علم اجمالی به مورد معامله در کدام عقود کافی است

در فقه اسلامی، **علم اجمالی** به مورد معامله (یعنی آگاهی کلی و غیر دقیق از موضوع قرارداد) در برخی عقود پذیرفته شده است، اما در برخی دیگر، **علم تفصیلی** (آگاهی دقیق و مشخص) لازم است.  

 **✅ عقودی که علم اجمالی در آنها کافی است:**  
1. **هبه** (بخشش بدون عوض):  
  - در هبه، اگر شخص به طور کلی بداند چه چیزی را می‌بخشد (مثلاً "یکی از این کتاب‌ها")، کافی است و نیاز به تعیین دقیق ندارد.  
  - 📜 **مستند فقهی:** نظر مشهور فقهای امامیه مانند امام خمینی در تحریرالوسیله.  

2. **جعاله** (پیمان انجام کار در برابر اجرت):  
  - در جعاله، اگر کارمزد مشخص باشد و کار به صورت کلی تعریف شود (مثلاً "هر کس گمشده‌ام را پیدا کند، فلان مبلغ به او می‌دهم")، کافی است.  
  - 📜 **مستند فقهی:** نظر شهید ثانی در مسالک الافهام.  

 **❌ عقودی که علم اجمالی در آنها کافی نیست و علم تفصیلی لازم است:**  
- **مضاربه** (شرکت در سود سرمایه‌گذاری):  
 - در مضاربه، باید سرمایه و سهم‌الربح به طور دقیق مشخص شود، لذا علم اجمالی کفایت نمی‌کند.  
 - 📜 **مستند فقهی:** نظر آیت‌الله خویی در مبانی تکمله المنهاج.  

---

 **جمع‌بندی نهایی:**  
- **علم اجمالی کافی است:** هبه و جعاله.  
- **علم تفصیلی لازم است:** مضاربه.  

📚 **منابع:**  
- تحریرالوسیله (امام خمینی)  
- مسالک الافهام (شهید ثانی)  
- مبانی تکمله المنهاج (آیت‌الله خویی)