ترجمه ایه قرآن سوره بقره

(منافقان به پندار خود) به خداوند و مؤمنان نيرنگ می زنند در حالی كه جز خودشان را فريب نمیدهند، امّا نمی فهمند!

يُخَادِعُونَ اللَّهَ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَمَا يَخْدَعُونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ

نکات پنهانی در این آیه

نکته ی 1 خداوند در این آیه  به جای یخادعون الله ، یخدعون الله هم می توانست بکار ببرد زیرا هردو به معنی فریب می دهند می باشد اما فرق این دو چیست ؟

یخدعون فعل مضار ع است و معنی  آن فریب می دهند می باشد اما در این نوع فریب دادن یکی فریب می دهد و آن دیگری به دلیل نا آگاهی فریب می خورد اما یخادعون از باب مفاعله و میان دو نفر  یا بیشتر به کار می رود . در این نوع فریب دادن طرف های مقابل  از فریب کاری طرف مقابل اطلاع دارند و می توانند  نقشه های طرف را کشف و مقابله به مثل کنند .

نکته 2 : در فعل یخادعون کسی که اقدام به فریب کاری می کند  قصد آسیب زدن دارد ولی سعی می کند غرض خود را پنهان نموده و خود را دوست نشان دهد ( یعنی فریبکاری او با ریا همراه است ) ولی فریب دهنده  در یخدعون  اظهار دوستی و دلسوزی نمی کند و پنهان و آشکار قصد فریب دادن دارد . مثلا بازیکن فوتبال را در نظر بگیرید سعی می کند با فریب و بکار بردن ترفند حریف را شکست دهد و طرف مقابل هم از اقدام فریبکارانه ی او با خبر است .

منافق، همواره در فكر ضربه زدن است. "يُخادِعُونَ" (كلمه "خدعه" به معنای پنهان كردن امری و اظهار نمودن امر ديگر، به منظور ضربه زدن است.)

نکته 3 –منظور از بکار بردن  یخادعون  انجام فریبکاری به شکل مستمر در گذشته حال و آینده است . یعنی فریب کاری این افراد به یک زمان خاص محدود نیست بلکه  در هر زمانی چه گذشته و چه حال و چه آینده  ادامه خواهد داشت .

نکته4 : بکار بردن یخادعون نشان می دهد  که فریب خوردن  در اینجا دو وجهی است  و کسی که قصد فریب دادن دارد ممکن است خودش هم فریب بخورد . مثل مجادله که  امکان شکست و پیروزی از هر دو انتظار می رود   پس  کسی که به خیال خود خدا را فریب می دهد کار او یک طرفه نیست زیرا در همان لحظه خدا هم او را فریب می دهد یعنی فریب را به خودش برمی گرداند .

نکته 5 :اما برای فریب دادن نفس ( خودشان ) از يَخْدَعُونَ استفاده کرده  یعنی خودشان را فریب می دهند  و در این فریب دادن که طرف مقابل نفس خودشان هست به راحتی  پیروز می شوند چون نفسشان در برابر فریب آنها بی اطلاع بوده و به راحتی فریب می خورد چون شعور کافی را ندارد .منظور این است خداوند از نقشه و فریب آنها آگاه است و فریب نمی خورد و نفسشان در برابر این فریبکاری که از خودشان سر می زند  فریب می خورد . یعنی این فریب دادن در برابر خداوند به جایی نمی رسد و فقط خودشان را فریب می دهند

نکته 6 :به کار بردن " مَا" قبل از  يَخْدَعُونَ و یشعرون به معنی نفی الی الابد می باشد . یعنی چنین انسان های منافق تا آخر خود را فریب خواهند داد و تا ابد هم  به اشتباه خود پی نخواهند برد و این قانون تغییر ناپذیر هست .

نکته ی 7 : به کار بردن "هم" بعد از انفس نشان می دهد این فریب تنها دامن خودشان را نمی گیرد بلکه دامن همنوعانشان و هم مسلکانشان را هم خواهد گرفت .

