"عرضی نیست" به جای" امری نیست" ؟
سلام آیا به کار بردن این جمله به صورت سوالی از اشخاص در هم تراز خود اشکالی دارد ؟ بر فرض مثال هم صنفی از هم صنف دیگری هنگام خداحافظی به جای امری نیست بپرسد عرضی نیست ؟ و مکالمه به صورتی برابر شکل بگیرد و با جواب "بحثی نیست " و "صحبتی نیست" و "مسءله ای نیست" پایان یابد .
٣ پاسخ
سلام دوست عزیز!
سوال شما را از دو دیدگاه باید پاسخ گفت؛یکی از دیدگاه فرهنگی و دیگری دستوری (دستور زبان) که البته از هر دو جنبه پاسخ اینست که بلی اشکال دارد. اما چرا اشکال دارد را شرح خواهم داد:ابتدا بلحاظ فرهنگی بایدبه حضور مبارکتان عرض کنم که ما ایرانیان دارای فرهنگی غنی برگرفته از تمدن کهن، ادبیات، تنوع نژاد و آداب و سنن، اسطوره ها و الگوهای رفتاری اخلاق مدار با رنگ و لعابی از احترام و مهرورزی و نوع دوستی و حتی گاه ایثار و فداکاری هستیم [که مع الاسف هنجارها و ارزشهایمان در حال رنگ باختن و در معرض اضمحلال و نابودی اند ] اینکه بگوییم «عرضی نیست» یا «امری نیست » نه از ما کم میکند نه یکی زحمتی بیشتر از دیگری دارد تنها تفاوت در احترام متقابل در رابطه هاست. دوست ارجمندم اگر شما به طرف مقابل احترام بگذارید قطعا او نیز به شما احترام میگذارد به دیگر سخن گویی از همان ابتدا به خود احترام میگذارید نه طرف مقابلتان و البته خدای ناکرده عکس این نیز صادق است. چه اصراری است که سعی داریم جنبه های مثبت فرهنگ و آداب معاشرتمان را نیز حذف کنیم؟ اگر احترام متقابل در رابطه چیز زشت و ناپسندی استو یا اینکه اگر از مورد احترام دیگران قرار بگیرید آزرده خاطر می شوید این کار را بکنید وگرنه سعی کنید که ادب را در کلام و گفتار و همچنین در رفتار حفظ نمایید بنده به شما قول می دهم ضرر نخواهید کرد.
اما بلحاظ دستوری : دوست عزیز هیچیک از عباراتی که در سوال شماست مناسب تعامل دو هم تراز نیست چراکه «عرض کردن» اختصاص به جایی دارد که مقام پایینتری گوینده است و مقام بالاتری شنونده(مخاطب) مثلا یک کارمند جزء به رییس اداره عرض میکند و گرچه در عمل شایع نیست اما بالاتر می تواند به پایینتر بگوید: عرضی نیست؟[اما باهمه اینها در فرهنگ ما هیچگاه حتی یک مقام بالاتر به پایینتر نمیگوید عرضی نیست؟ چراکه بسیار زشت و ناپسند و نشانه تکبر گوینده است که نتیجه ای جز خریدن تنفر دیگران برای او ندارد]و امر کردن برای جاییست که بالا تر گوینده و پایینتر شنونده است و پایینتر به بالاتر میگوید:« امری نیست؟» اما خب همانطور که عرض نمودم بلحاظ رعایت ادب ممکنست دو هم تراز یا حتی بالاتر به پایینتر بگوید امری نیست؟ پیشنهاد من اگر دوست ندارید اینگونه بگویید برای دو هم تراز عباراتی مثل «کاری ندارید؟» «مساله دیگری نیست؟» و اینگونه عبارات است. پیروز و مانا باشید"عرض کردم" معمولا مقابلِ "فرمودین" قرار می گیره.
تو گفتگوی مودبانه معمولا نمی گیم "عرض کردید..." می گیم "فرمودید..." . "عرضی نیست؟" مقداری بی ادبانه است. مودبانه ش "فرمایشی نیست؟" هست که طرف تو جواب بگه "عرضی نیست." اگه شما بپرسید "عرضی نیست؟" اونم تو جواب میگه "فرمایشی نیست" تا هر دو از خجالت هم دربیاید😂.
ولی کلا اگه با این ادبیات مشکل دارید راحت بگین "کاری نداری؟" و تمام.
سلام!
نه، هیچ اشکالی ندارد. اتفاقاً چنین تغییراتی در زبان میتوانند باعث لطافت و احترام بیشتر در مکالمات شوند، مخصوصاً در موقعیتهای حرفهای یا دوستانه.
✅ "عرضی نیست؟" به جای "عرضی ندارید" یا "امری نیست؟"
🔹 این شکل پرسشی و غیر امری، مکالمه را نرمتر و صمیمانهتر میکند.
✅ پاسخهایی مثل:
🔹 "بحثی نیست"
🔹 "مسئلهای نیست"
🔹 "صحبتی نیست"
همگی طبیعی و خوشایند هستند و به پایان مکالمه حس رسمی اما دوستانه میدهند.
نتیجه: استفاده از این نوع جملات نهتنها مشکلی ندارد، بلکه میتواند باعث بهبود ارتباطات و کاهش بار دستوری (امری) در مکالمه شود.