مدیریت زنجیره تامین در صنعت FMCG چه ویژگی ها و چالش هایی دارد؟

مدیریت زنجیره تامین یک صنعت عظیم با پتانسیل های زیاد در آینده است. با این حال، ارائه خدمات خوب، انطباق با آخرین فناوری و حفظ رضایت مشتریان، در طول سال‌ها، از جمله چالش های مدیریت زنجیره تامین بوده است. با توجه به اینکه برآورده کردن انتظارات مشتریان و در عین حال، تحت کنترل نگه داشتن هزینه‌ها، دشوار است، مدیریت زنجیره تامین، نقش مهمی در محیط رقابتی فعلی ایفا می‌کند.

زنجیره تامین یا Supply Chain شبکه‌ای است بین توابع مختلف، افراد، نهادها، تامین‌کنندگان، تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان برای تولید و ارائه یک محصول یا خدمات خاص به مشتری نهایی. زنجیره تامین شامل مراحل و فرآیندهای مختلفی است که برای ارسال محصول یا خدمات از مبدا تا مقصد نهایی انجام می‌شود. زنجیره تامین، یکی از عناصر حیاتی در مدیریت کسب و کار است که تأثیر مستقیمی بر عملکرد و موفقیت یک سازمان دارد. این مفهوم مرتبط با فرآیند تأمین مواد، تبدیل، تولید و توزیع محصولات یا خدمات به مشتریان نهایی است. از آنجا که امروزه، بیشتر شرکت‌ها به صورت جهانی فعالیت می‌کنند و وابستگی‌های بین‌المللی دارند، مدیریت بهینه زنجیره تامین، حائز اهمیت است.

سیزده چالش مدیریت زنجیره تأمین::

۱. چالش مدیریت ریسک

مدیریت زنجیره تامین با خطرات اجتناب‌ناپذیری همراه است که می‌تواند باعث اختلالاتی مانند تاخیر، نارضایتی مصرف کننده و افزایش هزینه شود. این خطرات اغلب ناشی از شرایط اجتماعی-اقتصادی، تغییرات در بازار سهام جهانی و طرح‌های سیاسی است. برخی از چالش های زنجیره تامین شامل چالش های مالی، قانونی، زیست محیطی و سایبری است. مدیریت این چالش‌ها، یک فرآیند ضروری در زنجیره تامین است که باید به طور موثر انجام شود. ناتوانی در تشخیص و مهار چالش های مدیریت زنجیره تامین به خودی خود، یک خطر است. عدم موفقیت در کاهش اثرات هر چالش، می‌تواند منجر به پیامدهای غیرمتعارف در زنجیره تامین شود.

۲. چالش مدیریت انتظارات مشتریان

رفتار مصرف‌کنندگان، غیرقابل پیش بینی است، بنابراین، صنعت باید خود را برای بدترین سناریوها آماده کند. هر شرکتی می‌خواهد که زنجیره تامین آن، مشتری‌محور باشد. در نتیجه، باید هر روز با انتظارات رو به افزایش مصرف کنندگان، هماهنگ شود. مدیریت رضایت مصرف کننده، با تغییر انتظارات و رفتارهای مشتری، تغییرات قابل توجهی در سیستم زنجیره تامین ایجاد می‌کند که بسیار چالش برانگیز هستند.

عواملی مانند تاخیر در تحویل، محصولات آسیب‌دیده در حمل و نقل و سایر موارد ناگوار می‌تواند باعث نارضایتی مشتریان شود. بسیاری از مصرف‌کنندگان اکنون به پایداری تمایل دارند که منجر به تغییرات در منابع مواد و پیدا کردن گزینه‌های حمل و نقل پایدارتر می‌شود. چنین تغییراتی می‌توانند برای صنعت مدیریت زنجیره تامین، هزینه بالایی داشته باشند.

۳. چالش نوسان قیمت‌ها

نوسان قیمت‌ها ناشی از عوامل مختلفی مانند بورس جهانی، بلایای طبیعی، بحران‌های سیاسی و غیره است که هیچکدام از این عوامل، تحت کنترل زنجیره تامین نیستند. این نوسانات در قیمت ها که از چالش های مدیریت زنجیره تامین است، می‌تواند زنجیره تامین را به روش های زیر تحت تاثیر قرار دهد:

• نوسان در قیمت‌های حمل و نقل ممکن است برای صنعت، غیراقتصادی باشد.
• ناپایداری در پیش‌بینی تقاضا و عرضه به دلیل تغییرات قیمت‌های محصولات.
• نوسانات قیمت می‌توانند منجر به نوسانات غیرقابل پیش‌بینی در بازار شوند.

