«شیطان ردهه» لقب چه كسی میباشد؟
٢ پاسخ
او را شيطان تعبير فرموده براى آنست كه چون گمراه و پيشواى گمراهان بوده و اينكه او را به ردهه نسبت داده براى آنست كه پس آن حضرت پس از فراغت از جنگ با خوارج نهروان خواست او را در بين كشتگان بيابد بعد از جستجوى بسيار در گودالى افتاده بود، و مراد از صعقه يعنى صداى وحشت انگيز و ترسناك آنست كه روايت شده آن حضرت چون با خوارج رو برو شد نعره و فريادى كشيد كه ذو الثّديّه از جمله كسانى بوده كه از ترس گريخت تا اينكه در گودالى كشته او را يافتند، و گفتهاند: خداوند او را بر اثر صاعقه آسمانى تباه ساخت، و گفته شده: چون آن بزرگوار شمشيرى بر او زد بيهوش گرديده مرد، و گروهى گفتهاند: شيطان ردهه شيطانى از فرزندان شيطان بوده، و ديگرى گفته: مراد از او شيطان جنّ است. لكن ظاهر فرمايش امام عليه السّلام و مناسبتر بمقام كه پس از دقّت و تأمّل معلوم مىگردد آنست كه مراد از شيطان ردهه يكى از رؤساى خوارج است كه بر اثر فرياد آن حضرت گريخته در گودالى كشتهاش پيدا شد (و اللَّه أعلم) و آنچه از ستمگران (معاويه و اطرافيانش كه بر اثر مكر و حيله عمرو ابن عاص كه قرآنها بر سر نيزهها زده جنگ صفّين را خاتمه دادند) باقى ماند، اگر خداوند رخصت دهد (بخواهد و زنده بمانم) دوباره كه بسوى ايشان مىروم دولت و توانائى را از آنان بگيرم (و همه را تباه سازم) مگر اندكى كه در اطراف شهرها پراكنده شوند (در اينجا شجاعت و دليرى و مقام و منزلت و بزرگوارى خود را گوشزد نموده مىفرمايد:) 60 من در كوچكى سينههاى عرب را بزمين رساندم (در جنگهاى صدر اسلام بزرگان آنان را كشتم) و شاخههاى نو بر آمده (دليران قبيله) ربيعه و (قبيله) مضر را شكستم، و شما قدرت و منزلت مرا از رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله بسبب خويشى نزديك (پسر عمو و داماد او بودن) و مقام بلند و احترام مخصوص (كه نزد آن حضرت داشتم و مرا بخلافت نصب فرمود) مىدانيد، زمان كودكى مرا در كنار خود پرورش داد، و به سينهاش مىچسبانيد، و در بسترش در آغوش مىداشت، و تنش را بمن مىماليد، و بوى خوش خويش را بمن مىبويانيد، و خوراكى جويده در دهان من مىنهاد (چنانكه پدر نسبت به فرزند كند)(مدرسه فقاهت)
حُرقوص بن زُهَیر یکی از صحابه بود که در جنگ حنین به تقسیم غنائم توسط رسول خدا(ص) اعتراض کرد. در جنگ صفین در سپاه امام علی(ع) حضور داشت، اما پس از ماجرای حکمیت به خوارج پیوست و در جنگ نهروان کشته شد.