مفهوم "سرداب"

در علم هواشناسی، سرداب (یا ابر سرداب) به لایه‌ای از هوا گفته می‌شود که گرم‌تر از هوای اطرافش در ارتفاع مشابه باشد. این پدیده عجیب و غالباً نامرئی می‌تواند در شرایط خاص جوی رخ دهد.

سرداب ها به طور معمول در نزدیکی سطح زمین، زیر وارونگی دما شکل می‌گیرند. وارونگی دما وضعیتی است که در آن، هوای گرمتر بر روی هوای سردتر در ارتفاع پایین‌تر قرار می‌گیرد. این اتفاق می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله تابش گرمایی از زمین، جابجایی هوای گرم به سمت بالا و یا سرد شدن هوای سطح زمین به دلیل تابش شبانه رخ دهد.

در شرایط وارونگی دما، هوای گرم محبوس می‌شود و نمی‌تواند به سمت بالا حرکت کند. این هوای گرم و محبوس شده، سرداب را تشکیل می‌دهد.

• دمای گرم‌تر: سرداب ها گرم‌تر از هوای اطرافشان در ارتفاع مشابه هستند.
• رطوبت بالا: سرداب ها می‌توانند بسیار مرطوب باشند، به خصوص اگر در زیر یک لایه ابر تشکیل شده باشند.
• مه: در برخی موارد، سرداب ها می‌توانند مه ایجاد کنند.
• عدم وجود دید: مه موجود در سرداب می‌تواند دید را به شدت کاهش دهد.
• ناپایداری: سرداب ها ناپایدار هستند و می‌توانند به سرعت ناپدید شوند یا به پدیده‌های جوی دیگر مانند طوفان تبدیل شوند.

• آلودگی هوا: سرداب ها می‌توانند آلودگی هوا را به دام بیندازند و کیفیت هوا را در سطح زمین کاهش دهند.
• مه گرفتگی: مه موجود در سرداب ها می‌تواند مه گرفتگی ایجاد کند و دید را در جاده‌ها و فرودگاه‌ها به شدت کاهش دهد.
• طوفان: سرداب ها می‌توانند به طوفان تبدیل شوند.

• مه صبحگاهی: مه صبحگاهی که در برخی از روزها مشاهده می‌کنید، می‌تواند نوعی سرداب باشد.
• مه دود: مه دود که در شهرهای شلوغ و آلوده دیده می‌شود، می‌تواند نوعی سرداب باشد.

نکته: سرداب ها پدیده‌های نسبتاً نادری هستند و مشاهده آنها از نزدیک دشوار است.