۴. چالش تاخیرهای پیش‌بینی‌نشده

با وجود گزینه‌های تحویل سریع، مصرف کنندگان به شدت انتظار تحویل سریع و بدون تاخیر را دارند. با این حال، تاخیرهای زمانی از ویژگی های ذاتی زنجیره تامین هستند. به خصوص با توجه به مسافت‌های طولانی‌تر، شیوه‌های حمل و نقل و محصولاتی که در سطح بین‌المللی تهیه می‌شوند، پیش‌بینی تأخیرها به تدریج دشوار می‌شود.

فرآیندهای تولید و تولید ناکارآمد نیز می‌تواند باعث تاخیر شود. این تأخیرها می‌تواند ناشی از خطای انسانی یا چالش های دیگر باشد، مانند تهیه مواد ناکارآمد، فقدان فرآیندهای استاندارد یا ناتوانی در انطباق با الگوهای تغییر تقاضا.

۵. چالش سازگاری با روندهای در حال تغییر

جهان با سرعت بالایی رو به جلو، پیش می‌رود. به طور طبیعی، روند در هر صنعتی با گذشت زمان تغییر می‌کند. انطباق با این روندها برای زنجیره تامین، چالش‌برانگیز است؛ زیرا مستلزم یادگیری اجتناب‌ناپذیر، انطباق با فرآیندهای جدید و کنار گذاشتن روش‌های منسوخ برای تطبیق با روش‌های جدید است که می‌تواند نیازمند منابع و هزینه‌بر باشد.

برای مثال، بسیاری از مصرف‌کنندگان در حال حاضر، گزینه‌های پایدار در صنعت SCM مانند زنجیره‌های تامین دایره‌ای را به زنجیره‌های تامین خطی ترجیح می‌دهند؛ در زنجیره‌های تامین خطی، محصولاتی که باید دور ریخته شوند، بازیافت و تجدید می‌شوند. اگرچه این روند، مقرون به صرفه است، اما سازگاری با گزینه‌های پایدارتر می‌تواند برای بسیاری از شرکت های زنجیره تامین، چالش‌برانگیز باشد.

۶. چالش دیجیتالی شدن

از دیگر چالش های مدیریت زنجیره تامین که می‌توان به آن اشاره کرد، دیجیتالی شدن زنجیره تامین است که یک گام اساسی برای امکان رشد در صنعت فراهم می‌کند. اما چیزی که این روند را چالش برانگیز می‌کند، پیاده‌سازی این فناوری‌ها به گونه‌ای است که هم بهینه و هم موثر باشد. فناوری ارتباطی، اقدامات مختلف در زنجیره تامین را هماهنگ می‌کند. این امر، در پیش‌بینی کردن و به دست آوردن یک دیدگاه مناسب جهت کسب آمادگی در برابر هر گونه حادثه‌ای که ممکن است در زنجیره تامین رخ دهد، به کمک می‌آید.

اگر این ارتباطات مدیریت نشوند، صنعت مدیریت زنجیره تامین قادر به ارزیابی نقاط داده‌ای اساسی و اطلاعاتی نخواهد بود تا دریابد که تا چه میزان برنامه‌ریزی و استراتژی‌های تولید یک شرکت موثر و انعطاف‌پذیر هستند. بسیاری از شرکت‌ها می‌خواهند زنجیره‌های تأمین خود را دیجیتالی کنند، اما پیاده‌سازی فناوری‌های زنجیره تامین از ابتدا تا انتها بسیار زمان‌بر و هزینه‌بر خواهد بود.

۷. چالش ازدحام در بنادر

ازدحام در بنادر زمانی رخ می‌دهد که یک کشتی به یک بندر می‌رسد، اما نمی‌تواند محموله خود را بارگیری یا تخلیه کند؛ زیرا ظرفیت ایستگاه در حال حاضر، پر است. آب‌وهوای بد، حوادث، خرابی تجهیزات بندری، تقاضای تجاری غیرقابل پیش‌بینی و زیرساخت‌های ناکافی در بنادر برخی از عواملی هستند که باعث ایجاد ازدحام بنادر می‌شوند. ازدحام در بنادر می‌تواند منجر به تأخیر در تحویل، صف و زمان اضافی سفر شود. این عواقب به هزینه‌های اضافی، از دست دادن تجارت، کمبود بهره‌وری، دسترسی محدود به بنادر و سایر اثراتی که ممکن است برای صنعت حمل و نقل و زنجیره تامین غیرقابل‌جبران باشد، تبدیل می‌شوند.