نکته 8 : فریب دادن پیامبر و مومنان و اقدام بر علیه آنها همان اقدام بر علیه خداوند است

نکته ی 9 : آثار نيرنگ، به صاحب نيرنگ بر می‌گردد. "وَ ما يَخْدَعُونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ"

نکته 10 : منافق، بی‌شعور است ونمی‌فهمد كه طرف حساب او خداوندی است كه همه‌ی اسرار درون او را می‌داند   ودر قيامت نيز از كار او پرده برمی‌دارد.  "وَ ما يَشْعُرُونَ"

نکته 11 : خدعه و حيله، نشانه‌ی عقل و شعور نيست. "يُخادِعُونَ ... ما يَشْعُرُونَ" در روايات می‌خوانيم: عقل واقعی آن است كه توسط آن، انسان خداوند را بندگی نمايد.

نکته 12 : خدعه و نیرنگ با خدا و مؤمنان، خودفریبی و نیرنگ زدن به خویشتن است.و ما یخدعون إلا أنفسهم

نکته ی 13 : در باب مفاعله درحالیکه هردو طرف هم فاعلند وهم مفعول اولین قصد کننده همیشه مقصر است در این آیه هم خدعه اول از طرف منافقان شروع می شود  ( به قول معروف اول آنها سر شوخی را باز کرده اند و نتیجه هر چه باشد آنها محکوم هستند  )  کسی که دعوا و مجادله را شروع کند مقصر است . لذا در جنگ ها هیچ موقع پیامبر و حضرت علی (ع ) قبل از دشمن اقدام به حمله نمی کردند و اجازه می دادند دشمن شروع کننده جنگ باشد .

نکته 14 :از يُخَادِعُونَ اللَّهَ وَالَّذِينَ آمَنُوا فهمیده می شود اینها خدا و انسان های مومن را که خداوند پشتیبان آنهاست نمی توانند فریب دهند ولی خودشان و انسان های بی ایمان و غیر مومن ممکن است فریب نرفند های آنها را بخورند و نادانسته به گروه آنها بپیوندند .

نکته 15 : از آیه ی بعد ( آیه 10 ) فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٞ... فهمیده می شود منافقان انسان های نرمال و سالم نیستند و از نظر روحی و روانی آدمهای مشکل داری هستند  .

نکته 16 : "يخادعون" بر وزن "يفاعلون"   برای مبالغه است .یعنی آنها ممکن است ترفند های زیادی بکار ببرند و برای رسیدن به خواسته ی خود دست به هر کاری بزنند و این کار آنها پایانی ندارد . به عبارتی دیگر فریبکاری آنها محدود به چند مورد نیست بلکه انواع و اقسامی دارد .

نکته 17 :  نفس معانی مختلفی دارد و مقصود  از "نفس" در اين آيه می تواند ، دلها، و انگيزه‌ها و آرا و عقايدشان  را هم در بر گیرد .

نکته ی 18 :" شعور"  در قالب فعول به کار رفته و تمام حواس ذهنی و حسی را در بر می گیرد یعنی آنها نه از طریق تفکر و نه از طریق حواس چند گانه حسی ( فیزیکی )  این را نخواهند فهمید .

نکته 19  این آیه بر  خليفة اللّٰه  بودن پیامبر تاکید دارد زیرا   تاکید می کند اطاعت از رسول خدا عين اطاعت خداست و معصيت در حق او همان معصيت در حق حق تعالی  است . در حقیقت منافقان هر اقدامی بر علیه رسول خدا می کنند در عین این است که آن اقدام را بر علیه خدا می کنند  زیرا اقدام بر علیه معاون یک اداره یا سازمان اقدام بر علیه  رئیس و مدیر آن سازمان است . از این جهت مضاف که در این آیه رسول الله است است حذف شده و مضاف الیه در جای مضاف به کار برده شده تا بر این مسئله تاکید شود  ( این آیه در اصل يُخَادِعُونَ رسول اللَّهَ وَالَّذِينَ آمَنُوا هست ) و حذف سول موجب تاکید بیشتر شده . مثلا  کسی  فرزند کسی را بزند و پدرش بگوید مرا می زنی ) پدر با این خطاب می خواهد بگوید فرزندم عین خود من هست .

نکته ی 20 : این آیه هشدار می دهد فریبکاری از نشانه های نفاق است بنابراین کسانی که دیگران را فریب می دهند منافق هستند .