یادگیری همکاری مؤثر، بهعنوان توسعه تیمی شناخته میشود.
تحقیقات نشان داده است که تیمها مراحل مشخصی را طی مراحل رشد طی میکنند.
بروس تاکمن، روانشناس آموزشی، یک فرایند توسعه پنج مرحلهای را شناسایی کرد که اکثر تیمها برای داشتن عملکرد بالا دنبال میکنند.
مراحل مدل تاکمن عبارتاند از: شکلگیری، تضاد یا درگیری، انسجام، تکامل و فروپاشی.
پیشرفت تیم در مراحل مختلف زیر نشان دادهشده است.
مراحل توسعه تیم بر اساس مدل تاکمنمرحله شکلگیری (Forming)
مرحله شکلگیری شامل یک دوره جهتگیری و آشنایی است.
سردرگمی و عدم قطعیت در این مرحله زیاد است و افراد به دنبال رهبری و اقتدار هستند.
ممکن است تیم توسط عضوی که ادعا میکند یا دانشمند است، کنترل شود.
اعضای تیم از این قبیل سؤالات میپرسند: "تیم به من چه پیشنهادی میدهد؟" "از من چه انتظاری میرود؟" "آیا من جا میشوم؟"
بیشترین تعاملات به دلیل شناخت اعضا با یکدیگر اجتماعی است. شکلگیری تیم نباید با شتاب انجام شود.
مرحله تضاد و درگیری (Storming)
مرحله تضاد و درگیری سختترین و حساسترین مرحله برای گذراندن است.
این دورهای است که با ظهور شخصیتهای فردی با درگیری و رقابت مشخص میشود.
عملکرد تیم درواقع ممکن است در این مرحله کاهش یابد زیرا انرژی صرف فعالیتهای غیرمولد میشود.
اعضا ممکن است در مورد اهداف تیم اختلافنظر داشته باشند، و زیرگروهها و دستهها ممکن است پیرامون شخصیتهای قدرتمند یا زمینههای توافق شکل بگیرند.
برای عبور از این مرحله، اعضا باید برای غلبه بر موانع، پذیرش اختلافات فردی و کار با ایدههای متناقض درباره وظایف و اهداف تیم تلاش کنند.
تیمها میتوانند در این مرحله گرفتار شوند. عدم رسیدگی به تعارضات ممکن است منجر به مشکلات طولانیمدت شود.
مرحله انسجام (Norming)
اگر تیمها مرحله تضاد و درگیری را پشت سر بگذارند، درگیری حلشده و درجهای از وحدت پدیدار میشود.
در مرحله انسجام، اجماع پیرامون اینکه رهبر یا رهبران چه کسانی هستند و نقشهای هر یک از اعضای جداگانه مشخص میشود.
اختلافات بین فردی حل میشود و احساس انسجام و وحدت پدید میآید.
درحالیکه اعضا یاد میگیرند همکاری کنند و تمرکز خود را روی اهداف تیم میگذارند، عملکرد تیم در این مرحله افزایش مییابد.
بااینحال، مرحله هماهنگی نیز خطرناک است و اگر اختلافات دوباره بروز کند، تیم میتواند دوباره به مرحله تضاد و درگیری برگردد.
مرحله تکامل (Performing)
در مرحله تکامل، اجماع و همکاری کاملاً اثباتشده و تیم بالغ، سازمانیافته و عملکرد خوبی دارد.
ساختار مشخص و پایداری وجود دارد و اعضا به مأموریت تیم متعهد هستند.
مشکلات و درگیریها هنوز پدیدار میشوند، اما با آنها سازنده برخورد میشود.
در این مرحله تیم بر روی حل مسئله و رسیدن به اهداف تیم متمرکزشده است.
مرحله فروپاشی (Adjourning)
در مرحله فروپاشی، بیشتر اهداف تیم محقق شده است. تأکید بر روی کارهای نهایی و ثبت تلاشها و نتایج است.
با کاهش حجم کار، اعضا جداگانه میتوانند به تیمهای دیگر منتقل شوند و تیم منحل شود.
ممکن است وقتی تیم منحل شد، پشیمان شوید، بنابراین شناخت تشریفاتی از کار و موفقیت تیم میتواند مفید باشد.
اگر تیم یک کمیته دائمی با مسئولیت مداوم باشد، افراد جدید میتوانند جایگزین شوند و تیم میتواند به مرحله شکلگیری یا تضاد برگردد و روند توسعه را تکرار کند.
هنجارها و انسجام تیمی
وقتی در یک تیم بودهاید، چگونه میدانید چگونه رفتار کنید؟ از کجا فهمیدید چه رفتارهایی قابلقبول است یا به چه سطح عملکردی نیاز است؟
تیمها معمولاً هنجارهایی را تدوین میکنند که فعالیت اعضای تیم را هدایت میکند.
هنجارهای تیم معیاری برای رفتار، نگرش و عملکرد تعیین میکنند که انتظار میرود همه اعضای تیم از آن پیروی کنند.
هنجارها مانند قوانین هستند اما نوشته نمیشوند. در عوض، همه اعضای تیم بهطور ضمنی آنها را درک میکنند.
هنجارها مؤثر هستند زیرا اعضای تیم میخواهند از تیم حمایت کنند و روابط در تیم را حفظ کنند و وقتی هنجارها نقض شوند، فشارهایی از طرف شرکا یا تحریمها برای اعمال انطباق وجود دارد.
هنجارها از تعامل اعضای تیم در طی فرایند توسعه حاصل میشوند.
در ابتدا، در طی مراحل شکلگیری و تضاد، هنجارها بر انتظارات از حضور و تعهد متمرکز میشوند.
بعداً، در طی مراحل انسجام و تکامل، هنجارها بر روابط و سطوح عملکرد تمرکز میکنند.
هنجارهای عملکرد بسیار مهم هستند. زیرا سطح تلاش و استانداردهای تعیینکننده موفقیت تیم را تعیین میکنند.
همانطور که انتظار دارید، رهبران با ایفای نقش بهعنوان الگو و با پاداش دادن به رفتارهای مطلوب، در ایجاد هنجارهای تولیدی نقش مهمی دارند.
هنجارها فقط زمانی در کنترل رفتارها مؤثر هستند که توسط اعضای تیم پذیرفته شوند.
سطح انسجام در تیم اساساً تعیین میکند که اعضای تیم هنجارها را بپذیرند یا مطابقت داشته باشند.
انسجام تیمی میزان جذب اعضا به تیم و ایجاد انگیزه برای ماندن در تیم است.
اعضای تیمهای بسیار منسجم برای عضویت خود ارزش قائل هستند، به فعالیتهای تیمی متعهد هستند و از موفقیت تیم راضی هستند.
آنها سعی میکنند با هنجارها مطابقت داشته باشند. زیرا میخواهند روابط خود را در تیم حفظ کنند و میخواهند انتظارات تیم را برآورده کنند.
تیمهایی با ضوابط عملکردی قوی و انسجام بالا عملکرد بالایی دارند.
* باز نشر از سایت: 👇