۸. چالش پایداری و محیط زیست

امروزه فشار بیشتری بر شرکت‌ها وجود دارد تا فرآیندهای خود را به گونه‌ای مدیریت کنند که کمترین تاثیر منفی را بر محیط زیست داشته باشند. این چالش شامل مدیریت مصرف انرژی، کاهش زباله‌ها، استفاده از مواد قابل بازیافت و مدیریت موثر زنجیره تامین سبز است. استفاده از روش‌های پایدار و دوستدار محیط زیست نه تنها از نظر قانونی و اجتماعی مهم است، بلکه می‌تواند هزینه‌ها را نیز کاهش دهد و باعث بهبود تصویر برند شود.

۹. استفاده از تکنولوژی‌های نوظهور

فناوری‌های نوظهوری مانند بلاکچین، اینترنت اشیا (IoT)، هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشینی (ML) می‌توانند نقش مهمی در بهبود مدیریت زنجیره تامین ایفا کنند. بلاکچین می‌تواند شفافیت و قابلیت ردیابی را در زنجیره تامین افزایش دهد، IoT می‌تواند به جمع‌آوری داده‌های دقیق و real-time کمک کند و AI و Machine learning می‌توانند به پیش‌بینی بهتر تقاضا و بهینه‌سازی فرآیندها کمک کنند. اما استفاده از تکنولوژی‌های نوظهور در زنجیره تامین، چالش‌ها و محدودیت‌هایی مانند هزینه‌های بالای پیاده‌سازی و نگهداری، کمبود نیروی کار ماهر، پیچیدگی‌های فنی، مقاومت در برابر تغییر از سوی کارکنان و نیاز به آموزش و تغییر فرهنگ سازمانی را به همراه دارد. این چالش‌ها می‌توانند مانع از پذیرش گسترده و بهره‌وری کامل از این فناوری‌ها شوند.

۱۰. چالش نیروی کار

چالش نیروی کار در زنجیره تامین

یافتن و حفظ نیروی کار ماهر نیز از دیگر چالش‌های مدیریت زنجیره تامین است. با توجه به پیچیدگی‌های فزاینده در این صنعت، نیاز به کارکنانی با تخصص‌های متنوع از جمله مهندسی، تحلیل داده‌ها و مدیریت ریسک، بیش از پیش، احساس می‌شود. همچنین، آموزش و توسعه مداوم کارکنان برای انطباق با فناوری‌های جدید و روندهای بازار ضروری و چالش‌برانگیز است.

۱۱. مدیریت داده‌ها و امنیت سایبری

با دیجیتالی شدن زنجیره تامین، امنیت داده‌ها و محافظت از اطلاعات حساس به یک نگرانی مهم و یکی از چالش های مدیریت زنجیره تامین تبدیل شده است. تهدیدهای سایبری می‌توانند به طور جدی زنجیره تامین را مختل کنند؛ بنابراین، اتخاذ اقدامات امنیتی مناسب و بهره‌گیری از نرم‌افزارهای امنیت سایبری به منظور حفاظت از داده‌ها و سیستم‌ها، بسیار حیاتی است.

۱۲. چالش هماهنگی جهانی

برای شرکت‌هایی که در سطح جهانی فعالیت می‌کنند، هماهنگی و مدیریت زنجیره تامین در کشورهای مختلف با قوانین و مقررات مختلف، یک چالش بزرگ است. تفاوت‌های فرهنگی، زبانی و قانونی می‌تواند بر فرایندها تأثیر بگذارد. برای مدیریت موثر زنجیره تامین جهانی، نیاز به تیم‌های چند ملیتی و استفاده از تکنولوژی‌های ارتباطی و مدیریت پروژه بین‌المللی است.

۱۳. چالش پیش‌بینی و تحلیل داده‌ها

استفاده از تحلیل داده‌ها و تکنیک‌های پیش‌بینی می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا بهتر بتوانند نوسانات تقاضا را مدیریت کنند و از منابع خود به صورت بهینه استفاده نمایند. این امر، به خصوص در زمان‌های بحران اقتصادی یا شرایط غیرمترقبه مانند پاندمی کروناویروس بسیار حیاتی است.

* باز نشر از سایت: 👇

https://toseezirsakht.com/scm/چالش-های-مدیریت-زنجیره-تامین/